1. อาวสถปิณฺฑสิกฺขาปทํ

[203] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน สาวตฺถิยา อวิทูเร อญฺญตรสฺส ปูคสฺส อาวสถปิณฺโฑ ปญฺญตฺโต โหติฯ ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย สาวตฺถิํ ปิณฺฑาย ปวิสิตฺวา ปิณฺฑํ อลภมานา อาวสถํ อคมํสุฯ มนุสฺสา – ‘‘จิรสฺสมฺปิ ภทนฺตา อาคตา’’ติ เต สกฺกจฺจํ ปริวิสิํสุฯ อถ โข ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ทุติยมฺปิ ทิวสํ…เป.… ตติยมฺปิ ทิวสํ ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย สาวตฺถิํ ปิณฺฑาย ปวิสิตฺวา ปิณฺฑํ อลภมานา อาวสถํ คนฺตฺวา ภุญฺชิํสุฯ อถ โข ฉพฺพคฺคิยานํ ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ – ‘‘กิํ มยํ กริสฺสาม อารามํ คนฺตฺวา! หิยฺโยปิ อิเธว อาคนฺตพฺพํ ภวิสฺสตี’’ติ, ตตฺเถว อนุวสิตฺวา อนุวสิตฺวา อาวสถปิณฺฑํ ภุญฺชนฺติฯ ติตฺถิยา อปสกฺกนฺติฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม สมณา สกฺยปุตฺติยา อนุวสิตฺวา อนุวสิตฺวา อาวสถปิณฺฑํ ภุญฺชิสฺสนฺติ! นยิเมสญฺเญว อาวสถปิณฺโฑ ปญฺญตฺโต; สพฺเพสญฺเญว อาวสถปิณฺโฑ ปญฺญตฺโต’’ติฯ

อสฺโสสุํ โข ภิกฺขู เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขิยฺยนฺตานํ วิปาเจนฺตานํฯ เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป.… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – กถญฺหิ นาม ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อนุวสิตฺวา อนุวสิตฺวา อาวสถปิณฺฑํ ภุญฺชิสฺสนฺตีติ…เป.… สจฺจํ กิร ตุมฺเห, ภิกฺขเว, อนุวสิตฺวา อนุวสิตฺวา อาวสถปิณฺฑํ ภุญฺชถาติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม ตุมฺเห, โมฆปุริสา, อนุวสิตฺวา อนุวสิตฺวา อาวสถปิณฺฑํ ภุญฺชิสฺสถ! เนตํ, โมฆปุริสา, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –

‘‘เอโก อาวสถปิณฺโฑ ภุญฺชิตพฺโพฯ ตโต เจ อุตฺตริํ ภุญฺเชยฺย, ปาจิตฺติย’’นฺติฯ

เอวญฺจิทํ ภควตา ภิกฺขูนํ สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺตํ โหติฯ

[204] เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา สาริปุตฺโต โกสเลสุ ชนปเท สาวตฺถิํ คจฺฉนฺโต เยน อญฺญตโร อาวสโถ เตนุปสงฺกมิฯ มนุสฺสา – ‘‘จิรสฺสมฺปิ เถโร อาคโต’’ติ สกฺกจฺจํ ปริวิสิํสุฯ อถ โข อายสฺมโต สาริปุตฺตสฺส ภุตฺตาวิสฺส ขโร อาพาโธ อุปฺปชฺชิ, นาสกฺขิ ตมฺหา อาวสถา ปกฺกมิตุํฯ อถ โข เต มนุสฺสา ทุติยมฺปิ ทิวสํ อายสฺมนฺตํ สาริปุตฺตํ เอตทโวจุํ – ‘‘ภุญฺชถ, ภนฺเต’’ติฯ อถ โข อายสฺมา สาริปุตฺโต – ‘‘ภควตา ปฏิกฺขิตฺตํ อนุวสิตฺวา อนุวสิตฺวา อาวสถปิณฺฑํ ภุญฺชิตุ’’นฺติ กุกฺกุจฺจายนฺโต น ปฏิคฺคเหสิ; ฉินฺนภตฺโต อโหสิฯ อถ โข อายสฺมา สาริปุตฺโต สาวตฺถิํ คนฺตฺวา ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิฯ ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ อถ โข ภควา เอตสฺมิํ นิทาเน เอตสฺมิํ ปกรเณ ธมฺมิํ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, คิลาเนน ภิกฺขุนา อนุวสิตฺวา อนุวสิตฺวา อาวสถปิณฺฑํ ภุญฺชิตุํฯ เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –

[205] ‘‘อคิลาเนน ภิกฺขุนา เอโก อาวสถปิณฺโฑ ภุญฺชิตพฺโพฯ ตโต เจ อุตฺตริ ภุญฺเชยฺย, ปาจิตฺติย’’นฺติฯ