‘‘ปุน จปรํ, ภนฺเต, ขีณาสวสฺส ภิกฺขุโน จตฺตาโร สมฺมปฺปธานา ภาวิตา โหนฺติ สุภาวิตา…เป.… จตฺตาโร อิทฺธิปาทา ภาวิตา โหนฺติ สุภาวิตา …เป.… ปญฺจินฺทฺริยานิ… ปญฺจ พลานิ ภาวิตานิ โหนฺติ สุภาวิตานิ… สตฺต โพชฺฌงฺคา ภาวิตา โหนฺติ สุภาวิตา… อริโย อฏฺฐงฺคิโก มคฺโค ภาวิโต โหติ สุภาวิโตฯ ยมฺปิ, ภนฺเต, ขีณาสวสฺส ภิกฺขุโน อริโย อฏฺฐงฺคิโก มคฺโค ภาวิโต โหติ สุภาวิโต, อิทมฺปิ, ภนฺเต, ขีณาสวสฺส ภิกฺขุโน พลํ โหติ, ยํ พลํ อาคมฺม ขีณาสโว ภิกฺขุ อาสวานํ ขยํ ปฏิชานาติ – ‘ขีณา เม อาสวา’ติฯ

‘‘อิมานิ โข, ภนฺเต, ทส ขีณาสวสฺส ภิกฺขุโน พลานิ, เยหิ พเลหิ สมนฺนาคโต ขีณาสโว ภิกฺขุ อาสวานํ ขยํ ปฏิชานาติ – ‘ขีณา เม อาสวา’’’ติฯ ทสมํฯ

เถรวคฺโค จตุตฺโถฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

วาหนานนฺโท ปุณฺณิโย, พฺยากรํ กตฺถิมานิโก;

นปิยกฺโกสโกกาลิ, ขีณาสวพเลน จาติฯ

(10) 5. อุปาลิวคฺโค

1. กามโภคีสุตฺตํ

[91] เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ อถ โข อนาถปิณฺฑิโก คหปติ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข อนาถปิณฺฑิกํ คหปติํ ภควา เอตทโวจ –

‘‘ทสยิเม , คหปติ, กามโภคี สนฺโต สํวิชฺชมานา โลกสฺมิํฯ กตเม ทส? อิธ, คหปติ, เอกจฺโจ กามโภคี อธมฺเมน โภเค ปริเยสติ สาหเสน; อธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา สาหเสน น อตฺตานํ สุเขติ น ปีเณติ [น อตฺตานํ สุเขติ ปีเณติ (สี. สฺยา. ปี.) เอวมุปริปิ] น สํวิภชติ น ปุญฺญานิ กโรติฯ

‘‘อิธ ปน, คหปติ, เอกจฺโจ กามโภคี อธมฺเมน โภเค ปริเยสติ สาหเสน; อธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา สาหเสน อตฺตานํ สุเขติ ปีเณติ, น สํวิภชติ น ปุญฺญานิ กโรติฯ

‘‘อิธ ปน , คหปติ, เอกจฺโจ กามโภคี อธมฺเมน โภเค ปริเยสติ สาหเสน; อธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา สาหเสน อตฺตานํ สุเขติ ปีเณติ สํวิภชติ ปุญฺญานิ กโรติฯ

‘‘อิธ ปน, คหปติ, เอกจฺโจ กามโภคี ธมฺมาธมฺเมน โภเค ปริเยสติ สาหเสนปิ อสาหเสนปิ; ธมฺมาธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา สาหเสนปิ อสาหเสนปิ น อตฺตานํ สุเขติ น ปีเณติ น สํวิภชติ น ปุญฺญานิ กโรติฯ

‘‘อิธ ปน, คหปติ, เอกจฺโจ กามโภคี ธมฺมาธมฺเมน โภเค ปริเยสติ สาหเสนปิ อสาหเสนปิ ; ธมฺมาธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา สาหเสนปิ อสาหเสนปิ อตฺตานํ สุเขติ ปีเณติ, น สํวิภชติ น ปุญฺญานิ กโรติฯ

