ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เพราะเหตุนั้น แหละพวกเธอพึงทำในใจว่า จักทำ
อุโบสถกรรมชนิดที่พร้อมเพรียงโดยธรรม ดังนี้ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พวก
เธอพึงศึกษาอย่างนี้แล.

อรรถกถาอุโบสถและอุโบสถกรรม

ในอุโบสถสอง¹ นี้ คือ อุโบสถวันที่ 14 และอุโบสถวันที่ 15 เมื่อทำ
บุพกิจแห่งอุโบสถวันที่ 14 แล้วพึงบอกว่า อชฺขุโปสโถ จาตุทฺทโส
แปลว่า อุโบสถวันนี้ที่ 14.
วินิจฉัยในอุโบสถกรรม 4 มีข้อว่า อธมฺเมน วคฺคํ เป็นอาทิ. หาก
ว่าในวัดที่อยู่เดียวกัน เมื่อภิกษุอยู่ด้วยกัน 4 รูป 3 รูปนำฉันทะและปาริสุทธิ
ของรูปหนึ่งมาแล้ว ทำปาริสุทธิอุโบสถ หรือเมื่ออยู่ด้วยกัน 3 รูป 2 รูปนำ
ฉันทะและปาริสุทธิของรูปหนึ่งมา แล้วสวดปาติโมกข์ อุโบสถกรรมย่อมเป็น
วรรคโดยอธรรม, แต่ถ้าทั้ง 4 รูปประชุมกันทำปาริสุทธิอุโบสถ, 3 รูปหรือ 2
รูป สวดปาติโมกข์ อุโบสถกรรมชื่อพร้อมเพรียงโดยธรรม. ถ้าอยู่ด้วยกัน 4 รูป
3 รูปนำปาริสุทธิของรูปหนึ่งมาแล้วทำปาริสุทธิอุโบสถ, หรืออยู่ด้วยกัน 3 รูป
2 รูปนำปาริสุทธิของรูปหนึ่งมาแล้ว ทำปาริสุทธิอุโบสถ, อุโบสถกรรมชื่อเป็น
วรรคโดยธรรม. แต่ถ้าภิกษุ 4 รูปอยู่ในวัดที่อยู่เดียวกัน ประชุมกันทั้งหมด
สวดปาติโมกข์, 3 รูปทำปาริสุทธิอุโบสถ, 2 รูป ทำปาริสุทธิกะกันและกัน,
อุโบสถกรรมชื่อพร้อมเพรียงโดยธรรม.
อรรถกถาอุโบสถและอุโบสถกรรม จบ

1. แต่ในโยชนา เอตฺถ โยควจเน และเป็นอาธารในวตฺตพฺพํ.