อญฺญํ ปริกฺขารํ อปนิเธติ วา อปนิธาเปติ วา, อนฺตมโส หสาเปกฺโขปิ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อนุปสมฺปนฺนสฺส ปตฺตํ วา จีวรํ วา อญฺญํ วา ปริกฺขารํ อปนิเธติ วา อปนิธาเปติ วา, อนฺตมโส หสาเปกฺโขปิ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อนุปสมฺปนฺเน อุปสมฺปนฺนสญฺญี, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺเน เวมติโก, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อนุปสมฺปนฺเน อนุปสมฺปนฺนสญฺญี, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ

[381] อนาปตฺติ นหสาธิปฺปาโย, ทุนฺนิกฺขิตฺตํ ปฏิสาเมติ, ‘‘ธมฺมิํ กถํ กตฺวา ทสฺสามี’’ติ ปฏิสาเมติ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

จีวรอปนิธานสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํ ทสมํฯ

สุราปานวคฺโค ฉฏฺโฐฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

สุรา องฺคุลิ หาโส จ [โตยญฺจ (อิติปิ)], อนาทริยญฺจ ภิํสนํ;

โชตินหานทุพฺพณฺณํ, สามํ อปนิเธน จาติฯ

7. สปฺปาณกวคฺโค

1. สญฺจิจฺจสิกฺขาปทํ

[382] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา อุทายี อิสฺสาโส โหติ, กากา จสฺส อมนาปา โหนฺติฯ โส กาเก วิชฺฌิตฺวา วิชฺฌิตฺวา สีสํ ฉินฺทิตฺวา สูเล ปฏิปาฏิยา ฐเปสิฯ ภิกฺขู เอวมาหํสุ – ‘‘เกนิเม, อาวุโส, กากา ชีวิตา โวโรปิตา’’ติ? ‘‘มยา, อาวุโสฯ อมนาปา เม กากา’’ติฯ เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป.… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม อายสฺมา อุทายี สญฺจิจฺจ ปาณํ ชีวิตา โวโรเปสฺสตี’’ติ…เป.… สจฺจํ กิร ตฺวํ, อุทายิ, สญฺจิจฺจ ปาณํ ชีวิตา โวโรเปสีติ? ‘‘สจฺจํ , ภควา’’ติฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม ตฺวํ, โมฆปุริส, สญฺจิจฺจ ปาณํ ชีวิตา โวโรเปสฺสสิ! เนตํ, โมฆปุริส, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –

[383] ‘‘โย ปน ภิกฺขุ สญฺจิจฺจ ปาณํ ชีวิตา โวโรเปยฺย, ปาจิตฺติย’’นฺติฯ

[384] โย ปนาติ โย ยาทิโส…เป.… ภิกฺขูติ…เป.… อยํ อิมสฺมิํ อตฺเถ อธิปฺเปโต ภิกฺขูติฯ

สญฺจิจฺจาติ ชานนฺโต สญฺชานนฺโต เจจฺจ อภิวิตริตฺวา วีติกฺกโมฯ

ปาโณ นาม ติรจฺฉานคตปาโณ วุจฺจติฯ

ชีวิตา โวโรเปยฺยาติ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปจฺฉินฺทติ อุปโรเธติ สนฺตติํ วิโกเปติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ

[385] ปาเณ ปาณสญฺญี ชีวิตา โวโรเปติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ ปาเณ เวมติโก ชีวิตา โวโรเปติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ ปาเณ อปฺปาณสญฺญี ชีวิตา โวโรเปติ, อนาปตฺติฯ อปฺปาเณ ปาณสญฺญี, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อปฺปาเณ เวมิตโก, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อปฺปาเณ อปฺปาณสญฺญี, อนาปตฺติฯ

[386] อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, นมรณาธิปฺปายสฺส, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

สญฺจิจฺจสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํ ปฐมํฯ

2. สปฺปาณกสิกฺขาปทํ

[387] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ชานํ สปฺปาณกํ อุทกํ ปริภุญฺชนฺติฯ เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป.… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ชานํ สปฺปาณกํ อุทกํ ปริภุญฺชิสฺสนฺตี’’ติ…เป.… สจฺจํ กิร ตุมฺเห, ภิกฺขเว, ชานํ สปฺปาณกํ อุทกํ ปริภุญฺชถาติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป.… กถญฺหิ นาม ตุมฺเห, โมฆปุริสา, ชานํ สปฺปาณกํ อุทกํ ปริภุญฺชิสฺสถ! เนตํ , โมฆปุริสา, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป.… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –

[388] ‘‘โย ปน ภิกฺขุ ชานํ สปฺปาณกํ อุทกํ ปริภุญฺเชยฺย, ปาจิตฺติย’’นฺติฯ

[389] โย ปนาติ โย ยาทิโส…เป.… ภิกฺขูติ…เป.… อยํ อิมสฺมิํ อตฺเถ อธิปฺเปโต ภิกฺขูติฯ

ชานาติ นาม สามํ วา ชานาติ, อญฺเญ วา ตสฺส อาโรเจนฺติฯ ‘‘สปฺปาณก’’นฺติ ชานนฺโต, ‘‘ปริโภเคน มริสฺสนฺตี’’ติ ชานนฺโต ปริภุญฺชติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ

[390] สปฺปาณเก สปฺปาณกสญฺญี ปริภุญฺชติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสฯ สปฺปาณเก เวมติโก ปริภุญฺชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ สปฺปาณเก อปฺปาณกสญฺญี ปริภุญฺชติ, อนาปตฺติฯ อปฺปาณเก สปฺปาณกสญฺญี, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อปฺปาณเก เวมติโก, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสฯ อปฺปาณเก อปฺปาณกสญฺญี, อนาปตฺติฯ

[391] อนาปตฺติ ‘‘สปฺปาณก’’นฺติ อชานนฺโต, ‘‘อปฺปาณก’’นฺติ ชานนฺโต, ‘‘ปริโภเคน น มริสฺสนฺตี’’ติ ชานนฺโต ปริภุญฺชติ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติฯ

สปฺปาณกสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํ ทุติยํฯ