5. ปญฺจมสิกฺขาปทํ

[994] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรา ภิกฺขุนี ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนิํ อุปสงฺกมิตฺวา เอตทโวจ – ‘‘เอหายฺเย, อิมํ อธิกรณํ วูปสเมหี’’ติฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ‘สาธู’ติ ปฏิสฺสุณิตฺวา เนว วูปสเมติ น วูปสมาย อุสฺสุกฺกํ กโรติฯ อถ โข สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา…เป.… ตา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนิยา – ‘เอหายฺเย’, อิมํ อธิกรณํ วูปสเมหี’ติ วุจฺจมานา – ‘สาธู’ติ ปฏิสฺสุณิตฺวา, เนว วูปสเมสฺสติ น วูปสมาย อุสฺสุกฺกํ กริสฺสตี’’ติ…เป.… สจฺจํ กิร, ภิกฺขเว, ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา – ‘‘เอหายฺเย, อิมํ อธิกรณํ วูปสเมหี’’ติ วุจฺจมานา – ‘‘สาธู’’ติ ปฏิสฺสุณิตฺวา, เนว วูปสเมติ น วูปสมาย อุสฺสุกฺกํ กโรตีติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม, ภิกฺขเว, ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา – ‘‘เอหายฺเย, อิมํ อธิกรณํ วูปสเมหี’’ติ วุจฺจมานา – ‘‘สาธู’’ติ ปฏิสฺสุณิตฺวา, เนว วูปสเมสฺสติ น วูปสมาย อุสฺสุกฺกํ กริสฺสติ! เนตํ, ภิกฺขเว, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ –

[995] ‘‘ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา – ‘เอหายฺเย, อิมํ อธิกรณํ วูปสเมหี’ติ วุจฺจมานา – ‘สาธู’ติ ปฏิสฺสุณิตฺวา สา ปจฺฉา อนนฺตรายิกินี เนว วูปสเมยฺย น วูปสมาย อุสฺสุกฺกํ กเรยฺย, ปาจิตฺติย’’นฺติฯ

[996] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา…เป.… ภิกฺขุนีติ…เป.… อยํ อิมสฺมิํ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติฯ

ภิกฺขุนิยาติ อญฺญาย ภิกฺขุนิยาฯ

อธิกรณํ นาม จตฺตาริ อธิกรณานิ – วิวาทาธิกรณํ, อนุวาทาธิกรณํ, อาปตฺตาธิกรณํ, กิจฺจาธิกรณํฯ

เอหายฺเย อิมํ อธิกรณํ วูปสเมหีติ เอหายฺเย อิมํ อธิกรณํ วินิจฺเฉหิฯ

สา ปจฺฉา อนนฺตรายิกินีติ อสติ อนฺตราเยฯ

เนว วูปสเมยฺยาติ น สยํ วูปสเมยฺยฯ

น วูปสมาย อุสฺสุกฺกํ กเรยฺยาติ น อญฺญํ อาณาเปยฺยฯ ‘‘เนว วูปสเมสฺสามิ น วูปสมาย อุสฺสุกฺกํ กริสฺสามี’’ติ ธุรํ นิกฺขิตฺตมตฺเต, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ

[997] อุปสมฺปนฺนาย อุปสมฺปนฺนสญฺญา อธิกรณํ เนว วูปสเมติ น วูปสมาย อุสฺสุกฺกํ กโรติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ อุปสมฺปนฺนาย เวมติกา อธิกรณํ เนว วูปสเมติ, น วูปสมาย อุสฺสุกฺกํ กโรติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ อุปสมฺปนฺนาย อนุปสมฺปนฺนสญฺญา อธิกรณํ เนว วูปสเมติ, น วูปสมาย อุสฺสุกฺกํ กโรติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ

อนุปสมฺปนฺนาย อธิกรณํ เนว วูปสเมติ, น วูปสมาย อุสฺสุกฺกํ กโรติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อนุปสมฺปนฺนาย อุปสมฺปนฺนสญฺญา, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อนุปสมฺปนฺนาย เวมติกา, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อนุปสมฺปนฺนาย อนุปสมฺปนฺนสญฺญา, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

[998] อนาปตฺติ สติ อนฺตราเย, ปริเยสิตฺวา น ลภติ, คิลานาย, อาปทาสุ, อุมฺมตฺติกาย, อาทิกมฺมิกายาติฯ

ปญฺจมสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํฯ

6. ฉฏฺฐสิกฺขาปทํ

[999] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี นฏานมฺปิ นฏกานมฺปิ ลงฺฆกานมฺปิ โสกชฺฌายิกานมฺปิ กุมฺภถูณิกานมฺปิ สหตฺถา ขาทนียํ โภชนียํ เทติ – ‘‘มยฺหํ ปริสติ วณฺณํ ภาสถา’’ติฯ นฏาปิ นฏกาปิ ลงฺฆกาปิ โสกชฺฌายิกาปิ กุมฺภถูณิกาปิ ถุลฺลนนฺทาย ภิกฺขุนิยา ปริสติ วณฺณํ ภาสนฺติ – ‘‘อยฺยา ถุลฺลนนฺทา พหุสฺสุตา ภาณิกา วิสารทา ปฏฺฏา ธมฺมิํ กถํ กาตุํ; เทถ อยฺยาย, กโรถ อยฺยายา’’ติฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา…เป.… ตา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – กถญฺหิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา อคาริกสฺส สหตฺถา ขาทนียํ โภชนียํ ทสฺสตีติ…เป.… สจฺจํ กิร, ภิกฺขเว, ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อคาริกสฺส สหตฺถา ขาทนียํ โภชนียํ เทตีติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม, ภิกฺขเว, ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อคาริกสฺส สหตฺถา ขาทนียํ โภชนียํ ทสฺสติ! เนตํ, ภิกฺขเว, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ –