9. นวมสงฺฆาทิเสสสิกฺขาปทํ

[721] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทาย ภิกฺขุนิยา อนฺเตวาสิกา ภิกฺขุนิโย สํสฏฺฐา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา, ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส วิเหสิกา, อญฺญมญฺญิสฺสา วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกาฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา…เป.… ตา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม ภิกฺขุนิโย สํสฏฺฐา วิหริสฺสนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส วิเหสิกา อญฺญมญฺญิสฺสา วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกา’’ติ…เป.… สจฺจํ กิร, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิโย สํสฏฺฐา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส วิเหสิกา อญฺญมญฺญิสฺสา วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกาติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิโย สํสฏฺฐา วิหริสฺสนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา, ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส วิเหสิกา, อญฺญมญฺญิสฺสา วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกา! เนตํ, ภิกฺขเว, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ –

[722] ‘‘ภิกฺขุนิโย ปเนว สํสฏฺฐา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา, ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส วิเหสิกา, อญฺญมญฺญิสฺสา วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกาฯ ตา ภิกฺขุนิโย ภิกฺขุนีหิ เอวมสฺสุ วจนียา – ‘ภคินิโย โข สํสฏฺฐา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา, ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส วิเหสิกา อญฺญมญฺญิสฺสา วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกาฯ วิวิจฺจถายฺเยฯ วิเวกญฺเญว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตี’ติฯ เอวญฺจ ตา ภิกฺขุนิโย ภิกฺขุนีหิ วุจฺจมานา ตเถว ปคฺคณฺเหยฺยุํ, ตา ภิกฺขุนิโย ภิกฺขุนีหิ ยาวตติยํ สมนุภาสิตพฺพา ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคายฯ ยาวตติยญฺเจ สมนุภาสียมานา ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺยุํ, อิจฺเจตํ กุสลํ; โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺยุํ, อิมาปิ ภิกฺขุนิโย ยาวตติยกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสส’’นฺติฯ

[723] ภิกฺขุนิโย ปเนวาติ อุปสมฺปนฺนาโย วุจฺจนฺติฯ

สํสฏฺฐา วิหรนฺตีติ สํสฏฺฐา นาม อนนุโลมิเกน กายิกวาจสิเกน สํสฏฺฐา วิหรนฺติฯ

ปาปาจาราติ ปาปเกน อาจาเรน สมนฺนาคตาฯ

ปาปสทฺทาติ ปาปเกน กิตฺติสทฺเทน อพฺภุคฺคตาฯ

ปาปสิโลกาติ ปาปเกน มิจฺฉาชีเวน ชีวิตํ กปฺเปนฺติฯ

ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส วิเหสิกาติ อญฺญมญฺญิสฺสา กมฺเม กรียมาเน ปฏิกฺโกสนฺติฯ

อญฺญมญฺญิสฺสา วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกาติ อญฺญมญฺญํ วชฺชํ ปฏิจฺฉาเทนฺติฯ

ตา ภิกฺขุนิโยติ ยา ตา สํสฏฺฐา ภิกฺขุนิโยฯ

ภิกฺขุนีหีติ อญฺญาหิ ภิกฺขุนีหิฯ

ยา ปสฺสนฺติ ยา สุณนฺติ ตาหิ วตฺตพฺพา – ‘‘ภคินิโย โข สํสฏฺฐา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา, ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส วิเหสิกา, อญฺญมญฺญิสฺสา วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกาฯ วิวิจฺจถายฺเยฯ วิเวกญฺเญว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตี’’ติฯ ทุติยมฺปิ วตฺตพฺพาฯ ตติยมฺปิ วตฺตพฺพาฯ สเจ ปฏินิสฺสชฺชนฺติ, อิจฺเจตํ กุสลํ; โน เจ ปฏินิสฺสชฺชนฺติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ สุตฺวา น วทนฺติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ตา ภิกฺขุนิโย สงฺฆมชฺฌมฺปิ อากฑฺฒิตฺวา วตฺตพฺพา – ‘‘ภคินิโย โข สํสฏฺฐา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา, ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส วิเหสิกา, อญฺญมญฺญิสฺสา วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกาฯ วิวิจฺจถายฺเยฯ วิเวกญฺเญว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตี’’ติฯ ทุติยมฺปิ วตฺตพฺพาฯ ตติยมฺปิ วตฺตพฺพาฯ สเจ ปฏินิสฺสชฺชนฺติ, อิจฺเจตํ กุสลํ; โน เจ ปฏินิสฺสชฺชนฺติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ตา ภิกฺขุนิโย สมนุภาสิตพฺพาฯ เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, สมนุภาสิตพฺพาฯ พฺยตฺตาย ภิกฺขุนิยา ปฏิพลาย สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ –

[724] ‘‘สุณาตุ เม, อยฺเย, สงฺโฆฯ อิตฺถนฺนามา จ อิตฺถนฺนามา จ ภิกฺขุนิโย สํสฏฺฐา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา, ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส วิเหสิกา, อญฺญมญฺญิสฺสา วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกาฯ ตา ตํ วตฺถุํ น ปฏินิสฺสชฺชนฺติฯ ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ, สงฺโฆ อิตฺถนฺนามญฺจ อิตฺถนฺนามญฺจ ภิกฺขุนิโย สมนุภาเสยฺย ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคายฯ เอสา ญตฺติฯ

‘‘สุณาตุ เม, อยฺเย, สงฺโฆฯ อิตฺถนฺนามา จ อิตฺถนฺนามา จ ภิกฺขุนิโย สํสฏฺฐา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา, ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส วิเหสิกา, อญฺญมญฺญิสฺสา วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกาฯ ตา ตํ วตฺถุํ น ปฏินิสฺสชฺชนฺติฯ

สงฺโฆ อิตฺถนฺนามญฺจ อิตฺถนฺนามญฺจ ภิกฺขุนิโย สมนุภาสติ ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคายฯ ยสฺสา อยฺยาย ขมติ อิตฺถนฺนามาย จ อิตฺถนฺนามาย จ ภิกฺขุนีนํ สมนุภาสนา ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย, สา ตุณฺหสฺส; ยสฺสา นกฺขมติ, สา ภาเสยฺยฯ

‘‘ทุติยมฺปิ เอตมตฺถํ วทามิ…เป.… ตติยมฺปิ เอตมตฺถํ วทามิ…เป.…ฯ

‘‘สมนุภฏฺฐา สงฺเฆน, อิตฺถนฺนามา จ อิตฺถนฺนามา จ ภิกฺขุนิโย ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคายฯ ขมติ สงฺฆสฺส, ตสฺมา ตุณฺหี, เอวเมตํ ธารยามี’’ติฯ

ญตฺติยา ทุกฺกฏํ, ทฺวีหิ กมฺมวาจาหิ ถุลฺลจฺจยา, กมฺมวาจาปริโยสาเน อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺสฯ สงฺฆาทิเสสํ อชฺฌาปชฺชนฺตีนํ ญตฺติยา ทุกฺกฏํ ทฺวีหิ กมฺมวาจาหิ ถุลฺลจฺจยา ปฏิปฺปสฺสมฺภนฺติฯ ทฺเว ติสฺโส เอกโต สมนุภาสิตพฺพาฯ ตตุตฺตริ น สมนุภาสิตพฺพาฯ

อิมาปิ ภิกฺขุนิโยติ ปุริมาโย อุปาทาย วุจฺจนฺติฯ

ยาวตติยกนฺติ ยาวตติยํ สมนุภาสนาย อาปชฺชนฺติ, น สห วตฺถุชฺฌาจาราฯ

นิสฺสารณียนฺติ สงฺฆมฺหา นิสฺสารียติฯ

สงฺฆาทิเสโสติ…เป.… เตนปิ วุจฺจติ สงฺฆาทิเสโสติฯ

[725] ธมฺมกมฺเม ธมฺมกมฺมสญฺญา น ปฏินิสฺสชฺชนฺติ, อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺสฯ ธมฺมกมฺเม เวมติกา น ปฏินิสฺสชฺชนฺติ, อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺสฯ ธมฺมกมฺเม อธมฺมกมฺมสญฺญา น ปฏินิสฺสชฺชนฺติ, อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺสฯ

อธมฺมกมฺเม ธมฺมกมฺมสญฺญา, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อธมฺมกมฺเม เวมติกา, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อธมฺมกมฺเม อธมฺมกมฺมสญฺญา, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

[726] อนาปตฺติ อสมนุภาสนฺตีนํ, ปฏินิสฺสชฺชนฺตีนํ, อุมฺมตฺติกานํ, อาทิกมฺมิกานนฺติฯ

นวมสงฺฆาทิเสสสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํฯ

10. ทสมสงฺฆาทิเสสสิกฺขาปทํ

[727] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนีสงฺเฆน สมนุภฏฺฐา ภิกฺขุนิโย เอวํ วเทติ – ‘‘สํสฏฺฐาว อยฺเย, ตุมฺเห วิหรถฯ มา ตุมฺเห นานา วิหริตฺถฯ สนฺติ สงฺเฆ อญฺญาปิ ภิกฺขุนิโย เอวาจารา เอวํสทฺทา เอวํสิโลกา, ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส วิเหสิกา, อญฺญมญฺญิสฺสา วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกาฯ ตา สงฺโฆ น กิญฺจิ อาหฯ ตุมฺหญฺเญว [ตุมฺเหเยว (สฺยา.)] สงฺโฆ อุญฺญาย ปริภเวน อกฺขนฺติยา เวภสฺสิยา [เวภสฺสา (สี. สฺยา.)] ทุพฺพลฺยา เอวมาห – ‘ภคินิโย โข สํสฏฺฐา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา, ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส วิเหสิกา, อญฺญมญฺญิสฺสา วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกาฯ วิวิจฺจถายฺเยฯ วิเวกญฺเญว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตี’’’ติฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา…เป.… ตา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – กถญฺหิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี สงฺเฆน สมนุภฏฺฐา ภิกฺขุนิโย เอวํ วกฺขติ – สํสฏฺฐาว อยฺเย, ตุมฺเห วิหรถฯ มา ตุมฺเห นานา วิหริตฺถฯ สนฺติ สงฺเฆ อญฺญาปิ ภิกฺขุนิโย…เป.… วิวิจฺจถายฺเยฯ วิเวกญฺเญว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตีติ…เป.… สจฺจํ กิร, ภิกฺขเว, ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี สงฺเฆน สมนุภฏฺฐา ภิกฺขุนิโย เอวํ วเทติ – สํสฏฺฐาว อยฺเย ตุมฺเห วิหรถฯ มา ตุมฺเห นานา วิหริตฺถฯ สนฺติ สงฺเฆ อญฺญาปิ ภิกฺขุนิโย เอวาจารา เอวํสทฺทา เอวํสิโลกา, ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส วิเหสิกา, อญฺญมญฺญิสฺสา วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกาฯ ตา สงฺโฆ น กิญฺจิ อาหฯ ตุมฺหญฺเญว สงฺโฆ อุญฺญาย ปริภเวน อกฺขนฺติยา เวภสฺสิยา ทุพฺพลฺยา เอวมาห – ภคินิโย โข สํสฏฺฐา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา, ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส วิเหสิกา, อญฺญมญฺญิสฺสา วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกาฯ วิวิจฺจถายฺเยฯ วิเวกญฺเญว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตีติ? ‘‘สจฺจํ ภควา’’ติฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม, ภิกฺขเว, ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี สงฺเฆน สมนุภฏฺฐา ภิกฺขุนิโย เอวํ วกฺขติ – สํสฏฺฐาว อยฺเย, ตุมฺเห วิหรถฯ มา ตุมฺเห นานา วิหริตฺถฯ สนฺติ สงฺเฆ อญฺญาปิ ภิกฺขุนิโย…เป.… วิวิจฺจถายฺเยฯ วิเวกญฺเญว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตีติ! เนตํ, ภิกฺขเว, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ –