8. คณิกาสุตฺตํ

[58] เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเน กลนฺทกนิวาเปฯ เตน โข ปน สมเยน ราชคเห ทฺเว ปูคา อญฺญตริสฺสา คณิกาย สารตฺตา โหนฺติ ปฏิพทฺธจิตฺตา; ภณฺฑนชาตา กลหชาตา วิวาทาปนฺนา อญฺญมญฺญํ ปาณีหิปิ อุปกฺกมนฺติ , เลฑฺฑูหิปิ อุปกฺกมนฺติ , ทณฺเฑหิปิ อุปกฺกมนฺติ, สตฺเถหิปิ อุปกฺกมนฺติฯ เต ตตฺถ มรณมฺปิ นิคจฺฉนฺติ มรณมตฺตมฺปิ ทุกฺขํฯ

อถ โข สมฺพหุลา ภิกฺขู ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย ราชคหํ ปิณฺฑาย ปาวิสิํสุฯ ราชคเห ปิณฺฑาย จริตฺวา ปจฺฉาภตฺตํ ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺตา เยน ภควา เตนุปสงฺกมิํสุ ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิํสุฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนา โข เต ภิกฺขู ภควนฺตํ เอตทโวจุํ –

‘‘อิธ, ภนฺเต, ราชคเห ทฺเว ปูคา อญฺญตริสฺสา คณิกาย สารตฺตา ปฏิพทฺธจิตฺตา; ภณฺฑนชาตา กลหชาตา วิวาทาปนฺนา อญฺญมญฺญํ ปาณีหิปิ อุปกฺกมนฺติ, เลฑฺฑูหิปิ อุปกฺกมนฺติ, ทณฺเฑหิปิ อุปกฺกมนฺติ, สตฺเถหิปิ อุปกฺกมนฺติฯ เต ตตฺถ มรณมฺปิ นิคจฺฉนฺติ มรณมตฺตมฺปิ ทุกฺข’’นฺติฯ

อถ โข ภควา เอตมตฺถํ วิทิตฺวา ตายํ เวลายํ อิมํ อุทานํ อุทาเนสิ –

‘‘ยญฺจ ปตฺตํ ยญฺจ ปตฺตพฺพํ, อุภยเมตํ รชานุกิณฺณํ, อาตุรสฺสานุสิกฺขโตฯ เย จ สิกฺขาสารา สีลพฺพตํ ชีวิตํ พฺรหฺมจริยํ อุปฏฺฐานสารา, อยเมโก อนฺโตฯ เย จ เอวํวาทิโน – ‘นตฺถิ กาเมสุ โทโส’ติ, อยํ ทุติโย อนฺโตฯ อิจฺเจเต อุโภ อนฺตา กฏสิวฑฺฒนา, กฏสิโย ทิฏฺฐิํ วฑฺเฒนฺติฯ เอเตเต อุโภ อนฺเต อนภิญฺญาย โอลียนฺติ เอเก, อติธาวนฺติ เอเกฯ เย จ โข เต อภิญฺญาย ตตฺร จ นาเหสุํ, เตน จ นามญฺญิํสุ, วฏฺฏํ เตสํ นตฺถิ ปญฺญาปนายา’’ติฯ อฏฺฐมํฯ

9. อุปาติธาวนฺติสุตฺตํ

[59] เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน ภควา รตฺตนฺธการติมิสายํ อพฺโภกาเส นิสินฺโน โหติ เตลปฺปทีเปสุ ฌายมาเนสุฯ