‘‘อิธ ปน, คหปติ, เอกจฺโจ กามโภคี ธมฺมาธมฺเมน โภเค ปริเยสติ สาหเสนปิ อสาหเสนปิ; ธมฺมาธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา สาหเสนปิ อสาหเสนปิ อตฺตานํ สุเขติ ปีเณติ สํวิภชติ ปุญฺญานิ กโรติฯ

‘‘อิธ ปน, คหปติ, เอกจฺโจ กามโภคี ธมฺเมน โภเค ปริเยสติ อสาหเสน; ธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา อสาหเสน น อตฺตานํ สุเขติ น ปีเณติ น สํวิภชติ น ปุญฺญานิ กโรติฯ

‘‘อิธ ปน, คหปติ, เอกจฺโจ กามโภคี ธมฺเมน โภเค ปริเยสติ อสาหเสน; ธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา อสาหเสน อตฺตานํ สุเขติ ปีเณติ, น สํวิภชติ น ปุญฺญานิ กโรติฯ

‘‘อิธ ปน, คหปติ, เอกจฺโจ กามโภคี ธมฺเมน โภเค ปริเยสติ อสาหเสน; ธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา อสาหเสน อตฺตานํ สุเขติ ปีเณติ สํวิภชติ ปุญฺญานิ กโรติฯ

เต จ โภเค คถิโต [คธิโต (ก.) อ. นิ. 3.124 ปสฺสิตพฺพํ] มุจฺฉิโต อชฺโฌสนฺโน [อชฺฌาปนฺโน (สพฺพตฺถ) อ. นิ. 3.124 สุตฺตวณฺณนา ฏีกา โอโลเกตพฺพา] อนาทีนวทสฺสาวี อนิสฺสรณปญฺโญ ปริภุญฺชติฯ

‘‘อิธ ปน, คหปติ, เอกจฺโจ กามโภคี ธมฺเมน โภเค ปริเยสติ อสาหเสน; ธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา อสาหเสน อตฺตานํ สุเขติ ปีเณติ สํวิภชติ ปุญฺญานิ กโรติฯ เต จ โภเค อคถิโต อมุจฺฉิโต อนชฺโฌสนฺโน อาทีนวทสฺสาวี นิสฺสรณปญฺโญ ปริภุญฺชติฯ

‘‘ตตฺร, คหปติ, ยฺวายํ กามโภคี อธมฺเมน โภเค ปริเยสติ สาหเสน, อธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา สาหเสน น อตฺตานํ สุเขติ น ปีเณติ น สํวิภชติ น ปุญฺญานิ กโรติ, อยํ, คหปติ, กามโภคี ตีหิ ฐาเนหิ คารยฺโหฯ ‘อธมฺเมน โภเค ปริเยสติ สาหเสนา’ติ, อิมินา ปฐเมน ฐาเนน คารยฺโหฯ ‘น อตฺตานํ สุเขติ น ปีเณตี’ติ, อิมินา ทุติเยน ฐาเนน คารยฺโหฯ ‘น สํวิภชติ น ปุญฺญานิ กโรตี’ติ, อิมินา ตติเยน ฐาเนน คารยฺโหฯ อยํ, คหปติ, กามโภคี อิเมหิ ตีหิ ฐาเนหิ คารยฺโหฯ

‘‘ตตฺร, คหปติ, ยฺวายํ กามโภคี อธมฺเมน โภเค ปริเยสติ สาหเสน, อธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา สาหเสน อตฺตานํ สุเขติ ปีเณติ น สํวิภชติ น ปุญฺญานิ กโรติ, อยํ, คหปติ, กามโภคี ทฺวีหิ ฐาเนหิ คารยฺโห เอเกน ฐาเนน ปาสํโสฯ ‘อธมฺเมน โภเค ปริเยสติ สาหเสนา’ติ, อิมินา ปฐเมน ฐาเนน คารยฺโหฯ ‘อตฺตานํ สุเขติ ปีเณตี’ติ, อิมินา เอเกน ฐาเนน ปาสํโสฯ ‘น สํวิภชติ น ปุญฺญานิ กโรตี’ติ อิมินา ทุติเยน ฐาเนน คารยฺโหฯ อยํ, คหปติ, กามโภคี อิเมหิ ทฺวีหิ ฐาเนหิ คารยฺโห อิมินา เอเกน ฐาเนน ปาสํโสฯ

