เมนู

สํวิทหิเต เวมติโก เอกํ นาวํ อภิรุหติ อุทฺธํคามินิํ วา อโธคามินิํ วา, อญฺญตฺร ติริยํ ตรณาย, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ สํวิทหิเต อสํวิทหิตสญฺญี เอกํ นาวํ อภิรุหติ อุทฺธํคามินิํ วา อโธคามินิํ วา, อญฺญตฺร ติริยํ ตรณาย, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ

ภิกฺขุ สํวิทหติ, ภิกฺขุนี น สํวิทหติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อสํวิทหิเต สํวิทหิตสญฺญี, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อสํวิทหิเต เวมติโก, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อสํวิทหิเต, อสํวิทหิตสญฺญี, อนาปตฺติฯ

[191] อนาปตฺติ ติริยํ ตรณาย, อสํวิทหิตฺวา อภิรุหนฺติ, ภิกฺขุนี สํวิทหติ, ภิกฺขุ น สํวิทหติ, วิสงฺเกเตน อภิรุหนฺติ, อาปทาสุ อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิสฺสาติฯ

นาวาภิรุหนสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํ อฏฺฐมํฯ

9. ปริปาจิตสิกฺขาปทํ

[192] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเน กลนฺทกนิวาเปฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อญฺญตรสฺส กุลสฺส กุลูปิกา โหติ นิจฺจภตฺติกาฯ เตน จ คหปตินา เถรา ภิกฺขู นิมนฺติตา โหนฺติฯ อถ โข ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย เยน ตํ กุลํ เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ตํ คหปติํ เอตทโวจ – ‘‘กิมิทํ, คหปติ, ปหูตํ ขาทนียํ โภชนียํ ปฏิยตฺต’’นฺติ? ‘‘เถรา มยา, อยฺเย, นิมนฺติตา’’ติฯ ‘‘เก ปน เต, คหปติ, เถรา’’ติ? ‘‘อยฺโย สาริปุตฺโต อยฺโย มหาโมคฺคลฺลาโน อยฺโย มหากจฺจาโน อยฺโย มหาโกฏฺฐิโก อยฺโย มหากปฺปิโน อยฺโย มหาจุนฺโท อยฺโย อนุรุทฺโธ อยฺโย เรวโต อยฺโย อุปาลิ อยฺโย อานนฺโท อยฺโย ราหุโล’’ติฯ ‘‘กิํ ปน ตฺวํ, คหปติ, มหานาเค ติฏฺฐมาเน เจฏเก นิมนฺเตสี’’ติ?

‘‘เก ปน เต, อยฺเย, มหานาคา’’ติ? ‘‘อยฺโย เทวทตฺโต อยฺโย โกกาลิโก อยฺโย กฏโมทกติสฺสโก [กฏโมรกติสฺสโก (สี.) กตโมรกติสฺสโก (สฺยา.)] อยฺโย ขณฺฑเทวิยา ปุตฺโต อยฺโย สมุทฺททตฺโต’’ติฯ อยํ จรหิ ถุลฺลนนฺทาย ภิกฺขุนิยา อนฺตรา กถา วิปฺปกตา, อถ เต เถรา ภิกฺขู ปวิสิํสุฯ ‘‘สจฺจํ มหานาคา โข ตยา, คหปติ, นิมนฺติตา’’ติฯ ‘‘อิทาเนว โข ตฺวํ, อยฺเย, เจฏเก อกาสิ; อิทานิ มหานาเค’’ติฯ ฆรโต จ นิกฺกฑฺฒิ, นิจฺจภตฺตญฺจ ปจฺฉินฺทิฯ เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป.… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม เทวทตฺโต ชานํ ภิกฺขุนิปริปาจิตํ ปิณฺฑปาตํ ภุญฺชิสฺสตี’’ติ…เป.… ‘‘สจฺจํ กิร ตฺวํ, เทวทตฺต, ชานํ ภิกฺขุนิปริปาจิตํ ปิณฺฑปาตํ ภุญฺชสี’’ติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม ตฺวํ, โมฆปุริส, ชานํ ภิกฺขุนิปริปาจิตํ ปิณฺฑปาตํ ภุญฺชิสฺสสิฯ เนตํ, โมฆปุริส, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –

