8. อฏฺฐมสิกฺขาปทํ

[824] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร พฺราหฺมโณ นิพฺพิฏฺฐราชภโฏ ‘‘ตญฺเญว ภฏปถํ ยาจิสฺสามี’’ติ สีสํ นหายิตฺวา ภิกฺขุนุปสฺสยํ นิสฺสาย ราชกุลํ คจฺฉติฯ อญฺญตรา ภิกฺขุนี กฏาเห วจฺจํ กตฺวา ติโรกุฏฺเฏ ฉฑฺเฑนฺตี ตสฺส พฺราหฺมณสฺส มตฺถเก อาสุมฺภิฯ อถ โข โส พฺราหฺมโณ อุชฺฌายติ ขิยฺยติ วิปาเจติ – ‘‘อสฺสมณิโย อิมา มุณฺฑา พนฺธกินิโยฯ กถญฺหิ นาม คูถกฏาหํ มตฺถเก อาสุมฺภิสฺสนฺติ! อิมาสํ อุปสฺสยํ ฌาเปสฺสามี’’ติ! อุมฺมุกํ คเหตฺวา อุปสฺสยํ ปวิสติฯ อญฺญตโร อุปาสโก อุปสฺสยา นิกฺขมนฺโต อทฺทส ตํ พฺราหฺมณํ อุมฺมุกํ คเหตฺวา อุปสฺสยํ ปวิสนฺตํฯ ทิสฺวาน ตํ พฺราหฺมณํ เอตทโวจ – ‘‘กิสฺส ตฺวํ, โภ, อุมฺมุกํ คเหตฺวา อุปสฺสยํ ปวิสสี’’ติ? ‘‘อิมา มํ, โภ, มุณฺฑา พนฺธกินิโย คูถกฏาหํ มตฺถเก อาสุมฺภิํสุฯ อิมาสํ อุปสฺสยํ ฌาเปสฺสามี’’ติฯ ‘‘คจฺฉ, โภ พฺราหฺมณ, มงฺคลํ เอตํฯ สหสฺสํ ลจฺฉสิ ตญฺจ ภฏปถ’’นฺติฯ อถ โข โส พฺราหฺมโณ สีสํ นหายิตฺวา ราชกุลํ คนฺตฺวา สหสฺสํ อลตฺถ ตญฺจ ภฏปถํฯ อถ โข โส อุปาสโก อุปสฺสยํ ปวิสิตฺวา ภิกฺขุนีนํ เอตมตฺถํ อาโรเจตฺวา ปริภาสิฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา…เป.… ตา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม ภิกฺขุนิโย อุจฺจารํ ติโรกุฏฺเฏ ฉฑฺเฑสฺสนฺตี’’ติ…เป.… สจฺจํ กิร, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิโย อุจฺจารํ ติโรกุฏฺเฏ ฉฑฺเฑนฺตีติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิโย อุจฺจารํ ติโรกุฏฺเฏ ฉฑฺเฑสฺสนฺติ! เนตํ, ภิกฺขเว, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว , ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ –

[825] ‘‘ยา ปน ภิกฺขุนี อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา สงฺการํ วา วิฆาสํ วา ติโรกุฏฺเฏ วา ติโรปากาเร วา ฉฑฺเฑยฺย วา ฉฑฺฑาเปยฺย วา, ปาจิตฺติย’’นฺติฯ

[826] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา…เป.… ภิกฺขุนีติ…เป.… อยํ อิมสฺมิํ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติฯ

อุจฺจาโร นาม คูโถ วุจฺจติฯ ปสฺสาโว นาม มุตฺตํ วุจฺจติฯ

สงฺการํ นาม กจวรํ วุจฺจติฯ

วิฆาสํ นาม จลกานิ วา อฏฺฐิกานิ วา อุจฺฉิฏฺโฐทกํ วาฯ

กุฏฺโฏ นาม ตโย กุฏฺฏา – อิฏฺฐกากุฏฺโฏ, สิลากุฏฺโฏ, ทารุกุฏฺโฏฯ

ปากาโร นาม ตโย ปาการา – อิฏฺฐกาปากาโร, สิลาปากาโร, ทารุปากาโรฯ

ติโรกุฏฺเฏติ กุฏฺฏสฺส ปรโตฯ ติโรปากาเรติ ปาการสฺส ปรโตฯ

ฉฑฺเฑยฺยาติ สยํ ฉฑฺเฑติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ

ฉฑฺฑาเปยฺยาติ อญฺญํ อาณาเปติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ สกิํ อาณตฺตา พหุกมฺปิ ฉฑฺเฑติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ

[827] อนาปตฺติ โอโลเกตฺวา ฉฑฺเฑติ, อวฬญฺเช ฉฑฺเฑติ, อุมฺมตฺติกาย, อาทิกมฺมิกายาติฯ

อฏฺฐมสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํฯ

9. นวมสิกฺขาปทํ

[828] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺส พฺราหฺมณสฺส ภิกฺขุนูปสฺสยํ นิสฺสาย ยวเขตฺตํ โหติฯ ภิกฺขุนิโย อุจฺจารมฺปิ ปสฺสาวมฺปิ สงฺการมฺปิ วิฆาสมฺปิ เขตฺเต ฉฑฺเฑนฺติฯ อถ โข โส พฺราหฺมโณ อุชฺฌายติ ขิยฺยติ วิปาเจติ – ‘‘กถญฺหิ นาม ภิกฺขุนิโย อมฺหากํ ยวเขตฺตํ ทูเสสฺสนฺตี’’ติ! อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย ตสฺส พฺราหฺมณสฺส อุชฺฌายนฺตสฺส ขิยฺยนฺตสฺส วิปาเจนฺตสฺสฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา…เป.… ตา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม ภิกฺขุนิโย อุจฺจารมฺปิ ปสฺสาวมฺปิ สงฺการมฺปิ วิฆาสมฺปิ หริเต ฉฑฺเฑสฺสนฺตี’’ติ…เป.… สจฺจํ กิร, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิโย อุจฺจารมฺปิ ปสฺสาวมฺปิ สงฺการมฺปิ วิฆาสมฺปิ หริเต ฉฑฺเฑนฺตีติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิโย อุจฺจารมฺปิ ปสฺสาวมฺปิ สงฺการมฺปิ วิฆาสมฺปิ หริเต ฉฑฺเฑสฺสนฺติ! เนตํ, ภิกฺขเว, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ –

[829] ‘‘ยา ปน ภิกฺขุนี อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา สงฺการํ วา วิฆาสํ วา หริเต ฉฑฺเฑยฺย วา ฉฑฺฑาเปยฺย วา, ปาจิตฺติย’’นฺติฯ

[830] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา…เป.… ภิกฺขุนีติ…เป.… อยํ อิมสฺมิํ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติฯ

อุจฺจาโร นาม คูโถ วุจฺจติฯ ปสฺสาโว นาม มุตฺตํ วุจฺจติฯ

สงฺการํ นาม กจวรํ วุจฺจติฯ

วิฆาสํ นาม จลกานิ วา อฏฺฐิกานิ วา อุจฺฉิฏฺโฐทกํ วาฯ

หริตํ นาม ปุพฺพณฺณํ อปรณฺณํ ยํ มนุสฺสานํ อุปโภคปริโภคํ โรปิมํ ฯ

ฉฑฺเฑยฺยาติ สยํ ฉฑฺเฑติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ

ฉฑฺฑาเปยฺยาติ อญฺญํ อาณาเปติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ สกิํ อาณตฺตา พหุกมฺปิ ฉฑฺเฑติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ

[831] หริเต หริตสญฺญา ฉฑฺเฑติ วา ฉฑฺฑาเปติ วา, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