1. สํขิตฺตสุตฺตํ

[1] เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ ตตฺร โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘ภิกฺขโว’’ติฯ ‘‘ภทนฺเต’’ติ เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจสฺโสสุํฯ ภควา เอตทโวจ –

‘‘ปญฺจิมานิ, ภิกฺขเว, เสขพลานิ [เสกฺขพลานิ (ก.)]ฯ กตมานิ ปญฺจ? สทฺธาพลํ, หิรีพลํ [หิริพลํ (สี. ปี.)], โอตฺตปฺปพลํ, วีริยพลํ [วิริยพลํ (สี. สฺยา. กํ. ปี.)], ปญฺญาพลํ – อิมานิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจ เสขพลานิฯ

‘‘ตสฺมาติห , ภิกฺขเว, เอวํ สิกฺขิตพฺพํ – ‘สทฺธาพเลน สมนฺนาคตา ภวิสฺสาม เสขพเลน, หิรีพเลน สมนฺนาคตา ภวิสฺสาม เสขพเลน, โอตฺตปฺปพเลน สมนฺนาคตา ภวิสฺสาม เสขพเลน, วีริยพเลน สมนฺนาคตา ภวิสฺสาม เสขพเลน, ปญฺญาพเลน สมนฺนาคตา ภวิสฺสาม เสขพเลนา’ติฯ เอวญฺหิ โว, ภิกฺขเว, สิกฺขิตพฺพ’’นฺติฯ อิทมโวจ ภควาฯ อตฺตมนา เต ภิกฺขู ภควโต ภาสิตํ อภินนฺทุนฺติฯ ปฐมํฯ

2. วิตฺถตสุตฺตํ

[2] ‘‘ปญฺจิมานิ , ภิกฺขเว, เสขพลานิฯ กตมานิ ปญฺจ? สทฺธาพลํ, หิรีพลํ, โอตฺตปฺปพลํ, วีริยพลํ, ปญฺญาพลํฯ กตมญฺจ, ภิกฺขเว, สทฺธาพลํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก สทฺโธ โหติ, สทฺทหติ ตถาคตสฺส โพธิํ – ‘อิติปิ โส ภควา อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน สุคโต โลกวิทู อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถิ สตฺถา เทวมนุสฺสานํ พุทฺโธ ภควา’ติฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สทฺธาพลํฯ

‘‘กตมญฺจ, ภิกฺขเว, หิรีพลํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก หิริมา โหติ, หิรียติ กายทุจฺจริเตน วจีทุจฺจริเตน มโนทุจฺจริเตน, หิรียติ ปาปกานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ สมาปตฺติยาฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, หิรีพลํฯ

‘‘กตมญฺจ, ภิกฺขเว, โอตฺตปฺปพลํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก โอตฺตปฺปี โหติ, โอตฺตปฺปติ กายทุจฺจริเตน วจีทุจฺจริเตน มโนทุจฺจริเตน, โอตฺตปฺปติ ปาปกานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ สมาปตฺติยาฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, โอตฺตปฺปพลํฯ

‘‘กตมญฺจ, ภิกฺขเว, วีริยพลํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก อารทฺธวีริโย วิหรติ อกุสลานํ ธมฺมานํ ปหานาย, กุสลานํ ธมฺมานํ อุปสมฺปทาย, ถามวา ทฬฺหปรกฺกโม อนิกฺขิตฺตธุโร กุสเลสุ ธมฺเมสุฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, วีริยพลํฯ

‘‘กตมญฺจ, ภิกฺขเว, ปญฺญาพลํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก ปญฺญวา โหติ อุทยตฺถคามินิยา ปญฺญาย สมนฺนาคโต อริยาย นิพฺเพธิกาย สมฺมา ทุกฺขกฺขยคามินิยาฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ปญฺญาพลํฯ อิมานิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจ เสขพลานิฯ

‘‘ตสฺมาติห, ภิกฺขเว, เอวํ สิกฺขิตพฺพํ – ‘สทฺธาพเลน สมนฺนาคตา ภวิสฺสาม เสขพเลน, หิรีพเลน… โอตฺตปฺปพเลน … วีริยพเลน… ปญฺญาพเลน สมนฺนาคตา ภวิสฺสาม เสขพเลนา’ติฯ เอวญฺหิ โข, ภิกฺขเว, สิกฺขิตพฺพ’’นฺติฯ ทุติยํฯ

