1. นาคสมาลตฺเถรอปทานํ
[1]
‘‘อปาฏลิํ อหํ ปุปฺผํ, อุชฺฌิตํ สุมหาปเถ;
ถูปมฺหิ อภิโรเปสิํ, สิขิโน โลกพนฺธุโนฯ
[2]
‘‘เอกตฺติํเส อิโต กปฺเป, ยํ กมฺมมกริํ ตทา;
ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, ถูปปูชายิทํ ผลํฯ
[3]
‘‘อิโต ปนฺนรเส กปฺเป, ภูมิโย [ปุปฺผิโย (สฺยา.)] นาม ขตฺติโย;
สตฺตรตนสมฺปนฺโน, จกฺกวตฺตี มหพฺพโลฯ
[4]
‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส, วิโมกฺขาปิ จ อฏฺฐิเม;
ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา นาคสมาโล เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ
นาคสมาลตฺเถรสฺสาปทานํ ปฐมํฯ
2. ปทสญฺญกตฺเถรอปทานํ
[5]
‘‘อกฺกนฺตญฺจ ปทํ ทิสฺวา, ติสฺสสฺสาทิจฺจพนฺธุโน;
หฏฺโฐ หฏฺเฐน จิตฺเตน, ปเท จิตฺตํ ปสาทยิํฯ
[6]
‘‘ทฺเวนวุเต อิโต กปฺเป, ยํ สญฺญมลภิํ ตทา;
ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, ปทสญฺญายิทํ ผลํฯ
[7]
‘‘อิโต สตฺตมเก กปฺเป, สุเมโธ นาม ขตฺติโย;
สตฺตรตนสมฺปนฺโน, จกฺกวตี มหพฺพโลฯ
[8]
‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ปทสญฺญโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ
ปทสญฺญกตฺเถรสฺสาปทานํ ทุติยํฯ
3. พุทฺธสญฺญกตฺเถรอปทานํ
[9]
‘‘ทุมคฺเค ปํสุกูลิกํ, ลคฺคํ ทิสฺวาน สตฺถุโน;
ตโต ตมญฺชลิํ กตฺวา, ปํสุกูลํ อวนฺทหํฯ
[10]
‘‘ทฺเวนวุเต อิโต กปฺเป, ยํ กมฺมมกริํ ตทา;
ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, พุทฺธสญฺญายิทํ ผลํฯ
[11]
‘‘อิโต จตุตฺถเก กปฺเป, ทุมสาโรสิ ขตฺติโย;
จาตุรนฺโต วิชิตาวี, จกฺกวตฺตี มหพฺพโลฯ
[12]
‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา พุทฺธสญฺญโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ
พุทฺธสญฺญกตฺเถรสฺสาปทานํ ตติยํฯ
4. ภิสาลุวทายกตฺเถรอปทานํ
[13]
‘‘กานนํ วนโมคยฺห, วสามิ วิปิเน อหํ;
วิปสฺสิํ อทฺทสํ พุทฺธํ, อาหุตีนํ ปฏิคฺคหํฯ
[14]
‘‘ภิสาลุวญฺจ ปาทาสิํ, อุทกํ หตฺถโธวนํ;
วนฺทิตฺวา สิรสา ปาเท, ปกฺกามิ อุตฺตรามุโขฯ
[15]
‘‘เอกนวุติโต กปฺเป, ภิสาลุวมทํ ตทา;
ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, ปุญฺญกมฺมสฺสิทํ ผลํฯ
[16]
‘‘อิโต ตติยเก กปฺเป, ภิสสมฺมตขตฺติโย;
สตฺตรตนสมฺปนฺโน, จกฺกวตฺตี มหพฺพโลฯ
[17]
‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ภิสาลุวทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ
ภิสาลุวทายกตฺเถรสฺสาปทานํ จตุตฺถํฯ
ฉฏฺฐภาณวารํฯ