อนุปสมฺปนฺนาย อุปสมฺปนฺนสญฺญี, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย เวมติโก, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อนุปสมฺปนฺนาย อนุปสมฺปนฺนสญฺญี, อนาปตฺติฯ

[163] อนาปตฺติ สมเย, อุทฺเทสํ เทนฺโต, ปริปุจฺฉํ เทนฺโต, ‘‘โอสาเรหิ อยฺยา’’ติ วุจฺจมาโน โอสาเรติ, ปญฺหํ ปุจฺฉติ, ปญฺหํ ปุฏฺโฐ กเถติ, อญฺญสฺสตฺถาย ภณนฺตํ ภิกฺขุนิโย สุณนฺติ, สิกฺขมานาย สามเณริยา, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

ภิกฺขุนุปสฺสยสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํ ตติยํฯ

4. อามิสสิกฺขาปทํ

[164] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน เถรา ภิกฺขู ภิกฺขุนิโย โอวทนฺตา ลาภิโน โหนฺติ จีวรปิณฺฑปาตเสนาสนคิลานปฺปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารานํฯ ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู เอวํ วทนฺติ – ‘‘น พหุกตา เถรา ภิกฺขู ภิกฺขุนิโย โอวทิตุํ; อามิสเหตุ เถรา ภิกฺขู ภิกฺขุนิโย โอวทนฺตี’’ติฯ เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป.… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู เอวํ วกฺขนฺติ – ‘น พหุกตา เถรา ภิกฺขู ภิกฺขุนิโย โอวทิตุํ; อามิสเหตุ เถรา ภิกฺขู ภิกฺขุนิโย โอวทนฺตี’’’ติ…เป.… ‘‘สจฺจํ กิร ตุมฺเห, ภิกฺขเว, เอวํ วเทถ – ‘น พหุกตา เถรา ภิกฺขู ภิกฺขุนิโย โอวทิตุํ; อามิสเหตุ เถรา ภิกฺขู ภิกฺขุนิโย โอวทนฺตี’’’ติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม ตุมฺเห, โมฆปุริสา, เอวํ วกฺขถ – น พหุกตา เถรา ภิกฺขู ภิกฺขุนิโย โอวทิตุํ; อามิสเหตุ เถรา ภิกฺขู ภิกฺขุนิโย โอวทนฺตีติ! เนตํ, โมฆปุริสา, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –

[165] ‘‘โย ปน ภิกฺขุ เอวํ วเทยฺย – ‘อามิสเหตุ เถรา ภิกฺขู ภิกฺขุนิโย โอวนฺทตี’ติ, ปาจิตฺติย’’นฺติฯ

[166] โย ปนาติ โย ยาทิโส…เป.… ภิกฺขูติ…เป.… อยํ อิมสฺมิํ อตฺเถ อธิปฺเปโต ภิกฺขูติฯ

อามิสเหตูติ จีวรเหตุ ปิณฺฑปาตเหตุ เสนาสนเหตุ คิลานปฺปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารเหตุ สกฺการเหตุ ครุการเหตุ มานนเหตุ วนฺทนเหตุ ปูชนเหตุฯ

เอวํ วเทยฺยาติ อุปสมฺปนฺนํ สงฺเฆน สมฺมตํ ภิกฺขุโนวาทกํ อวณฺณํ กตฺตุกาโม อยสํ กตฺตุกาโม มงฺกุกตฺตุกาโม เอวํ วเทติ – ‘‘จีวรเหตุ ปิณฺฑปาตเหตุ เสนาสนเหตุ คิลานปฺปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารเหตุ สกฺการเหตุ ครุการเหตุ มานนเหตุ วนฺทนเหตุ ปูชนเหตุ โอวทตี’’ติ ภณติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ

[167] ธมฺมกมฺเม ธมฺมกมฺมสญฺญี เอวํ วเทติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ ธมฺมกมฺเม เวมติโก เอวํ วเทติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ ธมฺมกมฺเม อธมฺมกมฺมสญฺญี เอวํ วเทติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ

อุปสมฺปนฺนํ สงฺเฆน อสมฺมตํ ภิกฺขุโนวาทกํ อวณฺณํ กตฺตุกาโม อยสํ กตฺตุกาโม มงฺกุกตฺตุกาโม เอวํ วเทติ – ‘‘จีวรเหตุ…เป.… ปูชนเหตุ โอวทตี’’ติ ภณติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อนุปสมฺปนฺนํ สงฺเฆน สมฺมตํ วา อสมฺมตํ วา ภิกฺขุโนวาทกํ อวณฺณํ กตฺตุกาโม อยสํ กตฺตุกาโม มงฺกุกตฺตุกาโม เอวํ วเทติ – ‘‘จีวรเหตุ ปิณฺฑปาตเหตุ เสนาสนเหตุ คิลานปฺปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารเหตุ สกฺการเหตุ ครุการเหตุ มานนเหตุ วนฺทนเหตุ ปูชนเหตุ โอวทตี’’ติ ภณติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อธมฺมกมฺเม ธมฺมกมฺมสญฺญี, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อธมฺมกมฺเม เวมติโก, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อธมฺมกมฺเม อธมฺมกมฺมสญฺญี, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

[168] อนาปตฺติ ปกติยา จีวรเหตุ ปิณฺฑปาตเหตุ เสนาสนเหตุ คิลานปฺปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารเหตุ สกฺการเหตุ ครุการเหตุ มานนเหตุ วนฺทนเหตุ ปูชนเหตุ โอวทนฺตํ ภณติ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

อามิสสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํ จตุตฺถํฯ

5. จีวรทานสิกฺขาปทํ

[169] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ สาวตฺถิยํ อญฺญตริสฺสา วิสิขาย ปิณฺฑาย จรติฯ อญฺญตราปิ ภิกฺขุนี ตสฺสา วิสิขาย ปิณฺฑาย จรติฯ อถ โข โส ภิกฺขุ ตํ ภิกฺขุนิํ เอตทโวจ – ‘‘คจฺฉ, ภคินิ, อมุกสฺมิํ โอกาเส ภิกฺขา ทิยฺยตี’’ติฯ สาปิ โข เอวมาห – ‘‘คจฺฉายฺย, อมุกสฺมิํ โอกาเส ภิกฺขา ทิยฺยตี’’ติฯ เต อภิณฺหทสฺสเนน สนฺทิฏฺฐา อเหสุํฯ เตน โข ปน สมเยน สงฺฆสฺส จีวรํ ภาชียติฯ อถ โข สา ภิกฺขุนี โอวาทํ คนฺตฺวา เยน โส ภิกฺขุ เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ตํ ภิกฺขุํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ อฏฺฐาสิฯ เอกมนฺตํ ฐิตํ โข ตํ ภิกฺขุนิํ โส ภิกฺขุ เอตทโวจ – ‘‘อยํ เม, ภคินิ, จีวรปฏิวีโส [ปฏิวิํโส (สี.), ปฏิวิโส (อิติปิ)]; สาทิยิสฺสสี’’ติ? ‘‘อามายฺย, ทุพฺพลจีวรามฺหี’’ติฯ

อถ โข โส ภิกฺขุ ตสฺสา ภิกฺขุนิยา จีวรํ อทาสิฯ โสปิ โข ภิกฺขุ ทุพฺพลจีวโร โหติฯ ภิกฺขู ตํ ภิกฺขุํ เอตทโวจุํ – ‘‘กโรหิ ทานิ เต, อาวุโส, จีวร’’นฺติ ฯ อถ โข โส ภิกฺขุ ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิฯ เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป.… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม ภิกฺขุ ภิกฺขุนิยา จีวรํ ทสฺสตี’’ติ…เป.… ‘‘สจฺจํ กิร ตฺวํ, ภิกฺขุ, ภิกฺขุนิยา จีวรํ อทาสี’’ติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ ‘‘ญาติกา เต , ภิกฺขุ, อญฺญาติกา’’ติ? ‘‘อญฺญาติกา, ภควา’’ติฯ ‘‘อญฺญาตโก, โมฆปุริส, อญฺญาติกาย น ชานาติ ปติรูปํ วา อปฺปติรูปํ วา สนฺตํ วา อสนฺตํ วาฯ กถญฺหิ นาม ตฺวํ, โมฆปุริส, อญฺญาติกาย ภิกฺขุนิยา จีวรํ ทสฺสสิ! เนตํ, โมฆปุริส, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –

‘‘โย ปน ภิกฺขุ อญฺญาติกาย ภิกฺขุนิยา จีวรํ ทเทยฺย, ปาจิตฺติย’’นฺติฯ

เอวญฺจิทํ ภควตา ภิกฺขูนํ สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺตํ โหติฯ

[170] เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู กุกฺกุจฺจายนฺตา ภิกฺขุนีนํ ปาริวตฺตกํ [ปาริวฏฺฏกํ (อิติปิ)] จีวรํ น เทนฺติฯ