3. ทุกฺขสุตฺตํ

[3] ‘‘ปญฺจหิ, ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ ทิฏฺเฐว ธมฺเม ทุกฺขํ วิหรติ สวิฆาตํ สอุปายาสํ สปริฬาหํ, กายสฺส จ เภทา ปรํ มรณา ทุคฺคติ ปาฏิกงฺขาฯ กตเมหิ ปญฺจหิ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อสฺสทฺโธ โหติ, อหิริโก โหติ, อโนตฺตปฺปี โหติ, กุสีโต โหติ, ทุปฺปญฺโญ โหติฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ ทิฏฺเฐว ธมฺเม ทุกฺขํ วิหรติ สวิฆาตํ สอุปายาสํ สปริฬาหํ, กายสฺส จ เภทา ปรํ มรณา ทุคฺคติ ปาฏิกงฺขาฯ

‘‘ปญฺจหิ, ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ ทิฏฺเฐว ธมฺเม สุขํ วิหรติ อวิฆาตํ อนุปายาสํ อปริฬาหํ, กายสฺส จ เภทา ปรํ มรณา สุคติ ปาฏิกงฺขาฯ กตเมหิ ปญฺจหิ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สทฺโธ โหติ, หิรีมา โหติ, โอตฺตปฺปี โหติ, อารทฺธวีริโย โหติ, ปญฺญวา โหติฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ ทิฏฺเฐว ธมฺเม สุขํ วิหรติ อวิฆาตํ อนุปายาสํ อปริฬาหํ, กายสฺส จ เภทา ปรํ มรณา สุคติ ปาฏิกงฺขา’’ติฯ ตติยํฯ

4. ยถาภตสุตฺตํ

[4] ‘‘ปญฺจหิ, ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ ยถาภตํ นิกฺขิตฺโต เอวํ นิรเยฯ กตเมหิ ปญฺจหิ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อสฺสทฺโธ โหติ, อหิริโก โหติ, อโนตฺตปฺปี โหติ , กุสีโต โหติ , ทุปฺปญฺโญ โหติฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ ยถาภตํ นิกฺขิตฺโต เอวํ นิรเยฯ

‘‘ปญฺจหิ , ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ ยถาภตํ นิกฺขิตฺโต เอวํ สคฺเคฯ กตเมหิ ปญฺจหิ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สทฺโธ โหติ, หิรีมา โหติ, โอตฺตปฺปี โหติ, อารทฺธวีริโย โหติ, ปญฺญวา โหติฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ ยถาภตํ นิกฺขิตฺโต เอวํ สคฺเค’’ติฯ จตุตฺถํฯ

5. สิกฺขาสุตฺตํ

[5] ‘‘โย หิ โกจิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ วา ภิกฺขุนี วา สิกฺขํ ปจฺจกฺขาย หีนายาวตฺตติ, ตสฺส ทิฏฺเฐว [ทิฏฺเฐ เจว (สี.)] ธมฺเม ปญฺจ สหธมฺมิกา วาทานุปาตา [วาทานุวาทา (อ. นิ. 8.12; อ. นิ. 3.58)] คารยฺหา ฐานา อาคจฺฉนฺติฯ กตเม ปญฺจ? สทฺธาปิ นาม เต นาโหสิ กุสเลสุ ธมฺเมสุ, หิรีปิ นาม เต นาโหสิ กุสเลสุ ธมฺเมสุ, โอตฺตปฺปมฺปิ นาม เต นาโหสิ กุสเลสุ ธมฺเมสุ, วีริยมฺปิ นาม เต นาโหสิ กุสเลสุ ธมฺเมสุ, ปญฺญาปิ นาม เต นาโหสิ กุสเลสุ ธมฺเมสุฯ โย หิ โกจิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ วา ภิกฺขุนี วา สิกฺขํ ปจฺจกฺขาย หีนายาวตฺตติ, ตสฺส ทิฏฺเฐว ธมฺเม อิเม ปญฺจ สหธมฺมิกา วาทานุปาตา คารยฺหา ฐานา อาคจฺฉนฺติฯ

