เมนู

อชฺโฌหาเร อชฺโฌหาเร อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ อุทกทนฺตโปนํ ปฏิคฺคณฺหาติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ เอกโตอวสฺสุเต ‘‘ขาทิสฺสามิ ภุญฺชิสฺสามี’’ติ ปฏิคฺคณฺหาติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อชฺโฌหาเร อชฺโฌหาเร อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อุทกทนฺตโปนํ ปฏิคฺคณฺหาติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

[703] อนาปตฺติ อุภโตอนวสฺสุตา โหนฺติ, ‘‘อนวสฺสุโต’’ติ ชานนฺตี ปฏิคฺคณฺหาติ, อุมฺมตฺติกาย, อาทิกมฺมิกายาติฯ

ปญฺจมสงฺฆาทิเสสสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํฯ

6. ฉฏฺฐสงฺฆาทิเสสสิกฺขาปทํ

[704] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน สุนฺทรีนนฺทา ภิกฺขุนี อภิรูปา โหติ ทสฺสนียา ปาสาทิกาฯ มนุสฺสา ภตฺตคฺเค สุนฺทรีนนฺทํ ภิกฺขุนิํ ปสฺสิตฺวา อวสฺสุตา สุนฺทรีนนฺทาย ภิกฺขุนิยา อคฺคมคฺคานิ โภชนานิ เทนฺติฯ สุนฺทรีนนฺทา ภิกฺขุนี กุกฺกุจฺจายนฺตี น ปฏิคฺคณฺหาติฯ อนนฺตริกา ภิกฺขุนี สุนฺทรีนนฺทํ ภิกฺขุนิํ เอตทโวจ – ‘‘กิสฺส ตฺวํ, อยฺเย, น ปฏิคฺคณฺหาสี’’ติ? ‘‘อวสฺสุตา, อยฺเย’’ติฯ ‘‘ตฺวํ ปน, อยฺเย, อวสฺสุตา’’ติ? ‘‘นาหํ, อยฺเย, อวสฺสุตา’’ติฯ ‘‘กิํ เต, อยฺเย, เอโส ปุริสปุคฺคโล กริสฺสติ อวสฺสุโต วา อนวสฺสุโต วา, ยโต ตฺวํ อนวสฺสุตาฯ อิงฺฆํ, อยฺเย, ยํ เต เอโส ปุริสปุคฺคโล เทติ ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ตํ ตฺวํ สหตฺถา ปฏิคฺคเหตฺวา ขาท วา, ภุญฺช วา’’ติฯ

ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา…เป.… ตา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม ภิกฺขุนี เอวํ วกฺขติ – ‘กิํ เต, อยฺเย, เอโส ปุริสปุคฺคโล กริสฺสติ อวสฺสุโต วา อนวสฺสุโต วา, ยโต ตฺวํ อนวสฺสุตาฯ อิงฺฆ, อยฺเย, ยํ เต เอโส ปุริสปุคฺคโล เทติ ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ตํ ตฺวํ สหตฺถา ปฏิคฺคเหตฺวา ขาท วา ภุญฺช วา’’ติ…เป.… สจฺจํ กิร, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนี เอวํ วเทติ – ‘‘กิํ เต, อยฺเย, เอโส ปุริสปุคฺคโล กริสฺสติ อวสฺสุโต วา อนวสฺสุโต วา ยโต ตฺวํ อนวสฺสุตา! อิงฺฆ, อยฺเย, ยํ เต เอโส ปุริสปุคฺคโล เทติ ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ตํ ตฺวํ สหตฺถา ปฏิคฺคเหตฺวา ขาท วา ภุญฺช วา’’ติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ

วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนี เอวํ วกฺขติ – ‘‘กิํ เต, อยฺเย, เอโส ปุริสปุคฺคโล กริสฺสติ อวสฺสุโต วา อนวสฺสุโต วา ยโต ตฺวํ อนวสฺสุตา; อิงฺฆ, อยฺเย, ยํ เต เอโส ปุริสปุคฺคโล เทติ ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ตํ ตฺวํ สหตฺถา ปฏิคฺคเหตฺวา ขาท วา ภุญฺช วา’’ฯ เนตํ, ภิกฺขเว, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ –

[705] ‘‘ยา ปน ภิกฺขุนี เอวํ วเทยฺย – ‘กิํ เต, อยฺเย, เอโส ปุริสปุคฺคโล กริสฺสติ อวสฺสุโต วา อนวสฺสุโต วา, ยโต ตฺวํ อนวสฺสุตาฯ อิงฺฆ, อยฺเย, ยํ เต เอโส ปุริสปุคฺคโล เทติ ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ตํ ตฺวํ สหตฺถา ปฏิคฺคเหตฺวา ขาท วา ภุญฺช วา’ติ, อยมฺปิ ภิกฺขุนี ปฐมาปตฺติกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสส’’นฺติฯ

[706] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา…เป.… ภิกฺขุนีติ…เป.… อยํ อิมสฺมิํ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติฯ

เอวํ วเทยฺยาติ – ‘‘กิํ เต, อยฺเย, เอโส ปุริสปุคฺคโล กริสฺสติ อวสฺสุโต วา อนวสฺสุโต วา, ยโต ตฺวํ อนวสฺสุตาฯ อิงฺฆ, อยฺเย, ยํ เต เอโส ปุริสปุคฺคโล เทติ ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ตํ ตฺวํ สหตฺถา ปฏิคฺคเหตฺวา ขาท วา ภุญฺช วา’’ติ อุยฺโยเชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ตสฺสา วจเนน ‘‘ขาทิสฺสามิ ภุญฺชิสฺสามี’’ติ ปฏิคฺคณฺหาติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อชฺโฌหาเร อชฺโฌหาเร อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ โภชนปริโยสาเน อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺสฯ

อยมฺปีติ ปุริมาโย อุปาทาย วุจฺจติฯ

ปฐมาปตฺติกนฺติ สห วตฺถุชฺฌาจารา อาปชฺชติ อสมนุภาสนายฯ

นิสฺสารณียนฺติ สงฺฆมฺหา นิสฺสารียติฯ

สงฺฆาทิเสโสติ…เป.… เตนปิ วุจฺจติ สงฺฆาทิเสโสติฯ

อุทกทนฺตโปนํ ‘‘ปฏิคฺคณฺหา’’ติ อุยฺโยเชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ตสฺสา วจเนน ขาทิสฺสามิ ภุญฺชิสฺสามี’’ติ ปฏิคฺคณฺหาติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

[707] เอกโตอวสฺสุเต ยกฺขสฺส วา เปตสฺส วา ปณฺฑกสฺส วา ติรจฺฉานคตมนุสฺสวิคฺคหสฺส วา หตฺถโต ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ‘‘ขาท วา ภุญฺช วา’’ติ อุยฺโยเชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ตสฺสา วจเนน ‘‘ขาทิสฺสามิ ภุญฺชิสฺสามี’’ติ ปฏิคฺคณฺหาติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อชฺโฌหาเร อชฺโฌหาเร อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ โภชนปริโยสาเน อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสฯ อุทกทนฺตโปนํ ปฏิคฺคณฺหาติ อุยฺโยเชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ตสฺสา วจเนน ‘‘ขาทิสฺสามิ ภุญฺชิสฺสามี’’ติ ปฏิคฺคณฺหาติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

[708] อนาปตฺติ ‘‘อนวสฺสุโต’’ติ ชานนฺตี อุยฺโยเชติ, ‘‘กุปิตา น ปฏิคฺคณฺหาตี’’ติ อุยฺโยเชติ, ‘‘กุลานุทฺทยตาย น ปฏิคฺคณฺหาตี’’ติ อุยฺโยเชติ, อุมฺมตฺติกาย, อาทิกมฺมิกายาติฯ

