สุตฺตนฺตปิฏเก ขุทฺทกนิกายสฺส ชาตกํ
ทุติโย ภาโค
_____________
ปญฺญาสนิปาตํ
1 นฬินิกาชาตกํ
[1] อุทฺทยฺหเต 1 ชนปโท รฏฺฐญฺจาปิ วินสฺสติ
เอหิ นฬินิเก คจฺฉ ตํ เม พฺราหฺมณมานย ฯ
[2] นาหํ ทุกฺขกฺขมา ราช นาหํ อทฺธานโกวิทา
กถํ อหํ คมิสฺสามิ วนํ กุญฺชรเสวิตํ ฯ
[3] ผีตํ ชนปทํ คนฺตฺวา หตฺถินา จ รเถน จ
ทารุสงฺฆาฏยาเนน เอวํ คจฺฉ นฬินิเก ฯ
หตฺถี อสฺสา รถา 2 ปตฺตี คจฺเฉวาทาย ขตฺติเย
ตเวว วณฺณรูเปน วสํ ตมานยิสฺสสิ ฯ
[4] กทลิทฺธชปญฺญาโณ อาภุชิปริวาริโต
เอโส ปทิสฺสติ รมฺโม อิสิสิงฺคสฺส อสฺสโม ฯ
เอโส อคฺคิสฺส สงฺขาโต เอโส ธูโม ปทิสฺสติ
มญฺเญ โน อคฺคึ หาเปติ อิสิสิงฺโค มหิทฺธิโก ฯ
#1 สี. ยุ. อุฑฺฑยฺหเต ฯ 2 ม. หตฺถิอสฺสรเถ ฯ

[5] ตญฺจ ทิสฺวาน อายนฺตึ อามุตฺตมณิกุณฺฑลํ
อิสิสิงฺโค ปาวิสิ ภีโต อสฺสมํ ปณฺณฉาทนํ ฯ
อสฺสมสฺส จ สา ทฺวาเร เคณฺฑุเกนสฺส กีฬติ
วิทํสยนฺตี องฺคานิ คุยฺหํ ปกาสิตานิ จ ฯ
ตญฺจ ทิสฺวาน กีฬนฺตึ ปณฺณสาลคโต ชฏี
อสฺสมา นิกฺขมิตฺวาน อิทํ วจนมพฺรวิ ฯ
[6] อมฺโภ โก นาม โส รุกฺโข ยสฺส เตวํ คตํ ผลํ
ทูเรปิ ขิตฺตํ ปจฺเจติ น ตํ โอหาย คจฺฉติ ฯ
[7] อสฺสมสฺส มม พฺรหฺเม สมีเป คนฺธมาทเน
พหโว 1 ตาทิสา รุกฺขา ยสฺส เตวํ คตํ ผลํ
ทูเรปิ ขิตฺตํ ปจฺเจติ น มํ โอหาย คจฺฉติ ฯ
[8] เอตุ ภวํ อสฺสมิมํ อเทตุ
ปชฺชญฺจ ภกฺขญฺจ ปฏิจฺฉ ทมฺมิ
อิทมาสนํ อตฺร ภวํ นิสีทตุ
อิโต ภวํ มูลผลานิ ภุญฺชตุ 2 ฯ
[9] กินฺเต อิทํ อูรูนมนฺตรสฺมึ
สุปิจฺฉิตํ กณฺหริวปฺปกาสติ
อกฺขาหิ เม ปุจฺฉิโต เอตมตฺถํ
โกเส นุ เต อุตฺตมงฺคํ ปวิฏฺฐํ ฯ
[10] อหํ วเน มูลผเลสนํ จรํ
#1 สี. ปพฺพเต ฯ 2 สี. ขาทตุ ฯ

อสาทยึ อจฺฉํ สุโฆรรูปํ
โส มํ ปติตฺวา สหสชฺฌปฺปตฺโต
ปนุชฺช มํ อพฺพุหิ อุตฺตมงฺคํ ฯ
สฺวายํ วโณ ขชฺชติ กณฺฑุวายติ
สพฺพญฺจ กาลํ น ลภามิ สาตํ
ปโห ภวํ กณฺฑุมิมํ วิเนตตU
กุรุตํ ภวํ ยาจิโต พฺราหฺมณตฺถํ ฯ
[11] คมฺภีรรูโป เต วโณ สโลหิโต
อปูติโก ปนฺนคนฺโธ 1 มหา จ
กโรมิ เต กิญฺจิ กสายโยคํ
ยถา ภวํ ปรมสุขี ภเวยฺย ฯ
[12] น มนฺตโยคา น กสายโยคา
น โอสธา พฺรหฺมจาริ กมนฺติ
ฆฏฺเฏ มุทุเกน องฺเคน 2 วิเนหิ กณฺฑฑ 3
ยถา อหํ ปรมสุขี ภเวยฺยํ ฯ
[13] อิโต นุ โภโต กตเมน อสฺสโม
กจฺจิ ภวํ อภิรมสิ อรญฺเญ
กจฺจิ นุ เต มูลผลํ ปหูตํ
กจฺจิ ภวนฺตํ น วิหึสนฺติ วาฬา ฯ
#1 สี. ปกฺกคนฺโธ ฯ ม. วณคนฺโธ ฯ 2 สี. ยํ เต มุทุ เตน ฯ 3 ยุ. กณฺฑูกํ ฯ