‘‘โย หิ โกจิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ วา ภิกฺขุนี วา สหาปิ ทุกฺเขน สหาปิ โทมนสฺเสน อสฺสุมุโข [อสฺสุมุโขปิ (สฺยา.)] รุทมาโน ปริปุณฺณํ ปริสุทฺธํ พฺรหฺมจริยํ จรติ, ตสฺส ทิฏฺเฐว ธมฺเม ปญฺจ สหธมฺมิกา ปาสํสา ฐานา [ปาสํสํ ฐานํ (สฺยา.)] อาคจฺฉนฺติฯ กตเม ปญฺจ? สทฺธาปิ นาม เต อโหสิ กุสเลสุ ธมฺเมสุ, หิรีปิ นาม เต อโหสิ กุสเลสุ ธมฺเมสุ, โอตฺตปฺปมฺปิ นาม เต อโหสิ กุสเลสุ ธมฺเมสุ, วีริยมฺปิ นาม เต อโหสิ กุสเลสุ ธมฺเมสุ, ปญฺญาปิ นาม เต อโหสิ กุสเลสุ ธมฺเมสุฯ โย หิ โกจิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ วา ภิกฺขุนี วา สหาปิ ทุกฺเขน สหาปิ โทมนสฺเสน อสฺสุมุโข รุทมาโน ปริปุณฺณํ ปริสุทฺธํ พฺรหฺมจริยํ จรติ, ตสฺส ทิฏฺเฐว ธมฺเม อิเม ปญฺจ สหธมฺมิกา ปาสํสา ฐานา อาคจฺฉนฺตี’’ติฯ ปญฺจมํฯ

6. สมาปตฺติสุตฺตํ

[6] ‘‘น ตาว, ภิกฺขเว, อกุสลสฺส สมาปตฺติ โหติ ยาว สทฺธา ปจฺจุปฏฺฐิตา โหติ กุสเลสุ ธมฺเมสุฯ ยโต จ โข, ภิกฺขเว, สทฺธา อนฺตรหิตา โหติ, อสทฺธิยํ ปริยุฏฺฐาย ติฏฺฐติ; อถ อกุสลสฺส สมาปตฺติ โหติฯ

‘‘น ตาว, ภิกฺขเว, อกุสลสฺส สมาปตฺติ โหติ ยาว หิรี ปจฺจุปฏฺฐิตา โหติ กุสเลสุ ธมฺเมสุฯ ยโต จ โข, ภิกฺขเว, หิรี อนฺตรหิตา โหติ, อหิริกํ ปริยุฏฺฐาย ติฏฺฐติ; อถ อกุสลสฺส สมาปตฺติ โหติฯ

‘‘น ตาว, ภิกฺขเว, อกุสลสฺส สมาปตฺติ โหติ ยาว โอตฺตปฺปํ ปจฺจุปฏฺฐิตํ โหติ กุสเลสุ ธมฺเมสุฯ ยโต จ โข, ภิกฺขเว, โอตฺตปฺปํ อนฺตรหิตํ โหติ, อโนตฺตปฺปํ ปริยุฏฺฐาย ติฏฺฐติ; อถ อกุสลสฺส สมาปตฺติ โหติฯ

‘‘น ตาว, ภิกฺขเว, อกุสลสฺส สมาปตฺติ โหติ ยาว วีริยํ ปจฺจุปฏฺฐิตํ โหติ กุสเลสุ ธมฺเมสุฯ ยโต จ โข, ภิกฺขเว, วีริยํ อนฺตรหิตํ โหติ, โกสชฺชํ ปริยุฏฺฐาย ติฏฺฐติ; อถ อกุสลสฺส สมาปตฺติ โหติฯ

‘‘น ตาว, ภิกฺขเว, อกุสลสฺส สมาปตฺติ โหติ ยาว ปญฺญา ปจฺจุปฏฺฐิตา โหติ กุสเลสุ ธมฺเมสุฯ ยโต จ โข, ภิกฺขเว, ปญฺญา อนฺตรหิตา โหติ, ทุปฺปญฺญา [ทุปฺปญฺญํ (ก.)] ปริยุฏฺฐาย ติฏฺฐติ; อถ อกุสลสฺส สมาปตฺติ โหตี’’ติฯ ฉฏฺฐํฯ

7. กามสุตฺตํ

[7] ‘‘เยภุยฺเยน, ภิกฺขเว, สตฺตา กาเมสุ ลฬิตา [ปลาฬิตา (สี.)]ฯ อสิตพฺยาภงฺคิํ [อสิตพฺยาภงฺคิ เจปิ (?)], ภิกฺขเว, กุลปุตฺโต โอหาย อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิโต โหติ, ‘สทฺธาปพฺพชิโต กุลปุตฺโต’ติ อลํ วจนายฯ ตํ กิสฺส เหตุ? ลพฺภา [ลพฺภา หิ (สฺยา.)], ภิกฺขเว, โยพฺพเนน กามา เต จ โข ยาทิสา วา ตาทิสา วาฯ เย จ, ภิกฺขเว, หีนา กามา เย จ มชฺฌิมา กามา เย จ ปณีตา กามา , สพฺเพ กามา ‘กามา’ตฺเวว สงฺขํ คจฺฉนฺติฯ เสยฺยถาปิ , ภิกฺขเว, ทหโร กุมาโร มนฺโท อุตฺตานเสยฺยโก ธาติยา ปมาทมนฺวาย กฏฺฐํ วา กฐลํ [กถลํ (ก.)] วา มุเข อาหเรยฺยฯ ตเมนํ ธาติ สีฆํ สีฆํ [สีฆสีฆํ (สี.)] มนสิ กเรยฺย; สีฆํ สีฆํ มนสิ กริตฺวา สีฆํ สีฆํ อาหเรยฺยฯ โน เจ สกฺกุเณยฺย สีฆํ สีฆํ อาหริตุํ, วาเมน หตฺเถน สีสํ ปริคฺคเหตฺวา ทกฺขิเณน หตฺเถน วงฺกงฺคุลิํ กริตฺวา สโลหิตมฺปิ อาหเรยฺยฯ ตํ กิสฺส เหตุ? ‘อตฺเถสา, ภิกฺขเว, กุมารสฺส วิเหสา; เนสา นตฺถี’ติ วทามิฯ กรณียญฺจ โข เอตํ [เอวํ (ก.)], ภิกฺขเว, ธาติยา อตฺถกามาย หิเตสินิยา อนุกมฺปิกาย, อนุกมฺปํ อุปาทายฯ ยโต จ โข, ภิกฺขเว, โส กุมาโร วุทฺโธ โหติ อลํปญฺโญ, อนเปกฺขา ทานิ [อนเปกฺขา ปน (สี. สฺยา. กํ.)], ภิกฺขเว, ธาติ ตสฺมิํ กุมาเร โหติ – ‘อตฺตคุตฺโต ทานิ กุมาโร นาลํ ปมาทายา’ติฯ

‘‘เอวเมวํ โข, ภิกฺขเว, ยาวกีวญฺจ ภิกฺขุโน สทฺธาย อกตํ โหติ กุสเลสุ ธมฺเมสุ, หิริยา อกตํ โหติ กุสเลสุ ธมฺเมสุ, โอตฺตปฺเปน อกตํ โหติ กุสเลสุ ธมฺเมสุ, วีริเยน อกตํ โหติ กุสเลสุ ธมฺเมสุ, ปญฺญาย อกตํ โหติ กุสเลสุ ธมฺเมสุ, อนุรกฺขิตพฺโพ ตาว เม โส, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ โหติฯ ยโต จ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน สทฺธาย กตํ โหติ กุสเลสุ ธมฺเมสุ, หิริยา กตํ โหติ กุสเลสุ ธมฺเมสุ, โอตฺตปฺเปน กตํ โหติ กุสเลสุ ธมฺเมสุ, วีริเยน กตํ โหติ กุสเลสุ ธมฺเมสุ, ปญฺญาย กตํ โหติ กุสเลสุ ธมฺเมสุ, อนเปกฺโข ทานาหํ, ภิกฺขเว [ปนาหํ (สี. สฺยา. กํ.)], ตสฺมิํ ภิกฺขุสฺมิํ โหมิ – ‘อตฺตคุตฺโต ทานิ ภิกฺขุ นาลํ ปมาทายา’’’ติฯ สตฺตมํฯ

8. จวนสุตฺตํ

[8] ‘‘ปญฺจหิ, ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ จวติ, นปฺปติฏฺฐาติ สทฺธมฺเมฯ กตเมหิ ปญฺจหิ? อสทฺโธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ จวติ, นปฺปติฏฺฐาติ สทฺธมฺเม ฯ อหิริโก, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ จวติ, นปฺปติฏฺฐาติ สทฺธมฺเมฯ อโนตฺตปฺปี, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ จวติ, นปฺปติฏฺฐาติ สทฺธมฺเมฯ กุสีโต, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ จวติ, นปฺปติฏฺฐาติ สทฺธมฺเมฯ ทุปฺปญฺโญ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ จวติ, นปฺปติฏฺฐาติ สทฺธมฺเมฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ จวติ, นปฺปติฏฺฐาติ สทฺธมฺเมฯ

‘‘ปญฺจหิ , ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ น จวติ, ปติฏฺฐาติ สทฺธมฺเมฯ กตเมหิ ปญฺจหิ? สทฺโธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ น จวติ , ปติฏฺฐาติ สทฺธมฺเมฯ หิรีมา, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ น จวติ, ปติฏฺฐาติ สทฺธมฺเมฯ โอตฺตปฺปี, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ น จวติ, ปติฏฺฐาติ สทฺธมฺเมฯ อารทฺธวีริโย, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ น จวติ, ปติฏฺฐาติ สทฺธมฺเมฯ ปญฺญวา, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ น จวติ, ปติฏฺฐาติ สทฺธมฺเมฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ น จวติ, ปติฏฺฐาติ สทฺธมฺเม’’ติฯ อฏฺฐมํฯ