ฉฏฺฐสงฺฆาทิเสสสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํฯ

7. สตฺตมสงฺฆาทิเสสสิกฺขาปทํ

[709] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน จณฺฑกาฬี ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ สทฺธิํ ภณฺฑิตฺวา กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ วเทติ – ‘‘พุทฺธํ ปจฺจาจิกฺขามิ, ธมฺมํ ปจฺจาจิกฺขามิ, สงฺฆํ ปจฺจาจิกฺขามิ, สิกฺขํ ปจฺจาจิกฺขามิฯ กินฺนุมาว สมณิโย ยา สมณิโย สกฺยธีตโร, สนฺตญฺญาปิ สมณิโย ลชฺชินิโย กุกฺกุจฺจิกา สิกฺขากามา ตาสาหํ สนฺติเก พฺรหฺมจริยํ จริสฺสามี’’ติฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา…เป.… ตา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม อยฺยา จณฺฑกาฬี [จณฺฑกาฬี ภิกฺขุนี (ก.)] กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ วกฺขติ – พุทฺธํ ปจฺจาจิกฺขามิ…เป.… สิกฺขํ ปจฺจาจิกฺขามิฯ กินฺนุมาว สมณิโย ยา สมณิโย สกฺยธีตโร, สนฺตญฺญาปิ สมณิโย ลชฺชินิโย กุกฺกุจฺจิกา สิกฺขากามา ตาสาหํ สนฺติเก พฺรหฺมจริยํ จริสฺสามี’’ติ…เป.… สจฺจํ กิร, ภิกฺขเว, จณฺฑกาฬี ภิกฺขุนี กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ วเทติ – ‘‘พุทฺธํ ปจฺจาจิกฺขามิ…เป.… สิกฺขํ ปจฺจาจิกฺขามิฯ กินฺนุมาว สมณิโย ยา สมณิโย สกฺยธีตโร, สนฺตญฺญาปิ สมณิโย ลชฺชินิโย กุกฺกุจฺจิกา สิกฺขากามา, ตาสาหํ สนฺติเก พฺรหฺมจริยํ จริสฺสามี’’ติ ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม, ภิกฺขเว, จณฺฑกาฬี ภิกฺขุนี กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ วกฺขติ – ‘‘พุทฺธํ ปจฺจาจิกฺขามิ…เป.… สิกฺขํ ปจฺจาจิกฺขามิฯ กินฺนุมาว สมณิโย ยา สมณิโย สกฺยธีตโร, สนฺตญฺญาปิ สมณิโย ลชฺชินิโย กุกฺกุจฺจิกา สิกฺขากามา, ตาสาหํ สนฺติเก พฺรหฺมจริยํ จริสฺสามี’’ติ! เนตํ, ภิกฺขเว, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ –

[710] ‘‘ยา ปน ภิกฺขุนี กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ วเทยฺย – ‘พุทฺธํ ปจฺจาจิกฺขามิ, ธมฺมํ ปจฺจาจิกฺขามิ, สงฺฆํ ปจฺจาจิกฺขามิ, สิกฺขํ ปจฺจาจิกฺขามิฯ กินฺนุมาว สมณิโย ยา สมณิโย สกฺยธีตโร! สนฺตญฺญาปิ สมณิโย ลชฺชินิโย กุกฺกุจฺจิกา สิกฺขากามา, ตาสาหํ สนฺติเก พฺรหฺมจริยํ จริสฺสามี’ติ, สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ เอวมสฺส วจนียา – ‘มายฺเย, กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ อวจ – พุทฺธํ ปจฺจาจิกฺขามิ, ธมฺมํ ปจฺจาจิกฺขามิ, สงฺฆํ ปจฺจาจิกฺขามิ, สิกฺขํ ปจฺจาจิกฺขามิฯ กินฺนุมาว สมณิโย ยา สมณิโย สกฺยธีตโร! สนฺตญฺญาปิ สมณิโย ลชฺชินิโย กุกฺกุจฺจิกา สิกฺขากามา, ตาสาหํ สนฺติเก พฺรหฺมจริยํ จริสฺสามีติ, อภิรมายฺเย, สฺวากฺขาโต ธมฺโม; จร พฺรหฺมจริยํ สมฺมา ทุกฺขสฺส อนฺตกิริยายา’ติฯ เอวญฺจ สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ วุจฺจมานา ตเถว ปคฺคณฺเหยฺย, สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ ยาวตติยํ สมนุภาสิตพฺพา ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคายฯ ยาวตติยญฺเจ สมนุภาสียมานา ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย อิจฺเจตํ กุสลํ; โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย , อยมฺปิ ภิกฺขุนี ยาวตติยกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสส’’นฺติฯ

[711] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา…เป.… ภิกฺขุนีติ…เป.… อยํ อิมสฺมิํ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติฯ

กุปิตา อนตฺตมนาติ อนภิรทฺธา อาหตจิตฺตา ขิลชาตาฯ

เอวํ วเทยฺยาติ – ‘‘พุทฺธํ ปจฺจาจิกฺขามิ…เป.… สิกฺขํ ปจฺจาจิกฺขามิฯ กินฺนุมาว สมณิโย ยา สมณิโย สกฺยธีตโร! สนฺตญฺญาปิ สมณิโย ลชฺชินิโย กุกฺกุจฺจิกา สิกฺขากามา, ตาสาหํ สนฺติเก พฺรหฺมจริยํ จริสฺสามี’’ติฯ