‘‘สาธุ สาธุ, คหปตโย! ปณฺฑิตา, คหปตโย, กชงฺคลิกา ภิกฺขุนีฯ มหาปญฺญา, คหปตโย, กชงฺคลิกา ภิกฺขุนีฯ มญฺเจปิ ตุมฺเห, คหปตโย, อุปสงฺกมิตฺวา เอตมตฺถํ ปฏิปุจฺเฉยฺยาถ, อหมฺปิ เจตํ เอวเมวํ [เอวเมว (ก.) ม. นิ. 1.205 ปสฺสิตพฺพํ] พฺยากเรยฺยํ ยถา ตํ กชงฺคลิกาย ภิกฺขุนิยา พฺยากตํฯ เอโส เจว ตสฺส [เอโส เจเวตสฺส (ม. นิ. 1.205)] อตฺโถฯ เอวญฺจ นํ ธาเรยฺยาถา’’ติฯ อฏฺฐมํฯ

9. ปฐมโกสลสุตฺตํ

[29] ‘‘ยาวตา, ภิกฺขเว, กาสิโกสลา, ยาวตา รญฺโญ ปเสนทิสฺส โกสลสฺส วิชิตํ [วิชิเต (สี. ก.)], ราชา ตตฺถ ปเสนทิ โกสโล อคฺคมกฺขายติฯ รญฺโญปิ โข, ภิกฺขเว, ปเสนทิสฺส โกสลสฺส อตฺเถว อญฺญถตฺตํ อตฺถิ วิปริณาโมฯ เอวํ ปสฺสํ, ภิกฺขเว, สุตวา อริยสาวโก ตสฺมิมฺปิ นิพฺพินฺทติฯ ตสฺมิํ นิพฺพินฺทนฺโต อคฺเค วิรชฺชติ, ปเคว หีนสฺมิํฯ

‘‘ยาวตา, ภิกฺขเว, จนฺทิมสูริยา ปริหรนฺติ ทิสา ภนฺติ วิโรจมานา, ตาว สหสฺสธา โลโกฯ ตสฺมิํ สหสฺสธา โลเก สหสฺสํ จนฺทานํ สหสฺสํ สูริยานํ [สุริยานํ (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] สหสฺสํ สิเนรุปพฺพตราชานํ สหสฺสํ ชมฺพุทีปานํ สหสฺสํ อปรโคยานานํ สหสฺสํ อุตฺตรกุรูนํ สหสฺสํ ปุพฺพวิเทหานํ จตฺตาริ มหาสมุทฺทสหสฺสานิ จตฺตาริ มหาราชสหสฺสานิ สหสฺสํ จาตุมหาราชิกานํ สหสฺสํ ตาวติํสานํ สหสฺสํ ยามานํ สหสฺสํ ตุสิตานํ สหสฺสํ นิมฺมานรตีนํ สหสฺสํ ปรนิมฺมิตวสวตฺตีนํ สหสฺสํ พฺรหฺมโลกานํฯ ยาวตา, ภิกฺขเว, สหสฺสี โลกธาตุ, มหาพฺรหฺมา ตตฺถ อคฺคมกฺขายติฯ มหาพฺรหฺมุโนปิ โข, ภิกฺขเว, อตฺเถว อญฺญถตฺตํ อตฺถิ วิปริณาโมฯ เอวํ ปสฺสํ, ภิกฺขเว, สุตวา อริยสาวโก ตสฺมิมฺปิ นิพฺพินฺทติฯ ตสฺมิํ นิพฺพินฺทนฺโต อคฺเค วิรชฺชติ, ปเคว หีนสฺมิํฯ

‘‘โหติ โส, ภิกฺขเว, สมโย ยํ อยํ โลโก สํวฏฺฏติฯ สํวฏฺฏมาเน, ภิกฺขเว, โลเก เยภุยฺเยน สตฺตา อาภสฺสรสํวตฺตนิกา [อาภสฺสรวตฺตนิกา (สี. สฺยา.)] ภวนฺติฯ เต ตตฺถ โหนฺติ มโนมยา ปีติภกฺขา สยํปภา อนฺตลิกฺเขจรา สุภฏฺฐายิโน จิรํ ทีฆมทฺธานํ ติฏฺฐนฺติฯ

สํวฏฺฏมาเน, ภิกฺขเว, โลเก อาภสฺสรา เทวา อคฺคมกฺขายนฺติฯ อาภสฺสรานมฺปิ โข, ภิกฺขเว, เทวานํ อตฺเถว อญฺญถตฺตํ อตฺถิ วิปริณาโมฯ เอวํ ปสฺสํ, ภิกฺขเว, สุตวา อริยสาวโก ตสฺมิมฺปิ นิพฺพินฺทติ ฯ ตสฺมิํ นิพฺพินฺทนฺโต อคฺเค วิรชฺชติ, ปเคว หีนสฺมิํฯ

[อ. นิ. 10.25] ‘‘ทสยิมานิ, ภิกฺขเว, กสิณายตนานิฯ กตมานิ ทส? ปถวีกสิณเมโก สญฺชานาติ อุทฺธํ อโธ ติริยํ อทฺวยํ อปฺปมาณํ; อาโปกสิณเมโก สญฺชานาติ…เป.… เตโชกสิณเมโก สญฺชานาติ… วาโยกสิณเมโก สญฺชานาติ… นีลกสิณเมโก สญฺชานาติ… ปีตกสิณเมโก สญฺชานาติ… โลหิตกสิณเมโก สญฺชานาติ… โอทาตกสิณเมโก สญฺชานาติ… อากาสกสิณเมโก สญฺชานาติ… วิญฺญาณกสิณเมโก สญฺชานาติ อุทฺธํ อโธ ติริยํ อทฺวยํ อปฺปมาณํฯ อิมานิ โข, ภิกฺขเว, ทส กสิณายตนานิฯ

‘‘เอตทคฺคํ, ภิกฺขเว, อิเมสํ ทสนฺนํ กสิณายตนานํ ยทิทํ วิญฺญาณกสิณํ เอโก สญฺชานาติ อุทฺธํ อโธ ติริยํ อทฺวยํ อปฺปมาณํฯ เอวํสญฺญิโนปิ โข, ภิกฺขเว, สนฺติ สตฺตาฯ เอวํสญฺญีนมฺปิ โข, ภิกฺขเว, สตฺตานํ อตฺเถว อญฺญถตฺตํ อตฺถิ วิปริณาโมฯ เอวํ ปสฺสํ , ภิกฺขเว, สุตวา อริยสาวโก ตสฺมิมฺปิ นิพฺพินฺทติฯ ตสฺมิํ นิพฺพินฺทนฺโต อคฺเค วิรชฺชติ, ปเคว หีนสฺมิํฯ

[ที. นิ. 3.338, 358; อ. นิ. 8.64] ‘‘อฏฺฐิมานิ, ภิกฺขเว, อภิภายตนานิฯ กตมานิ อฏฺฐ? อชฺฌตฺตํ รูปสญฺญี เอโก พหิทฺธา รูปานิ ปสฺสติ ปริตฺตานิ สุวณฺณทุพฺพณฺณานิ; ‘ตานิ อภิภุยฺย ชานามิ ปสฺสามี’ติ, เอวํสญฺญี โหติฯ อิทํ ปฐมํ อภิภายตนํฯ

‘‘อชฺฌตฺตํ รูปสญฺญี เอโก พหิทฺธา รูปานิ ปสฺสติ อปฺปมาณานิ สุวณฺณทุพฺพณฺณานิ; ‘ตานิ อภิภุยฺย ชานามิ ปสฺสามี’ติ, เอวํสญฺญี โหติฯ อิทํ ทุติยํ อภิภายตนํฯ

‘‘อชฺฌตฺตํ อรูปสญฺญี เอโก พหิทฺธา รูปานิ ปสฺสติ ปริตฺตานิ สุวณฺณทุพฺพณฺณานิ; ‘ตานิ อภิภุยฺย ชานามิ ปสฺสามี’ติ, เอวํสญฺญี โหติฯ อิทํ ตติยํ อภิภายตนํฯ

‘‘อชฺฌตฺตํ อรูปสญฺญี เอโก พหิทฺธา รูปานิ ปสฺสติ อปฺปมาณานิ สุวณฺณทุพฺพณฺณานิ; ‘ตานิ อภิภุยฺย ชานามิ ปสฺสามี’ติ, เอวํสญฺญี โหติฯ อิทํ จตุตฺถํ อภิภายตนํฯ

‘‘อชฺฌตฺตํ อรูปสญฺญี เอโก พหิทฺธา รูปานิ ปสฺสติ นีลานิ นีลวณฺณานิ นีลนิทสฺสนานิ นีลนิภาสานิฯ เสยฺยถาปิ นาม อุมาปุปฺผํ นีลํ นีลวณฺณํ นีลนิทสฺสนํ นีลนิภาสํ, เสยฺยถา วา ปน ตํ วตฺถํ พาราณเสยฺยกํ อุภโตภาควิมฏฺฐํ นีลํ นีลวณฺณํ นีลนิทสฺสนํ นีลนิภาสํ; เอวเมวํ อชฺฌตฺตํ อรูปสญฺญี เอโก พหิทฺธา รูปานิ ปสฺสติ นีลานิ นีลวณฺณานิ นีลนิทสฺสนานิ นีลนิภาสานิ; ‘ตานิ อภิภุยฺย ชานามิ ปสฺสามี’ติ, เอวํสญฺญี โหติฯ อิทํ ปญฺจมํ อภิภายตนํฯ

‘‘อชฺฌตฺตํ อรูปสญฺญี เอโก พหิทฺธา รูปานิ ปสฺสติ ปีตานิ ปีตวณฺณานิ ปีตนิทสฺสนานิ ปีตนิภาสานิฯ เสยฺยถาปิ นาม กณิการปุปฺผํ ปีตํ ปีตวณฺณํ ปีตนิทสฺสนํ ปีตนิภาสํ, เสยฺยถา วา ปน ตํ วตฺถํ พาราณเสยฺยกํ อุภโตภาควิมฏฺฐํ ปีตํ ปีตวณฺณํ ปีตนิทสฺสนํ ปีตนิภาสํ; เอวเมวํ อชฺฌตฺตํ อรูปสญฺญี เอโก พหิทฺธา รูปานิ ปสฺสติ ปีตานิ ปีตวณฺณานิ ปีตนิทสฺสนานิ ปีตนิภาสานิ; ‘ตานิ อภิภุยฺย ชานามิ ปสฺสามี’ติ, เอวํสญฺญี โหติฯ อิทํ ฉฏฺฐํ อภิภายตนํฯ

‘‘อชฺฌตฺตํ อรูปสญฺญี เอโก พหิทฺธา รูปานิ ปสฺสติ โลหิตกานิ โลหิตกวณฺณานิ โลหิตกนิทสฺสนานิ โลหิตกนิภาสานิฯ เสยฺยถาปิ นาม พนฺธุชีวกปุปฺผํ โลหิตกํ โลหิตกวณฺณํ โลหิตกนิทสฺสนํ โลหิตกนิภาสํ, เสยฺยถา วา ปน ตํ วตฺถํ พาราณเสยฺยกํ อุภโตภาควิมฏฺฐํ โลหิตกํ โลหิตกวณฺณํ โลหิตกนิทสฺสนํ โลหิตกนิภาสํ; เอวเมวํ อชฺฌตฺตํ อรูปสญฺญี เอโก พหิทฺธา รูปานิ ปสฺสติ โลหิตกานิ โลหิตกวณฺณานิ โลหิตกนิทสฺสนานิ โลหิตกนิภาสานิ; ‘ตานิ อภิภุยฺย ชานามิ ปสฺสามี’ติ, เอวํสญฺญี โหติฯ อิทํ สตฺตมํ อภิภายตนํฯ

‘‘อชฺฌตฺตํ อรูปสญฺญี เอโก พหิทฺธา รูปานิ ปสฺสติ โอทาตานิ โอทาตวณฺณานิ โอทาตนิทสฺสนานิ โอทาตนิภาสานิฯ

เสยฺยถาปิ นาม โอสธิตารกา โอทาตา โอทาตวณฺณา โอทาตนิทสฺสนา โอทาตนิภาสา, เสยฺยถา วา ปน ตํ วตฺถํ พาราณเสยฺยกํ อุภโตภาควิมฏฺฐํ โอทาตํ โอทาตวณฺณํ โอทาตนิทสฺสนํ โอทาตนิภาสํ; เอวเมวํ อชฺฌตฺตํ อรูปสญฺญี เอโก พหิทฺธา รูปานิ ปสฺสติ โอทาตานิ โอทาตวณฺณานิ โอทาตนิทสฺสนานิ โอทาตนิภาสานิ; ‘ตานิ อภิภุยฺย ชานามิ ปสฺสามี’ติ, เอวํสญฺญี โหติฯ อิทํ อฏฺฐมํ อภิภายตนํฯ อิมานิ โข, ภิกฺขเว, อฏฺฐ อภิภายตนานิฯ

‘‘เอตทคฺคํ, ภิกฺขเว, อิเมสํ อฏฺฐนฺนํ อภิภายตนานํ ยทิทํ อชฺฌตฺตํ อรูปสญฺญี เอโก พหิทฺธา รูปานิ ปสฺสติ โอทาตานิ โอทาตวณฺณานิ โอทาตนิทสฺสนานิ โอทาตนิภาสานิ; ‘ตานิ อภิภุยฺย ชานามิ ปสฺสามี’ติ, เอวํสญฺญี โหติฯ เอวํสญฺญิโนปิ โข, ภิกฺขเว, สนฺติ สตฺตาฯ เอวํสญฺญีนมฺปิ โข, ภิกฺขเว, สตฺตานํ อตฺเถว อญฺญถตฺตํ อตฺถิ วิปริณาโมฯ เอวํ ปสฺสํ, ภิกฺขเว, สุตวา อริยสาวโก ตสฺมิมฺปิ นิพฺพินฺทติฯ ตสฺมิํ นิพฺพินฺทนฺโต อคฺเค วิรชฺชติ, ปเคว หีนสฺมิํฯ

‘‘จตสฺโส อิมา, ภิกฺขเว, ปฏิปทาฯ กตมา จตสฺโส? ทุกฺขา ปฏิปทา ทนฺธาภิญฺญา, ทุกฺขา ปฏิปทา ขิปฺปาภิญฺญา, สุขา ปฏิปทา ทนฺธาภิญฺญา, สุขา ปฏิปทา ขิปฺปาภิญฺญา – อิมา โข, ภิกฺขเว, จตสฺโส ปฏิปทาฯ

‘‘เอตทคฺคํ, ภิกฺขเว, อิมาสํ จตุนฺนํ ปฏิปทานํ ยทิทํ สุขา ปฏิปทา ขิปฺปาภิญฺญาฯ เอวํปฏิปนฺนาปิ โข, ภิกฺขเว, สนฺติ สตฺตาฯ เอวํปฏิปนฺนานมฺปิ โข, ภิกฺขเว, สตฺตานํ อตฺเถว อญฺญถตฺตํ อตฺถิ วิปริณาโมฯ เอวํ ปสฺสํ, ภิกฺขเว, สุตวา อริยสาวโก ตสฺมิมฺปิ นิพฺพินฺทติฯ ตสฺมิํ นิพฺพินฺทนฺโต อคฺเค วิรชฺชติ, ปเคว หีนสฺมิํฯ

‘‘จตสฺโส อิมา, ภิกฺขเว, สญฺญาฯ กตมา จตสฺโส? ปริตฺตเมโก สญฺชานาติ, มหคฺคตเมโก สญฺชานาติ, อปฺปมาณเมโก สญฺชานาติ, ‘นตฺถิ กิญฺจี’ติ อากิญฺจญฺญายตนเมโก สญฺชานาติ – อิมา โข, ภิกฺขเว, จตสฺโส สญฺญาฯ

‘‘เอตทคฺคํ, ภิกฺขเว, อิมาสํ จตุนฺนํ สญฺญานํ ยทิทํ ‘นตฺถิ กิญฺจี’ติ อากิญฺจญฺญายตนเมโก สญฺชานาติฯ เอวํสญฺญิโนปิ โข, ภิกฺขเว, สนฺติ สตฺตาฯ เอวํสญฺญีนมฺปิ โข, ภิกฺขเว, สตฺตานํ อตฺเถว อญฺญถตฺตํ อตฺถิ วิปริณาโมฯ เอวํ ปสฺสํ, ภิกฺขเว, สุตวา อริยสาวโก ตสฺมิมฺปิ นิพฺพินฺทติฯ ตสฺมิํ นิพฺพินฺทนฺโต อคฺเค วิรชฺชติ, ปเคว หีนสฺมิํฯ