‘‘โย ปน ภิกฺขุ ชานํ ภิกฺขุนิปริปาจิตํ ปิณฺฑปาตํ ภุญฺเชยฺย, ปาจิตฺติย’’นฺติฯ

เอวญฺจิทํ ภควตา ภิกฺขูนํ สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺตํ โหติฯ

[193] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ ราชคหา ปพฺพชิโต ญาติกุลํ อคมาสิฯ มนุสฺสา – ‘‘จิรสฺสมฺปิ ภทนฺโต อาคโต’’ติ สกฺกจฺจํ ภตฺตํ อกํสุฯ ตสฺส กุลสฺส กุลูปิกา ภิกฺขุนี เต มนุสฺเส เอตทโวจ – ‘‘เทถยฺยสฺส, อาวุโส, ภตฺต’’นฺติฯ อถ โข โส ภิกฺขุ – ‘‘ภควตา ปฏิกฺขิตฺตํ ชานํ ภิกฺขุนิปริปาจิตํ ปิณฺฑปาตํ ภุญฺชิตุ’’นฺติ กุกฺกุจฺจายนฺโต น ปฏิคฺคเหสิฯ นาสกฺขิ ปิณฺฑาย จริตุํ, ฉินฺนภตฺโต อโหสิฯ อถ โข โส ภิกฺขุ อารามํ คนฺตฺวา ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิฯ ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ อถ โข ภควา เอตสฺมิํ นิทาเน เอตสฺมิํ ปกรเณ ธมฺมิํ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ปุพฺเพ คิหิสมารมฺเภ ชานํ ภิกฺขุนิปริปาจิตํ ปิณฺฑปาตํ ภุญฺชิตุํฯ เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –

[194] ‘‘โย ปน ภิกฺขุ ชานํ ภิกฺขุนิปริปาจิตํ ปิณฺฑปาตํ ภุญฺเชยฺย, อญฺญตฺร ปุพฺเพ คิหิสมารมฺภา, ปาจิตฺติย’’นฺติฯ

[195] โย ปนาติ โย ยาทิโส…เป.… ภิกฺขูติ…เป.… อยํ อิมสฺมิํ อตฺเถ อธิปฺเปโต ภิกฺขูติฯ

ชานาติ นาม สามํ วา ชานาติ อญฺเญ วา ตสฺส อาโรเจนฺติ สา วา อาโรเจติฯ

ภิกฺขุนี นาม อุภโตสงฺเฆ อุปสมฺปนฺนาฯ

ปริปาเจติ นาม ปุพฺเพ อทาตุกามานํ อกตฺตุกามานํ – ‘‘อยฺโย ภาณโก, อยฺโย พหุสฺสุโต, อยฺโย สุตฺตนฺติโก, อยฺโย วินยธโร, อยฺโย ธมฺมกถิโก, เทถ อยฺยสฺส, กโรถ อยฺยสฺสา’’ติ เอสา ปริปาเจติ นามฯ

ปิณฺฑปาโต นาม ปญฺจนฺนํ โภชนานํ อญฺญตรํ โภชนํฯ

อญฺญตฺร ปุพฺเพ คิหิสมารมฺภาติ ฐเปตฺวา คิหิสมารมฺภํฯ

คิหิสมารมฺโภ นาม ญาตกา วา โหนฺติ ปวาริตา วา ปกติปฏิยตฺตํ วาฯ

อญฺญตฺร ปุพฺเพ คิหิสมารมฺภา ภุญฺชิสฺสามีติ ปฏิคฺคณฺหาติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อชฺโฌหาเร อชฺโฌหาเร, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ

[196] ปริปาจิเต ปริปาจิตสญฺญี ภุญฺชติ, อญฺญตฺร ปุพฺเพ คิหิสมารมฺภา, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ ปริปาจิเต เวมติโก ภุญฺชติ, อญฺญตฺร ปุพฺเพ คิหิสมารมฺภา, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ปริปาจิเต อปริปาจิตสญฺญี ภุญฺชติ, อญฺญตฺร ปุพฺเพ คิหิสมารมฺภา, อนาปตฺติฯ เอกโตอุปสมฺปนฺนาย ปริปาจิตํ ภุญฺชติ, อญฺญตฺร ปุพฺเพ คิหิสมารมฺภา, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อปริปาจิเต ปริปาจิตสญฺญี, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อปริปาจิตฺเต เวมติโก, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อปริปาจิเต อปริปาจิตสญฺญี, อนาปตฺติฯ

[197] อนาปตฺติ ปุพฺเพ คิหิสมารมฺเภ, สิกฺขมานา ปริปาเจติ, สามเณรี ปริปาเจติ, ปญฺจ โภชนานิ ฐเปตฺวา สพฺพตฺถ อนาปตฺติ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

ปริปาจิตสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํ นวมํฯ

10. รโหนิสชฺชสิกฺขาปทํ

[198] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน อายสฺมโต อุทายิสฺส ปุราณทุติยิกา ภิกฺขุนีสุ ปพฺพชิตา โหติฯ สา อายสฺมโต อุทายิสฺส สนฺติเก อภิกฺขณํ อาคจฺฉติ, อายสฺมาปิ อุทายี ตสฺสา ภิกฺขุนิยา สนฺติเก อภิกฺขณํ คจฺฉติฯ เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา อุทายี ตสฺสา ภิกฺขุนิยา สทฺธิํ เอโก เอกาย รโห นิสชฺชํ กปฺเปสิฯ เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป.… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม อายสฺมา อุทายี ภิกฺขุนิยา สทฺธิํ เอโก เอกาย รโห นิสชฺชํ กปฺเปสฺสตี’’ติ…เป.… สจฺจํ กิร ตฺวํ, อุทายิ, ภิกฺขุนิยา สทฺธิํ เอโก เอกาย รโห นิสชฺชํ กปฺเปสีติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม ตฺวํ, โมฆปุริส, ภิกฺขุนิยา สทฺธิํ เอโก เอกาย รโห นิสชฺชํ กปฺเปสฺสสิ! เนตํ, โมฆปุริส อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –

[199] ‘‘โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขุนิยา สทฺธิํ เอโก เอกาย รโห นิสชฺชํ กปฺเปยฺย, ปาจิตฺติย’’นฺติฯ

[200] โย ปนาติ โย ยาทิโส…เป.… ภิกฺขูติ…เป.… อยํ อิมสฺมิํ อตฺเถ อธิปฺเปโต ภิกฺขูติฯ

ภิกฺขุนี นาม อุภโตสงฺเฆ อุปสมฺปนฺนา

สทฺธินฺติ เอกโตฯ

เอโก เอกายาติ ภิกฺขุ เจว โหติ ภิกฺขุนี จฯ

[ปาจิ. 286, 291; ปารา. 445,454] รโห นาม จกฺขุสฺส รโห โสตสฺส รโหฯ จกฺขุสฺส รโห นาม น สกฺกา โหติ อกฺขิํ วา นิขณียมาเน ภมุกํ วา อุกฺขิปียมาเน สีสํ วา อุกฺขิปียมาเน ปสฺสิตุํฯ โสตสฺส รโห นาม น สกฺกา โหติ ปกติกถา โสตุํฯ

นิสชฺชํ กปฺเปยฺยาติ ภิกฺขุนิยา นิสินฺนาย ภิกฺขุ อุปนิสินฺโน วา โหติ อุปนิปนฺโน วา, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ

ภิกฺขุ นิสินฺเน ภิกฺขุนี อุปนิสินฺนา วา โหติ อุปนิปนฺนา วา, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ อุโภ วา นิสินฺนา โหนฺติ อุโภ วา นิปนฺนา, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