เมนู

10. อาฬวกสุตฺตํ

เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา อาฬวิยํ วิหรติ อาฬวกสฺส ยกฺขสฺส ภวเนฯ อถ โข อาฬวโก ยกฺโข เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘นิกฺขม, สมณา’’ติฯ ‘‘สาธาวุโส’’ติ ภควา นิกฺขมิฯ ‘‘ปวิส, สมณา’’ติฯ ‘‘สาธาวุโส’’ติ ภควา ปาวิสิฯ

ทุติยมฺปิ โข…เป.… ตติยมฺปิ โข อาฬวโก ยกฺโข ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘นิกฺขม, สมณา’’ติฯ ‘‘สาธาวุโส’’ติ ภควา นิกฺขมิฯ ‘‘ปวิส, สมณา’’ติฯ ‘‘สาธาวุโส’’ติ ภควา ปาวิสิฯ

จตุตฺถมฺปิ โข อาฬวโก ยกฺโข ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘นิกฺขม, สมณา’’ติฯ ‘‘น ขฺวาหํ ตํ , อาวุโส, นิกฺขมิสฺสามิฯ ยํ เต กรณียํ, ตํ กโรหี’’ติฯ

‘‘ปญฺหํ ตํ, สมณ, ปุจฺฉิสฺสามิฯ สเจ เม น พฺยากริสฺสสิ, จิตฺตํ วา เต ขิปิสฺสามิ, หทยํ วา เต ผาเลสฺสามิ, ปาเทสุ วา คเหตฺวา ปารคงฺคาย ขิปิสฺสามี’’ติฯ

‘‘น ขฺวาหํ ตํ, อาวุโส, ปสฺสามิ สเทวเก โลเก สมารเก สพฺรหฺมเก สสฺสมณพฺราหฺมณิยา ปชาย สเทวมนุสฺสาย โย เม จิตฺตํ วา ขิเปยฺย หทยํ วา ผาเลยฺย ปาเทสุ วา คเหตฺวา ปารคงฺคาย ขิเปยฺยฯ อปิ จ ตฺวํ, อาวุโส, ปุจฺฉ ยทากงฺขสี’’ติฯ อถ โข อาฬวโก ยกฺโข ภควนฺตํ คาถาย อชฺฌภาสิ –

[183]

‘‘กิํ สูธ วิตฺตํ ปุริสสฺส เสฏฺฐํ, กิํ สุ สุจิณฺณํ สุขมาวหาติ;

กิํ สุ [กิํ สู (สี.)] หเว สาทุตรํ รสานํ, กถํ ชีวิํ ชีวิตมาหุ เสฏฺฐํ’’ฯ

[184]

‘‘สทฺธีธ วิตฺตํ ปุริสสฺส เสฏฺฐํ, ธมฺโม สุจิณฺโณ สุขมาวหาติ;

สจฺจํ หเว สาทุตรํ รสานํ, ปญฺญาชีวิํ ชีวิตมาหุ เสฏฺฐํ’’ฯ

[185]

‘‘กถํ สุ ตรติ โอฆํ, กถํ สุ ตรติ อณฺณวํ;

กถํ สุ ทุกฺขมจฺเจติ, กถํ สุ ปริสุชฺฌติ’’ฯ

[186]

‘‘สทฺธา ตรติ โอฆํ, อปฺปมาเทน อณฺณวํ;

วีริเยน [วิริเยน (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] ทุกฺขมจฺเจติ, ปญฺญาย ปริสุชฺฌติ’’ฯ

[187]

‘‘กถํ สุ ลภเต ปญฺญํ, กถํ สุ วินฺทเต ธนํ;

กถํ สุ กิตฺติํ ปปฺโปติ, กถํ มิตฺตานิ คนฺถติ;

อสฺมา โลกา ปรํ โลกํ, กถํ เปจฺจ น โสจติ’’ฯ

[188]

‘‘สทฺทหาโน อรหตํ, ธมฺมํ นิพฺพานปตฺติยา;

สุสฺสูสํ [สุสฺสูสา (สี. ปี.)] ลภเต ปญฺญํ, อปฺปมตฺโต วิจกฺขโณฯ

[189]

‘‘ปติรูปการี ธุรวา, อุฏฺฐาตา วินฺทเต ธนํ;

สจฺเจน กิตฺติํ ปปฺโปติ, ททํ มิตฺตานิ คนฺถติฯ

[190]

‘‘ยสฺเสเต จตุโร ธมฺมา, สทฺธสฺส ฆรเมสิโน;

สจฺจํ ธมฺโม [ทโม (?)] ธิติ จาโค, ส เว เปจฺจ น โสจติฯ

[191]

‘‘อิงฺฆ อญฺเญปิ ปุจฺฉสฺสุ, ปุถู สมณพฺราหฺมเณ;

ยทิ สจฺจา ทมา จาคา, ขนฺตฺยา ภิยฺโยธ วิชฺชติ’’ฯ

[192]

‘‘กถํ นุ ทานิ ปุจฺเฉยฺยํ, ปุถู สมณพฺราหฺมเณ;

โยหํ [โสหํ (สี. ปี.)] อชฺช ปชานามิ, โย อตฺโถ สมฺปรายิโกฯ

[193]

‘‘อตฺถาย วต เม พุทฺโธ, วาสายาฬวิมาคมา;

โยหํ [อฏฺฐินฺหารูหิ สํยุตฺโต (สฺยา. ก.)] อชฺช ปชานามิ, ยตฺถ ทินฺนํ มหปฺผลํฯ

[194]

‘‘โส อหํ วิจริสฺสามิ, คามา คามํ ปุรา ปุรํ;

นมสฺสมาโน สมฺพุทฺธํ, ธมฺมสฺส จ สุธมฺมต’’นฺติฯ

อาฬวกสุตฺตํ ทสมํ นิฏฺฐิตํฯ

11. วิชยสุตฺตํ

[195]

จรํ วา ยทิ วา ติฏฺฐํ, นิสินฺโน อุท วา สยํ;

สมิญฺเชติ ปสาเรติ, เอสา กายสฺส อิญฺชนาฯ

[196]

อฏฺฐินหารุสํยุตฺโต, ตจมํสาวเลปโน;

ฉวิยา กาโย ปฏิจฺฉนฺโน, ยถาภูตํ น ทิสฺสติฯ

[197]