‘‘เอตทคฺคํ , ภิกฺขเว, พาหิรกานํ ทิฏฺฐิคตานํ ยทิทํ ‘โน จสฺสํ, โน จ เม สิยา, น ภวิสฺสามิ, น เม ภวิสฺสตี’ติฯ เอวํทิฏฺฐิโน, ภิกฺขเว , เอตํ ปาฏิกงฺขํ – ‘ยา จายํ ภเว อปฺปฏิกุลฺยตา, สา จสฺส น ภวิสฺสติ; ยา จายํ ภวนิโรเธ ปาฏิกุลฺยตา, สา จสฺส น ภวิสฺสตี’ติฯ เอวํทิฏฺฐิโนปิ โข, ภิกฺขเว, สนฺติ สตฺตาฯ เอวํทิฏฺฐีนมฺปิ โข, ภิกฺขเว, สตฺตานํ อตฺเถว อญฺญถตฺตํ อตฺถิ วิปริณาโมฯ เอวํ ปสฺสํ, ภิกฺขเว, สุตวา อริยสาวโก ตสฺมิมฺปิ นิพฺพินฺทติฯ ตสฺมิํ นิพฺพินฺทนฺโต อคฺเค วิรชฺชติ, ปเคว หีนสฺมิํฯ

‘‘สนฺติ, ภิกฺขเว, เอเก สมณพฺราหฺมณา ปรมตฺถวิสุทฺธิํ ปญฺญาเปนฺติฯ เอตทคฺคํ, ภิกฺขเว, ปรมตฺถวิสุทฺธิํ ปญฺญาเปนฺตานํ ยทิทํ สพฺพโส อากิญฺจญฺญายตนํ สมติกฺกมฺม เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ อุปสมฺปชฺช วิหรติฯ เต ตทภิญฺญาย ตสฺส สจฺฉิกิริยาย ธมฺมํ เทเสนฺติฯ เอวํวาทิโนปิ โข, ภิกฺขเว, สนฺติ สตฺตาฯ เอวํวาทีนมฺปิ โข, ภิกฺขเว, สตฺตานํ อตฺเถว อญฺญถตฺตํ อตฺถิ วิปริณาโมฯ เอวํ ปสฺสํ, ภิกฺขเว, สุตวา อริยสาวโก ตสฺมิมฺปิ นิพฺพินฺทติฯ ตสฺมิํ นิพฺพินฺทนฺโต อคฺเค วิรชฺชติ, ปเคว หีนสฺมิํฯ

‘‘สนฺติ, ภิกฺขเว, เอเก สมณพฺราหฺมณา ปรมทิฏฺฐธมฺมนิพฺพานํ ปญฺญาเปนฺติฯ เอตทคฺคํ, ภิกฺขเว, ปรมทิฏฺฐธมฺมนิพฺพานํ ปญฺญาเปนฺตานํ ยทิทํ ฉนฺนํ ผสฺสายตนานํ สมุทยญฺจ อตฺถงฺคมญฺจ อสฺสาทญฺจ อาทีนวญฺจ นิสฺสรณญฺจ ยถาภูตํ วิทิตฺวา อนุปาทา วิโมกฺโขฯ เอวํวาทิํ โข มํ, ภิกฺขเว, เอวมกฺขายิํ เอเก สมณพฺราหฺมณา อสตา ตุจฺฉา มุสา อภูเตน อพฺภาจิกฺขนฺติ – ‘สมโณ โคตโม น กามานํ ปริญฺญํ ปญฺญาเปติ, น รูปานํ ปริญฺญํ ปญฺญาเปติ, น เวทนานํ ปริญฺญํ ปญฺญาเปตี’ติฯ กามานญฺจาหํ , ภิกฺขเว, ปริญฺญํ ปญฺญาเปมิ, รูปานญฺจ ปริญฺญํ ปญฺญาเปมิ, เวทนานญฺจ ปริญฺญํ ปญฺญาเปมิ, ทิฏฺเฐว ธมฺเม นิจฺฉาโต นิพฺพุโต สีติภูโต อนุปาทา ปรินิพฺพานํ ปญฺญาเปมี’’ติฯ นวมํฯ