‘‘ตตฺร , คหปติ, ยฺวายํ กามโภคี อธมฺเมน โภเค ปริเยสติ สาหเสน , อธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา สาหเสน อตฺตานํ สุเขติ ปีเณติ สํวิภชติ ปุญฺญานิ กโรติ, อยํ, คหปติ, กามโภคี เอเกน ฐาเนน คารยฺโห ทฺวีหิ ฐาเนหิ ปาสํโสฯ ‘อธมฺเมน โภเค ปริเยสติ สาหเสนา’ติ, อิมินา เอเกน ฐาเนน คารยฺโหฯ

‘อตฺตานํ สุเขติ ปีเณตี’ติ, อิมินา ปฐเมน ฐาเนน ปาสํโสฯ ‘สํวิภชติ ปุญฺญานิ กโรตี’ติ, อิมินา ทุติเยน ฐาเนน ปาสํโสฯ อยํ, คหปติ, กามโภคี อิมินา เอเกน ฐาเนน คารยฺโห, อิเมหิ ทฺวีหิ ฐาเนหิ ปาสํโสฯ

‘‘ตตฺร, คหปติ, ยฺวายํ กามโภคี ธมฺมาธมฺเมน โภเค ปริเยสติ สาหเสนปิ อสาหเสนปิ, ธมฺมาธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา สาหเสนปิ อสาหเสนปิ น อตฺตานํ สุเขติ น ปีเณติ น สํวิภชติ น ปุญฺญานิ กโรติ, อยํ, คหปติ, กามโภคี เอเกน ฐาเนน ปาสํโส ตีหิ ฐาเนหิ คารยฺโหฯ ‘ธมฺเมน โภเค ปริเยสติ อสาหเสนา’ติ, อิมินา เอเกน ฐาเนน ปาสํโสฯ ‘อธมฺเมน โภเค ปริเยสติ สาหเสนา’ติ, อิมินา ปฐเมน ฐาเนน คารยฺโหฯ ‘น อตฺตานํ สุเขติ น ปีเณตี’ติ, อิมินา ทุติเยน ฐาเนน คารยฺโหฯ ‘น สํวิภชติ น ปุญฺญานิ กโรตี’ติ, อิมินา ตติเยน ฐาเนน คารยฺโหฯ อยํ, คหปติ, กามโภคี อิมินา เอเกน ฐาเนน ปาสํโส อิเมหิ ตีหิ ฐาเนหิ คารยฺโหฯ

‘‘ตตฺร , คหปติ, ยฺวายํ กามโภคี ธมฺมาธมฺเมน โภเค ปริเยสติ สาหเสนปิ อสาหเสนปิ, ธมฺมาธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา สาหเสนปิ อสาหเสนปิ อตฺตานํ สุเขติ ปีเณติ น สํวิภชติ น ปุญฺญานิ กโรติ, อยํ, คหปติ, กามโภคี ทฺวีหิ ฐาเนหิ ปาสํโส ทฺวีหิ ฐาเนหิ คารยฺโห ฯ ‘ธมฺเมน โภเค ปริเยสติ อสาหเสนา’ติ, อิมินา ปฐเมน ฐาเนน ปาสํโสฯ ‘อธมฺเมน โภเค ปริเยสติ สาหเสนา’ติ, อิมินา ปฐเมน ฐาเนน คารยฺโหฯ ‘อตฺตานํ สุเขติ ปีเณตี’ติ, อิมินา ทุติเยน ฐาเนน ปาสํโสฯ ‘น สํวิภชติ น ปุญฺญานิ กโรตี’ติ, อิมินา ทุติเยน ฐาเนน คารยฺโหฯ อยํ , คหปติ, กามโภคี อิเมหิ ทฺวีหิ ฐาเนหิ ปาสํโส อิเมหิ ทฺวีหิ ฐาเนหิ คารยฺโหฯ

