เมนู

3. โมหนสิกฺขาปทํ

[443] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อนาจารํ อาจริตฺวา ‘‘อญฺญาณเกน อาปนฺนาติ ชานนฺตู’’ติ ปาติโมกฺเข อุทฺทิสฺสมาเน เอวํ วทนฺติ – ‘‘อิทาเนว โข มยํ ชานาม, อยมฺปิ กิร ธมฺโม สุตฺตาคโต สุตฺตปริยาปนฺโน อนฺวทฺธมาสํ อุทฺเทสํ อาคจฺฉตี’’ติฯ เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป.… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ปาติโมกฺเข อุทฺทิสฺสมาเน เอวํ วกฺขนฺติ – อิทาเนว โข มยํ ชานาม , อยมฺปิ กิร ธมฺโม สุตฺตาคโต สุตฺตปริยาปนฺโน อนฺวทฺธมาสํ อุทฺเทสํ อาคจฺฉตี’’ติ…เป.… สจฺจํ กิร ตุมฺเห, ภิกฺขเว, ปาติโมกฺเข อุทฺทิสฺสมาเน เอวํ วเทถ – ‘‘อิทาเนว โข มยํ ชานาม, อยมฺปิ กิร ธมฺโม สุตฺตาคโต สุตฺตปริยาปนฺโน อนฺวทฺธมาสํ อุทฺเทสํ อาคจฺฉตี’’ติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม ตุมฺเห, โมฆปุริสา, ปาติโมกฺเข อุทฺทิสฺสมาเน เอวํ วกฺขถ – ‘‘อิทาเนว โข มยํ ชานาม, อยมฺปิ กิร ธมฺโม สุตฺตาคโต สุตฺตปริยาปนฺโน อนฺวทฺธมาสํ อุทฺเทสํ อาคจฺฉตี’’ติ! เนตํ, โมฆปุริสา, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –

[444] ‘‘โย ปน ภิกฺขุ อนฺวทฺธมาสํ ปาติโมกฺเข อุทฺทิสฺสมาเน เอวํ วเทยฺย – ‘อิทาเนว โข อหํ ชานามิ, อยมฺปิ กิร ธมฺโม สุตฺตาคโต สุตฺตปริยาปนฺโน อนฺวทฺธมาสํ อุทฺเทสํ อาคจฺฉตี’ติฯ ตญฺเจ ภิกฺขุํ อญฺเญ ภิกฺขู ชาเนยฺยุํ นิสินฺนปุพฺพํ อิมินา ภิกฺขุนา ทฺวตฺติกฺขตฺตุํ ปาติโมกฺเข อุทฺทิสฺสมาเน, โก ปน วาโท ภิยฺโย [ภิยฺโยติ (สฺยา.)], น จ ตสฺส ภิกฺขุโน อญฺญาณเกน มุตฺติ อตฺถิ, ยญฺจ ตตฺถ อาปตฺติํ อาปนฺโน ตญฺจ ยถาธมฺโม กาเรตพฺโพ, อุตฺตริ จสฺส โมโห อาโรเปตพฺโพ – ‘ตสฺส เต, อาวุโส, อลาภา, ตสฺส เต ทุลฺลทฺธํ, ยํ ตฺวํ ปาติโมกฺเข อุทฺทิสฺสมาเน น สาธุกํ อฏฺฐิํ กตฺวา [อฏฺฐิกตฺวา (สฺยา. ก.)] มนสิ กโรสี’ติฯ อิทํ ตสฺมิํ โมหนเก ปาจิตฺติย’’นฺติฯ

[445] โย ปนาติ โย ยาทิโส…เป.… ภิกฺขูติ…เป.… อยํ อิมสฺมิํ อตฺเถ อธิปฺเปโต ภิกฺขูติฯ

อนฺวทฺธมาสนฺติ อนุโปสถิกํฯ

ปาติโมกฺเข อุทฺทิสฺสมาเนติ อุทฺทิสนฺเตฯ

เอวํ วเทยฺยาติ อนาจารํ อาจริตฺวา – ‘‘อญฺญาณเกน อาปนฺโนติ ชานนฺตู’’ติ ปาติโมกฺเข อุทฺทิสฺสมาเน เอวํ วเทติ – ‘‘อิทาเนว โข อหํ ชานามิ, อยมฺปิ กิร ธมฺโม สุตฺตาคโต สุตฺตปริยาปนฺโน อนฺวทฺธมาสํ อุทฺเทสํ อาคจฺฉตี’’ติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