10. ทุติยโกสลสุตฺตํ

[30] เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน ราชา ปเสนทิ โกสโล อุยฺโยธิกา นิวตฺโต โหติ วิชิตสงฺคาโม ลทฺธาธิปฺปาโยฯ อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล เยน อาราโม เตน ปายาสิฯ ยาวติกา ยานสฺส ภูมิ, ยาเนน คนฺตฺวา ยานา ปจฺโจโรหิตฺวา ปตฺติโกว อารามํ ปาวิสิฯ เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา ภิกฺขู อพฺโภกาเส จงฺกมนฺติฯ อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล เยน เต ภิกฺขู เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา เต ภิกฺขู เอตทโวจ – ‘‘กหํ นุ โข, ภนฺเต, ภควา เอตรหิ วิหรติ อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธฯ ทสฺสนกามา หิ มยํ, ภนฺเต, ตํ ภควนฺตํ อรหนฺตํ สมฺมาสมฺพุทฺธ’’นฺติฯ ‘‘เอโส, มหาราช, วิหาโร สํวุตทฺวาโรฯ เตน อปฺปสทฺโท อุปสงฺกมิตฺวา อตรมาโน อาลินฺทํ ปวิสิตฺวา อุกฺกาสิตฺวา อคฺคฬํ อาโกเฏหิ; วิวริสฺสติ เต ภควา ทฺวาร’’นฺติฯ

อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล เยน โส วิหาโร สํวุตทฺวาโร, เตน อปฺปสทฺโท อุปสงฺกมิตฺวา อตรมาโน อาลินฺทํ ปวิสิตฺวา อุกฺกาสิตฺวา อคฺคฬํ อาโกเฏสิฯ วิวริ ภควา ทฺวารํฯ อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล วิหารํ ปวิสิตฺวา ภควโต ปาเทสุ สิรสา นิปติตฺวา ภควโต ปาทานิ มุเขน จ ปริจุมฺพติ ปาณีหิ จ ปริสมฺพาหติ นามญฺจ สาเวติ – ‘‘ราชาหํ, ภนฺเต, ปเสนทิ โกสโล; ราชาหํ, ภนฺเต , ปเสนทิ โกสโล’’ติฯ

‘‘กํ ปน ตฺวํ, มหาราช, อตฺถวสํ สมฺปสฺสมาโน อิมสฺมิํ สรีเร เอวรูปํ ปรมนิปจฺจการํ กโรสิ, เมตฺตูปหารํ อุปทํเสสี’’ติ? ‘‘กตญฺญุตํ โข อหํ, ภนฺเต, กตเวทิตํ สมฺปสฺสมาโน ภควติ เอวรูปํ ปรมนิปจฺจการํ กโรมิ, เมตฺตูปหารํ อุปทํเสมิฯ

‘‘ภควา หิ, ภนฺเต, พหุชนหิตาย ปฏิปนฺโน พหุชนสุขาย พหุโน ชนสฺส อริเย ญาเย ปติฏฺฐาปิตา ยทิทํ กลฺยาณธมฺมตาย กุสลธมฺมตายฯ ยมฺปิ, ภนฺเต, ภควา พหุชนหิตาย ปฏิปนฺโน พหุชนสุขาย พหุโน ชนสฺส อริเย ญาเย ปติฏฺฐาปิตา ยทิทํ กลฺยาณธมฺมตาย กุสลธมฺมตาย, อิทมฺปิ โข อหํ, ภนฺเต, อตฺถวสํ สมฺปสฺสมาโน ภควติ เอวรูปํ ปรมนิปจฺจการํ กโรมิ, เมตฺตูปหารํ อุปทํเสมิฯ

‘‘ปุน จปรํ, ภนฺเต, ภควา สีลวา วุทฺธสีโล อริยสีโล กุสลสีโล กุสลสีเลน สมนฺนาคโตฯ ยมฺปิ, ภนฺเต, ภควา สีลวา วุทฺธสีโล อริยสีโล กุสลสีโล กุสลสีเลน สมนฺนาคโต, อิทมฺปิ โข อหํ, ภนฺเต, อตฺถวสํ สมฺปสฺสมาโน ภควติ เอวรูปํ ปรมนิปจฺจการํ กโรมิ, เมตฺตูปหารํ อุปทํเสมิฯ