‘‘ตตฺร, คหปติ, ยฺวายํ กามโภคี ธมฺมาธมฺเมน โภเค ปริเยสติ สาหเสนปิ อสาหเสนปิ, ธมฺมาธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา สาหเสนปิ อสาหเสนปิ อตฺตานํ สุเขติ ปีเณติ สํวิภชติ ปุญฺญานิ กโรติ, อยํ, คหปติ, กามโภคี ตีหิ ฐาเนหิ ปาสํโส เอเกน ฐาเนน คารยฺโหฯ ‘ธมฺเมน โภเค ปริเยสติ อสาหเสนา’ติ, อิมินา ปฐเมน ฐาเนน ปาสํโสฯ ‘อธมฺเมน โภเค ปริเยสติ สาหเสนา’ติ, อิมินา เอเกน ฐาเนน คารยฺโหฯ ‘อตฺตานํ สุเขติ ปีเณตี’ติ, อิมินา ทุติเยน ฐาเนน ปาสํโสฯ ‘สํวิภชติ ปุญฺญานิ กโรตี’ติ, อิมินา ตติเยน ฐาเนน ปาสํโสฯ อยํ, คหปติ, กามโภคี อิเมหิ ตีหิ ฐาเนหิ ปาสํโส อิมินา เอเกน ฐาเนน คารยฺโหฯ

‘‘ตตฺร, คหปติ, ยฺวายํ กามโภคี ธมฺเมน โภเค ปริเยสติ อสาหเสน, ธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา อสาหเสน น อตฺตานํ สุเขติ น ปีเณติ น สํวิภชติ น ปุญฺญานิ กโรติ, อยํ, คหปติ, กามโภคี เอเกน ฐาเนน ปาสํโส ทฺวีหิ ฐาเนหิ คารยฺโหฯ ธมฺเมน โภเค ปริเยสติ อสาหเสนา’ติ, อิมินา เอเกน ฐาเนน ปาสํโสฯ ‘น อตฺตานํ สุเขติ น ปีเณตี’ติ, อิมินา ปฐเมน ฐาเนน คารยฺโหฯ ‘น สํวิภชติ น ปุญฺญานิ กโรตี’ติ, อิมินา ทุติเยน ฐาเนน คารยฺโหฯ อยํ, คหปติ, กามโภคี อิมินา เอเกน ฐาเนน ปาสํโส อิเมหิ ทฺวีหิ ฐาเนหิ คารยฺโหฯ

‘‘ตตฺร, คหปติ, ยฺวายํ กามโภคี ธมฺเมน โภเค ปริเยสติ อสาหเสน, ธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา อสาหเสน อตฺตานํ สุเขติ ปีเณติ น สํวิภชติ น ปุญฺญานิ กโรติ, อยํ, คหปติ , กามโภคี ทฺวีหิ ฐาเนหิ ปาสํโส เอเกน ฐาเนน คารยฺโหฯ ‘ธมฺเมน โภเค ปริเยสติ อสาหเสนา’ติ, อิมินา ปฐเมน ฐาเนน ปาสํโสฯ ‘อตฺตานํ สุเขติ ปีเณตี’ติ, อิมินา ทุติเยน ฐาเนน ปาสํโสฯ ‘น สํวิภชติ น ปุญฺญานิ กโรตี’ติ อิมินา เอเกน ฐาเนน คารยฺโหฯ อยํ , คหปติ, กามโภคี อิเมหิ ทฺวีหิ ฐาเนหิ ปาสํโส อิมินา เอเกน ฐาเนน คารยฺโหฯ

