กจฺจายน ธาตุ มญฺชูสา
ฯ นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ
นิรุตฺติ นิกรา’ปาร-ปารวาร’นฺตคํ มุนิํ,
วนฺทิตฺวา ธาตุมญฺชูสํ-พฺรูมิ ปาวจนญฺชสํฯ
โสคตาคม มา’คมฺม-ตํ ตํวฺยากรณานิ จ,
ปาเฐ จา’ปฐิตาเป’ตฺถ ธาตฺวตฺถา จ ปวุจฺจเรฯ
ฉนฺท’หานิตฺถโม’การํ-ธาตฺวนฺตานํ สิยากฺว จิ, ยูนํ ทีโฆ จ ธาตุมฺหา-ปุพฺพม’ตฺถปทํ อปิฯ
[1]
ภู สตฺตายํ ปจ ปาเก คมุสปฺป คติมฺหิ (จ);
สิโลก (ธาตุ) สงฺฆาเต สกิ สงฺกาย (วตฺตเต;)ฯ
[2]
(อโถ) กุก-วกา’ทาเน เก สทฺเท อกิ ลกฺขเณ;
กุ สทฺเท กุจฺฉิเต ฏงฺก ธารเณ มกิ มณฺฑเนฯ
[3]
วกิ โกฏิลฺลยาตฺราสุ สกฺก-ฏีกทฺวยํ คเต;
กกิ โลลตฺตเน ยาเต ตกี (อิธ) คตาทิสุฯ
[4] วว, โลกนวิตฺติสุ จกฺขวุติมฺหิ (ตุ) รุกฺข (จ) เข ถิรหิํสขเณ นิย, โม’ปนยิฏฺฐิ วตาทิส มุณฺฑิสุ ทิกฺข (’ถ) กกฺข-กขา หสเน ตุร, หิํสนวุทฺธิคตีสุ (หิ) ทกฺข’ทนมฺหิ (ตุ) ชกฺข (จ) ภกฺข (มตา) อน, ชาลทุเขสุ (ตุ) ทิกฺข (จ) ทุกฺข (จ) อิกฺข ทิส’งฺก น โก’ข สุเสฯ
[5] [อ] นิกฺข จุมฺพเน’(ปิ) สิกฺข วิชฺชุ’ปาทุ’ ปาสานมฺหิ รกฺข คุตฺติวารเณ (ปิ) อุญฺฉเน (สิยา’ปิ) ภิกฺข ยาวลทฺธฺย’ลทฺธิสู (ปิ) วกฺข โรสสํหเตสุ โมกฺข มุตฺติยํ จเช (ปิ) จิกฺข วาจโพธเนสุฯ
[พ] นข มข รข นงฺขามงฺขรกฺขี’ขีลงฺขา ลข วข อิข อิงฺขา อุงฺข วงฺขู’ข คตฺยํ วขิ มขิ กขิ กงฺเข ขี ขเย อุกฺข เสเก ขุ ขุตธนิสุ (วุตฺโต) เข(’ถ) ขาเท สุเป (จฯ)
[6]
อคฺโค (ตุ) คติโกฏิลฺเล ลค สงฺเค มเค’สเน;
อคี อิคี ริคี ลิคี วคี คตฺย’ตฺถธาตโวฯ
[7]
สิลาฆ กตฺถเน ชคฺฆ หสเน อคฺฆ อคฺฆเน;
สิฆี อาฆายเน (โหติ) ลฆิ โสสคตีสุ (จ;)ฯ
[8]
วจ พฺยตฺตวเจ ยาจ ยาจเน รุจ ทิตฺติยํ;
สุจ โสเก กุจ สทฺเท (อโถ) วิจ วิเวจเนฯ
[9]
อญฺจ ปูชาคเต วญฺจ คมเน กิญฺจา’วมทฺทเน;
ลุญฺจา’ปนยเน นจฺจ นจฺจเน มจ โรจเนฯ
[10]
อจฺจา’จฺจเน จุ วจเน สโจ (ตุ) สมวายเน;
ปจ ยาเต กจิ-วจฺจ ทิตฺติยํ มจิ ธารเณฯ
[11]
ปุจฺฉ สมฺปุจฺฉเน มุจฺฉ โมหสฺมิํ ลญฺฉ ลกฺขเณ;
อญฺฉา’ยาเม (ภเว) ปุญฺฉ ปุญฺฉเน อุญฺฉ อุญฺฉเนฯ
[12]
ตจฺโฉ ตนุกิรเย ปิญฺฉ ปิญฺฉเน ราช ทิตฺติยํ;
วชา’ชคมเน รญฺช ราเค ภญฺชา’วมทฺทเนฯ
[13]
อญฺชุ พฺยตฺติคตีกนฺติ มกฺขเณสฺเว’ช กมฺปเน;
ภช สํเสวเน สญฺช สงฺเค (ตุ) อิญฺช กมฺปเนฯ
[14]
ยช เทวจฺจเน ทานสงฺคตีกรเณสุ (จ);
ติชกฺขมนิสาเนสุ ทาเน(’ปิ) จช หานิยํฯ
[15]
สชา’ลิงฺคน วิสฺสชฺช นิมฺมาเณ มุชฺช มุชฺชเน;
มชฺช สํสุทฺธิยํ ลชฺช ลชฺชเน ตชฺช ตชฺชเนฯ
[16]
อชฺช-สชฺชา’ชฺชเน สชฺช นิมฺมาเณ คชฺช สทฺทเน;
คุช-กุช ทฺวยํ สทฺเท อขฺยตฺเต ขชฺช ภกฺขเณฯ
[17]
ภชฺช ปาเก วิชิ ภยจลเน วีช วีชเน;
ขชี คมนเวกลฺเล ชี ชเย ชุ ชเว (สิยา;)ฯ
[18]
เฌ จินฺตายุชฺฌ อุสฺสคฺเค คมเน อฏ-ปฏ ทฺวยํ;
นฏ นจฺเจ รฏ ปริภาสเน วฏ เวฐเนฯ