โมคฺคลฺลาน วุตฺติวิวรณปญฺจิกาฯ
วุตฺติสเมตาฯ
ฯนโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ
สทฺธมิทฺธคุณํ สาธุ นมสฺสิตฺวา ตถาคตํ,
สธมฺมสงฺฆํ ภาสิสฺสํ มาคธํ สทฺทลกฺขณํฯ
อการาทโย นิคฺคหีตนฺตา เตจตฺตาลีสกฺขรา วณฺณา นาม โหนฺติ, อ อา อิ อี อุ อู เอ โอ ก ข ค ฆ ง จ ฉ ช ฌ ญ ฏ ฐ ฑ ฒ ณ ต ถ ท ธ น ป ผ พ ภ ม ย ร ล ว ส ห ฬ อํ; เตน กฺวตฺโถ ‘‘โญนม วณฺเณ‘‘ฯ ติตาลีสาติ วจนํ กตฺถวิ วณฺณโลปํ ญาเปติ; เตน-ปฏิสงฺขาโยนิ โสติ-อาทิ สิทฺธํฯ
ทสาโท สรา-ฯ
ตตฺถาทิมฺหิ ทส วณฺณา สรา นาม โหนฺติ; เตน กฺวตฺโถ ‘‘สโร โลโป สเร‘‘ฯ จฺจาทิฯ
ทฺเวทฺเว สวณฺณา-ฯ
เตสุ ทฺเวทฺเว สรา สวณฺณา นาม โหนฺติ; เตน กฺวตฺโถ ‘‘วณฺณปเรณ สวณฺโณปิ‘‘
[1]2.
ปุพฺโพ รสฺโส-ฯ
เตสุ ทฺวีสุ โย โย ปุพฺโพ โส โส รสฺสสญฺโญ โหติ; เตสุ เอ โอ สํโยคโต ปุพฺพาว ทิสฺสนฺติ; เตน กฺวตฺโถ ‘‘รสฺโส เว‘‘ฯจฺจาทิฯ
ปโร ทีโฆ-ฯ
เตสฺเวว ทฺวีสุ โย โย ปโร โส โส ทีฆสญฺโญ โหติ; เตน กฺวตฺโถ’โยโลปนิสุ ทีโฆ‘‘ฯจฺจาทิฯ
กาทโย พฺยชนา-ฯ
กการาทโย วณฺณา นิคฺคหีตปริยนฺตา พฺยชนสญฺญา โหนฺติ; เตน กฺวตฺโถ ‘‘พฺยชเน ทีฆรสฺสา‘‘ฯจฺจาทิฯ
ปญฺจ ปญฺจกา วคฺคา-ฯ
กาทโย ปญฺจกา ปญฺจ วคฺคา นาม โหนฺตี; เตน กฺวตฺโถ ‘‘วคฺเค วคฺคนฺโต‘‘ฯ จฺจาทิฯ
พินฺทุ นิคฺคหีตํ-ฯ
ยฺวายํ วณฺเณ พินฺทุมตฺโต โส นิคฺคหีตสญฺโญ โหติ; เตน กฺวตฺโถ ‘‘นิคฺคหีตมิ‘‘ฯ จฺจาทิ; ครุสญฺญา กรณํ อนฺวตฺถสญฺญตฺถํฯ
อิยุวณฺณา ชฺฌลา นามสฺสนฺเต-ฯ
นามํ ปาฏิปทิกํ ตสฺส อนฺเต วตฺตมานา อิวณฺณุวณฺณา ฌลสญฺญา โหนฺติ ยถากฺกมํ; เตน กฺวตฺโถ‘‘ฌลา เว‘‘ฯ จฺจาทิฯ
ปิตฺถิยํ-ฯ
อิตฺถิยํ วตฺตมานสฺส นามสฺสนฺเต วตฺตมานา อิวณฺณุ วณฺณา ปสญฺญา โหนฺติ; เตน กฺวตฺถา ‘‘เย ปสฺสิวณฺณสฺส‘‘ฯ อิจฺจาทิฯ