‘‘ตตฺร, คหปติ ยฺวายํ กามโภคี ธมฺเมน โภเค ปริเยสติ อสาหเสน, ธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา อสาหเสน อตฺตานํ สุเขติ ปีเณติ สํวิภชติ ปุญฺญานิ กโรติ, เต จ โภเค คถิโต มุจฺฉิโต อชฺโฌสนฺโน อนาทีนวทสฺสาวี อนิสฺสรณปญฺโญ ปริภุญฺชติ, อยํ, คหปติ, กามโภคี ตีหิ ฐาเนหิ ปาสํโส เอเกน ฐาเนน คารยฺโหฯ

‘ธมฺเมน โภเค ปริเยสติ อสาหเสนา’ติ, อิมินา ปฐเมน ฐาเนน ปาสํโสฯ ‘อตฺตานํ สุเขติ ปีเณตี’ติ, อิมินา ทุติเยน ฐาเนน ปาสํโสฯ ‘สํวิภชติ ปุญฺญานิ กโรตี’ติ, อิมินา ตติเยน ฐาเนน ปาสํโสฯ ‘เต จ โภเค คถิโต มุจฺฉิโต อชฺโฌสนฺโน อนาทีนวทสฺสาวี อนิสฺสรณปญฺโญ ปริภุญฺชตี’ติ , อิมินา เอเกน ฐาเนน คารยฺโหฯ อยํ, คหปติ, กามโภคี อิเมหิ ตีหิ ฐาเนหิ ปาสํโส อิมินา เอเกน ฐาเนน คารยฺโหฯ

‘‘ตตฺร, คหปติ, ยฺวายํ กามโภคี ธมฺเมน โภเค ปริเยสติ อสาหเสน, ธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา อสาหเสน อตฺตานํ สุเขติ ปีเณติ สํวิภชติ ปุญฺญานิ กโรติ, เต จ โภเค อคถิโต อมุจฺฉิโต อนชฺโฌสนฺโน อาทีนวทสฺสาวี นิสฺสรณปญฺโญ ปริภุญฺชติ, อยํ, คหปติ, กามโภคี จตูหิ ฐาเนหิ ปาสํโสฯ ‘ธมฺเมน โภเค ปริเยสติ อสาหเสนา’ติ, อิมินา ปฐเมน ฐาเนน ปาสํโสฯ ‘อตฺตานํ สุเขติ ปีเณตี’ติ, อิมินา ทุติเยน ฐาเนน ปาสํโสฯ ‘สํวิภชติ ปุญฺญานิ กโรตี’ติ, อิมินา ตติเยน ฐาเนน ปาสํโสฯ ‘เต จ โภเค อคถิโต อมุจฺฉิโต อนชฺโฌสนฺโน อาทีนวทสฺสาวี นิสฺสรณปญฺโญ ปริภุญฺชตี’ติ, อิมินา จตุตฺเถน ฐาเนน ปาสํโสฯ อยํ, คหปติ, กามโภคี อิเมหิ จตูหิ ฐาเนหิ ปาสํโสฯ

‘‘อิเม โข, คหปติ, ทส กามโภคี สนฺโต สํวิชฺชมานา โลกสฺมิํฯ อิเมสํ โข, คหปติ, ทสนฺนํ กามโภคีนํ ยฺวายํ กามโภคี ธมฺเมน โภเค ปริเยสติ อสาหเสน, ธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา อสาหเสน อตฺตานํ สุเขติ ปีเณติ สํวิภชติ ปุญฺญานิ กโรติ, เต จ โภเค อคถิโต อมุจฺฉิโต อนชฺโฌสนฺโน อาทีนวทสฺสาวี นิสฺสรณปญฺโญ ปริภุญฺชติ, อยํ อิเมสํ ทสนฺนํ กามโภคีนํ อคฺโค จ เสฏฺโฐ จ ปาโมกฺโข [โมกฺโข (ก. สี.) อ. นิ. 4.95; 5.181; สํ. นิ. 3.662] จ อุตฺตโม จ ปวโร จฯ เสยฺยถาปิ, คหปติ, ควา ขีรํ, ขีรมฺหา ทธิ, ทธิมฺหา นวนีตํ, นวนีตมฺหา สปฺปิ, สปฺปิมฺหา สปฺปิมณฺโฑฯ สปฺปิมณฺโฑ ตตฺถ อคฺคมกฺขายติฯ

