‘‘ภควา หิ กาเม อภิภุยฺย อิริยติ, อาทิจฺโจว ปถวิํ เตชี เตชสา;

ปริตฺตปญฺญสฺส เม ภูริปญฺญ, อาจิกฺข ธมฺมํ ยมหํ วิชญฺญํ;

ชาติชราย อิธ วิปฺปหานํ’’ฯ

[1104]

‘‘กาเมสุ วินย เคธํ, (ชตุกณฺณีติ ภควา) เนกฺขมฺมํ ทฏฺฐุ เขมโต;

อุคฺคหีตํ นิรตฺตํ วา, มา เต วิชฺชิตฺถ กิญฺจนํฯ

[1105]

‘‘ยํ ปุพฺเพ ตํ วิโสเสหิ, ปจฺฉา เต มาหุ กิญฺจนํ;

มชฺเฌ เจ โน คเหสฺสสิ, อุปสนฺโต จริสฺสสิฯ

[1106]

‘‘สพฺพโส นามรูปสฺมิํ, วีตเคธสฺส พฺราหฺมณ;

อาสวาสฺส น วิชฺชนฺติ, เยหิ มจฺจุวสํ วเช’’ติฯ

ชตุกณฺณิมาณวปุจฺฉา เอกาทสมา นิฏฺฐิตาฯ

12. ภทฺราวุธมาณวปุจฺฉา

[1107]

‘‘โอกญฺชหํ ตณฺหจฺฉิทํ อเนชํ, (อิจฺจายสฺมา ภทฺราวุโธ)

นนฺทิญฺชหํ โอฆติณฺณํ วิมุตฺตํ;

กปฺปญฺชหํ อภิยาเจ สุเมธํ, สุตฺวาน นาคสฺส อปนมิสฺสนฺติ อิโตฯ

[1108]

‘‘นานาชนา ชนปเทหิ สงฺคตา, ตว วีร วากฺยํ อภิกงฺขมานา;

เตสํ ตุวํ สาธุ วิยากโรหิ, ตถา หิ เต วิทิโต เอส ธมฺโม’’ฯ

[1109]

‘‘อาทานตณฺหํ วินเยถ สพฺพํ, (ภทฺราวุธาติ ภควา)

อุทฺธํ อโธ ติริยญฺจาปิ มชฺเฌ;

ยํ ยญฺหิ โลกสฺมิมุปาทิยนฺติ, เตเนว มาโร อนฺเวติ ชนฺตุํฯ

[1110]

‘‘ตสฺมา ปชานํ น อุปาทิเยถ, ภิกฺขุ สโต กิญฺจนํ สพฺพโลเก;

อาทานสตฺเต อิติ เปกฺขมาโน, ปชํ อิมํ มจฺจุเธยฺเย วิสตฺต’’นฺติฯ

ภทฺราวุธมาณวปุจฺฉา ทฺวาทสมา นิฏฺฐิตาฯ

13. อุทยมาณวปุจฺฉา

[1111]

‘‘ฌายิํ วิรชมาสีนํ, (อิจฺจายสฺมา อุทโย) กตกิจฺจํ อนาสวํ;

ปารคุํ สพฺพธมฺมานํ, อตฺถิ ปญฺเหน อาคมํ;

อญฺญาวิโมกฺขํ ปพฺรูหิ, อวิชฺชาย ปเภทนํ’’ฯ

[1112]

‘‘ปหานํ กามจฺฉนฺทานํ, (อุทยาติ ภควา) โทมนสฺสาน จูภยํ;

ถินสฺส จ ปนูทนํ, กุกฺกุจฺจานํ นิวารณํฯ

[1113]

‘‘อุเปกฺขาสติสํสุทฺธํ, ธมฺมตกฺกปุเรชวํ;

อญฺญาวิโมกฺขํ ปพฺรูมิ, อวิชฺชาย ปเภทนํ’’ฯ

[1114]

‘‘กิํสุ สํโยชโน โลโก, กิํสุ ตสฺส วิจารณํ;

กิสฺสสฺส วิปฺปหาเนน, นิพฺพานํ อิติ วุจฺจติ’’ฯ

[1115]

‘‘นนฺทิสํโยชโน โลโก, วิตกฺกสฺส วิจารณํ;

ตณฺหาย วิปฺปหาเนน, นิพฺพานํ อิติ วุจฺจติ’’ฯ

[1116]

‘‘กถํ สตสฺส จรโต, วิญฺญาณํ อุปรุชฺฌติ;

ภควนฺตํ ปุฏฺฐุมาคมฺม, ตํ สุโณม วโจ ตว’’ฯ

[1117]

‘‘อชฺฌตฺตญฺจ พหิทฺธา จ, เวทนํ นาภินนฺทโต;

เอวํ สตสฺส จรโต, วิญฺญาณํ อุปรุชฺฌตี’’ติฯ

อุทยมาณวปุจฺฉา เตรสมา นิฏฺฐิตาฯ