เมนู

8. เถรสุตฺตํ

[98] ‘‘ทสหิ, ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต เถโร ภิกฺขุ ยสฺสํ ยสฺสํ ทิสายํ วิหรติ, ผาสุเยว วิหรติฯ กตเมหิ ทสหิ? เถโร โหติ รตฺตญฺญู จิรปพฺพชิโต, สีลวา โหติ …เป.… สมาทาย สิกฺขติ สิกฺขาปเทสุ, พหุสฺสุโต โหติ…เป.… ทิฏฺฐิยา สุปฺปฏิวิทฺโธ, อุภยานิ โข ปนสฺส ปาติโมกฺขานิ วิตฺถาเรน สฺวาคตานิ โหนฺติ สุวิภตฺตานิ สุปฺปวตฺตีนิ สุวินิจฺฉิตานิ สุตฺตโส อนุพฺยญฺชนโส, อธิกรณสมุปฺปาทวูปสมกุสโล โหติ, ธมฺมกาโม โหติ ปิยสมุทาหาโร อภิธมฺเม อภิวินเย อุฬารปาโมชฺโช, สนฺตุฏฺโฐ โหติ อิตรีตรจีวรปิณฺฑปาตเสนาสนคิลานปฺปจฺจยเภสชฺชปริกฺขาเรน, ปาสาทิโก โหติ อภิกฺกนฺตปฏิกฺกนฺเต [อภิกฺกนฺตปฏิกฺกนฺโต (ก.)] สุสํวุโต อนฺตรฆเร นิสชฺชาย, จตุนฺนํ ฌานานํ อาภิเจตสิกานํ ทิฏฺฐธมฺมสุขวิหารานํ นิกามลาภี โหติ อกิจฺฉลาภี อกสิรลาภี, อาสวานญฺจ ขยา อนาสวํ เจโตวิมุตฺติํ ปญฺญาวิมุตฺติํ ทิฏฺเฐว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหรติฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ทสหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต เถโร ภิกฺขุ ยสฺสํ ยสฺสํ ทิสายํ วิหรติ, ผาสุเยว วิหรตี’’ติฯ อฏฺฐมํฯ

9. อุปาลิสุตฺตํ

[99] อถ โข อายสฺมา อุปาลิ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อายสฺมา อุปาลิ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘อิจฺฉามหํ, ภนฺเต, อรญฺญวนปตฺถานิ ปนฺตานิ เสนาสนานิ ปฏิเสวิตุ’’นฺติฯ

‘‘ทุรภิสมฺภวานิ หิ โข [ทุรภิสมฺภวานิ โข (สี. ปี.)], อุปาลิ, อรญฺญวนปตฺถานิ ปนฺตานิ เสนาสนานิฯ ทุกฺกรํ ปวิเวกํ ทุรภิรมํฯ เอกตฺเต หรนฺติ มญฺเญ มโน วนานิ สมาธิํ อลภมานสฺส ภิกฺขุโนฯ โย โข, อุปาลิ, เอวํ วเทยฺย – ‘อหํ สมาธิํ อลภมาโน อรญฺญวนปตฺถานิ ปนฺตานิ เสนาสนานิ ปฏิเสวิสฺสามี’ติ, ตสฺเสตํ ปาฏิกงฺขํ – ‘สํสีทิสฺสติ วา อุปฺลวิสฺสติ วา’ติ [อุปฺปิลวิสฺสติ วา (สี. สฺยา. ปี.)]

‘‘เสยฺยถาปิ, อุปาลิ, มหาอุทกรหโทฯ อถ อาคจฺเฉยฺย หตฺถินาโค สตฺตรตโน วา อฑฺฒฏฺฐรตโน [อฏฺฐรตโน (สี. ปี.)] วาฯ ตสฺส เอวมสฺส – ‘ยํนูนาหํ อิมํ อุทกรหทํ โอคาเหตฺวา กณฺณสํโธวิกมฺปิ ขิฑฺฑํ กีเฬยฺยํ ปิฏฺฐิสํโธวิกมฺปิ ขิฑฺฑํ กีเฬยฺยํฯ กณฺณสํโธวิกมฺปิ ขิฑฺฑํ กีฬิตฺวา ปิฏฺฐิสํโธวิกมฺปิ ขิฑฺฑํ กีฬิตฺวา นฺหตฺวา [นหาตฺวา (สี. ปี.), นฺหาตฺวา (สฺยา.)] จ ปิวิตฺวา จ ปจฺจุตฺตริตฺวา เยน กามํ ปกฺกเมยฺย’นฺติฯ โส ตํ อุทกรหทํ โอคาเหตฺวา กณฺณสํโธวิกมฺปิ ขิฑฺฑํ กีเฬยฺย ปิฏฺฐิสํโธวิกมฺปิ ขิฑฺฑํ กีเฬยฺย; กณฺณสํโธวิกมฺปิ ขิฑฺฑํ กีฬิตฺวา ปิฏฺฐิสํโธวิกมฺปิ ขิฑฺฑํ กีฬิตฺวา นฺหตฺวา จ ปิวิตฺวา จ ปจฺจุตฺตริตฺวา เยน กามํ ปกฺกเมยฺยฯ ตํ กิสฺส เหตุ? มหา, อุปาลิ [มหา หุปาลิ (สี. ปี.)], อตฺตภาโว คมฺภีเร คาธํ วินฺทติฯ

‘‘อถ อาคจฺเฉยฺย สโส วา พิฬาโร วาฯ ตสฺส เอวมสฺส – ‘โก จาหํ, โก จ หตฺถินาโค! ยํนูนาหํ อิมํ อุทกรหทํ โอคาเหตฺวา กณฺณสํโธวิกมฺปิ ขิฑฺฑํ กีเฬยฺยํ ปิฏฺฐิสํโธวิกมฺปิ ขิฑฺฑํ กีเฬยฺยํ ; กณฺณสํโธวิกมฺปิ ขิฑฺฑํ กีฬิตฺวา ปิฏฺฐิสํโธวิกมฺปิ ขิฑฺฑํ กีฬิตฺวา นฺหตฺวา จ ปิวิตฺวา จ ปจฺจุตฺตริตฺวา เยน กามํ ปกฺกเมยฺย’นฺติฯ โส ตํ อุทกรหทํ สหสา อปฺปฏิสงฺขา ปกฺขนฺเทยฺยฯ