เอวเมวํ โข , คหปติ, อิเมสํ ทสนฺนํ กามโภคีนํ ยฺวายํ กามโภคี ธมฺเมน โภเค ปริเยสติ อสาหเสน, ธมฺเมน โภเค ปริเยสิตฺวา อสาหเสน อตฺตานํ สุเขติ ปีเณติ สํวิภชติ ปุญฺญานิ กโรติ, เต จ โภเค อคถิโต อมุจฺฉิโต อนชฺโฌสนฺโน อาทีนวทสฺสาวี นิสฺสรณปญฺโญ ปริภุญฺชติ, อยํ อิเมสํ ทสนฺนํ กามโภคีนํ อคฺโค จ เสฏฺโฐ จ ปาโมกฺโข [โมกฺโข (ก. สี.) อ. นิ. 5.181] จ อุตฺตโม จ ปวโร จา’’ติฯ ปฐมํฯ

2. ภยสุตฺตํ

[92] [อ. นิ. 9.27; สํ. นิ. 5.1024] อถ โข อนาถปิณฺฑิโก คหปติ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข อนาถปิณฺฑิกํ คหปติํ ภควา เอตทโวจ –

‘‘ยโต, โข, คหปติ, อริยสาวกสฺส ปญฺจ ภยานิ เวรานิ วูปสนฺตานิ โหนฺติ, จตูหิ จ โสตาปตฺติยงฺเคหิ สมนฺนาคโต โหติ, อริโย จสฺส ญาโย ปญฺญาย สุทิฏฺโฐ โหติ สุปฺปฏิวิทฺโธ, โส อากงฺขมาโน อตฺตนาว อตฺตานํ พฺยากเรยฺย – ‘ขีณนิรโยมฺหิ ขีณติรจฺฉานโยนิ ขีณเปตฺติวิสโย ขีณาปายทุคฺคติวินิปาโตฯ โสตาปนฺโนหมสฺมิ อวินิปาตธมฺโม นิยโต สมฺโพธิปรายโณ’ติฯ

‘‘กตมานิ ปญฺจ ภยานิ เวรานิ วูปสนฺตานิ โหนฺติ? ยํ , คหปติ, ปาณาติปาตี ปาณาติปาตปจฺจยา ทิฏฺฐธมฺมิกมฺปิ ภยํ เวรํ ปสวติ สมฺปรายิกมฺปิ ภยํ เวรํ ปสวติ เจตสิกมฺปิ ทุกฺขํ โทมนสฺสํ ปฏิสํเวเทติ, ปาณาติปาตา ปฏิวิรโต เนว ทิฏฺฐธมฺมิกมฺปิ [เนว ทิฏฺฐธมฺมิกํ] ภยํ เวรํ ปสวติ น สมฺปรายิกมฺปิ [น สมฺปรายิกํ] ภยํ เวรํ ปสวติ น เจตสิกมฺปิ [น เจตสิกํ (สี. สฺยา. ปี.)] ทุกฺขํ โทมนสฺสํ ปฏิสํเวเทติฯ ปาณาติปาตา ปฏิวิรตสฺส เอวํ ตํ ภยํ เวรํ วูปสนฺตํ โหติ ฯ

‘‘ยํ , คหปติ, อทินฺนาทายี…เป.… กาเมสุมิจฺฉาจารี… มุสาวาที… สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺฐายี สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺฐานปจฺจยา ทิฏฺฐธมฺมิกมฺปิ ภยํ เวรํ ปสวติ สมฺปรายิกมฺปิ ภยํ เวรํ ปสวติ เจตสิกมฺปิ ทุกฺขํ โทมนสฺสํ ปฏิสํเวเทติ, สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺฐานา ปฏิวิรโต เนว ทิฏฺฐธมฺมิกมฺปิ ภยํ เวรํ ปสวติ น สมฺปรายิกมฺปิ ภยํ เวรํ ปสวติ น เจตสิกมฺปิ ทุกฺขํ โทมนสฺสํ ปฏิสํเวเทติฯ