เมนู

หลายบทว่า ปญฺญตฺต ทฺวงฺคุลา ทุเว ได้แก่ พระบัญญัติว่าด้วย
สองนิ้ว 2 อย่าง คือ พระบัญญัติที่ว่า (ภิกษุณีเมื่อถือเอาให้สะอาดด้วยน้ำ)
พึงถือเอาเพียง 2 ข้อแห่งนิ้วมือเป็นอย่างยิ่งนี้ 1 พระบัญญัติที่ว่า ภิกษุไว้ผม
2 นิ้วหรือ 2 เดือน นี้ 1.

[อาบัติเพราะทำร้ายตัวเองเป็นต้น]


หลายบทว่า เทวฺ อตฺตานํ วธิตฺวาน มีความว่า ภิกษุณีทำร้าย
ตัวเอง ต้องอาบัติ 2 อย่าง คือ ทำร้าย ร้องไห้ ต้องปาจิตตีย์ ทำร้าย
ไม่ร้องให้ ต้องทุกกฏ.
หลายบทว่า ทฺวีหิ สงฺโฆ ภิชฺชติ มีความว่า (สงฆ์ย่อมแตกกัน
ด้วยเหตุ 2 ประการ คือ) ด้วยกรรม 1 ด้วยจับสลาก 1.
สองบทว่า เทวฺตฺถ ปฐมาปตฺติกา มีความว่า ในวินัยแม้ทั้งสิ้นนี้
มีอาบัติต้องแต่แรกทำ 2 อย่าง เนื่องด้วยพระบัญญัติแห่งภิกษุและภิกษุณีทั้ง
2 ฝ่าย. แต่โดยประการนอกนี้ ปฐมาปัตติกาบัตินั้น ย่อมมี 18 คือ ของ
ภิกษุ 9 ของภิกษุณี 9.
หลายบทว่า ญตฺติยา กรณา ทุเว มีความว่า ญัตติกิจมี 2 คือ
ญัตติที่เป็นกรรมเอง 1 ญัตติที่เป็นบาทแห่งกรรม 1, ญัตติกิจย่อมเป็นกรรม
เอง ใน 9 สถาน, ตั้งอยู่โดยความเป็นบาทแห่งกรรมใน 2 สถาน.

[อาบัติเพราะปาณาติบาตเป็นต้น]


สองบทว่า ปาณาติปาเต ติสฺโส มีความว่า (ในเพราะปาณาติบาต)
ย่อมมีอาบัติ 3 เหล่านี้ คือ ภิกษุขุดหลุมพรางไว้ ไม่เจาะจง (ผู้ใด), ถ้า

มนุษย์ตาย ต้องปาราชิก; ต้องถุลลัจจัย เพราะยักษ์และเปรตตาย, ต้อง
ปาจิตตีย์ เพราะสัตว์ดิรัจฉานตาย.
หลายบทว่า วาจา ปาราชิกา ตโย มีความว่า (อาบัติปาราชิก
เนื่องด้วยวาจา 3 คือ) ปาราชิกในวัชชปฏิจฉาทิกาสิกขาบท 1 ในอุกขิตตานุ-
วัตติกาสิกขาบท 1 ในอัฏฐวัตถุกาสิกขาบท 1.
แต่ในกุรุนที ท่านกล่าวไว้ 3 อย่างนี้ คือ ปาราชิกเพราะอทินนาทาน
และฆ่ามนุษย์ โดยสั่งบังคับ และเพราะอวดอุตริมนุสธรรม.
สองบทว่า โอภาสนา ตโย ได้แก่ สังฆาทิเสสเพราะพูดสรรเสริญ
และติพาดพิงทวารหนักทวารเบา, ถุลลัจจัย เพราะพูดสรรเสริญและติพาดพิง
อวัยวะใต้รากขวัญลงมา เหนือช่วงเข่าขึ้นไป เว้นทวารหนักทวารเบาเสีย,
ทุกกฏ เพราะพูดสรรเสริญและติพาดพิงอวัยวะเหนือรากขวัญขึ้นไป ใต้ช่วงเข่า
ลงมา.
สองบทว่า สญฺจริตฺเตน วา ตโย มีความว่า อาบัติ 3 กองมี
เพราะการชักสื่อเป็นเหตุ เหล่านี้ คือ ภิกษุรับคำ พูดชักสื่อ กลบมาบอก ต้อง
สังฆาทิเสส, รับคำ พูดชักสื่อ ไม่กลับมาบอก ต้องถุลลัจจัย รับคำ ไม่พูด
ชักสื่อ ไม่กลับมาบอก ต้องทุกกฏ.

[บุคคลที่ไม่ควรให้อุปสมบทเป็นต้น]


หลายบทว่า ตโย ปุคฺคลา น อุปสมฺปาเทตพฺพา มีความว่า
(บุคคลอันสงฆ์ไม่พึงให้อุปสมบท 3 จำพวก คือ) บุคคลผู้มีกาล คือ อายุ
ไม่ครบ 1 ผู้มีอวัยวะบกพร่อง 1 ผู้วิบัติโดยวัตถุ 1. เหตุที่ทำบุคคล 3 จำพวก
นั้นให้ต่างกัน ได้กล่าวแล้ว.