[14] อิโต อุชุํ อุตฺตรายํ ทิสายํ
เขมา นที หิมวนฺตา ปภาติ
ตสฺสา ตีเร อสฺสโม มยฺห รมฺโม
อโห ภวํ อสฺสมํ มยฺห ปสฺเส ฯ
อมฺพา จ สาลา ติลกา 1 จ ชมฺพุโย
อุทฺทาลกา ปาฏลิโย จ ผุลฺลา
สมนฺตโต กึปุริสาภิคีตํ
อโห ภวํ อสฺสมํ มยฺห ปสฺเส ฯ
ตาลา จ มูลา จ ผลา จ เมตฺถ
วณฺเณน คนฺเธน อุเปตรูปํ
ตํ ภูมิภาเคหิ อุเปตรูปํ
อโห ภวํ อสฺสมํ มยฺห ปสฺเส ฯ
ผลา จ มูลา จ ปหูตเมตฺถ
วณฺเณน คนฺเธน รเสนุเปตา
อายนฺติ จ ลุทฺทกา ตํ ปเทสํ
มา เม ตโต มูลผลํ อหาสุํ ฯ
[15] ปิตา มม มูลผเลสนํ คโต
อิทานิ อาคจฺฉติ สายกาเล
อุโภว คจฺฉามเส อสฺสมนฺตํ
#1 ติณฺฑุกาติปิ ฯ

ยาว ปิตา มูลผลโต เอตุ ฯ
[16] อญฺเญ พหู อิสโย สาธุรูปา
ราชีสโย อนุมคฺเค วสนฺติ
เตเยว ปุจฺเฉสิ มมสฺสมนฺตํ
เต ตํ นยิสฺสนฺติ มมํ สกาเส ฯ
[17] น เต กฏฺฐานิ ภินฺนานิ น เต อุทกมาภตํ
อคฺคิปิ เต น หาปิโต กินฺนุ มนฺโทว ฌายสิ ฯ
ภินฺนานิ กฏฺฐานิ หุโต จ อคฺคิ
ตปนีปิ เต สมิตา พฺรหฺมจารี
ปีฐญฺจ มยฺหํ อุทกญฺจ โหติ
รมสิ ตุวํ พฺรหฺมภูโต ปุรตฺถา ฯ
อภินฺนกฏฺโฐสิ อนาภโตทโก
อหาสิตคฺคีสิ อสิทฺธโภชโน
น เม ตุวํ อาลปสิ มมชฺช
นฏฺฐํ นุ กึ เจตสิกญฺจ ทุกฺขํ ฯ
[18] อิธาคมา ชฏิโล พฺรหฺมจารี
สุทสฺสเนยฺโย สุตนู วิเนติ
เนวาติทีโฆ น ปนาติรสฺโส
สุกณฺหกณฺหจฺฉทเนหิ โภโต ฯ

อมสฺสุชาโต อปุราณวณฺณี
อาธารรูปญฺจ ปนสฺส กณฺเฐ
เทฺว ยมา 1 คณฺฑา อุเร สุชาตา 2
สุวณฺณติณฺฑุสนฺนิภา 3 ปภสฺสรา ฯ
มุขญฺจ ตสฺส ภุสทสฺสเนยฺยํ
กณฺเณสุ ลมฺพนฺติ จ กุญฺจิตคฺคา
เต โชตเร จรโต มาณวสฺส
สุตฺตญฺจ ยํ สํยมานํ ชฏานํ
อญฺญา จ ตสฺส สํยมานิ จตสฺโส
นีลา ปีตา โลหิตกา จ เสตา
ตา สํสเร จรโต มาณวสฺส
ติริฏิสงฺฆาริว ปาวุสมฺหิ ฯ
น เมขลํ มุญฺชมยํ ธาเรติ
น สนฺถเร โน ปน ปพฺพชสฺส
ตา โชตเร ชงฺฆนนฺตเร 4 วิลคฺคา
สเตริตา 5 วิชฺชุริวนฺตลิกฺเข ฯ
อขิลกานิ จ อวณฺฏกานิ
เหฏฺฐา นภฺยา กฏิสโมหิตานิ
อฆฏฺฏิตา นิจฺจกีฬํ กโรนฺติ
หนฺตาต กึ รุกฺขผลานิ ตานิ ฯ
#1 สี. เทฺวปสฺส ฯ ยุ. ทฺวาสฺส ฯ 2 ม. อุเรสุ ชาตา ฯ 3 ม. สุวณฺณตินฺทุกนิภา ฯ
#ย. โสวณฺณปิณฺฑูปนิภา ฯ 4 ม. ชฆนนฺตเร ฯ 5 ม. สเตรตา ฯ