เมนู

มูโคว สุปินํ ปสฺสํ,

กเถตุมฺปิ น อุสฺสเหฯ

[39]

ภิชฺเชตุํ กุมฺภกาโร,

โสเภตุํ กุมฺภ ฆฏฺฏติ;

น ขิปิตุํ อปาเยสุ,

สิสฺสานํ วุฑฺฒิ-การณาฯ

[40]

ตคฺครญฺจ ปลาเสน,

โย นโร อุปนยฺหติ;

ปตฺตาปิ สุรภิ วายนฺติ,

เอวํ ธีรูปเสวนาฯ

ปณฺฑิตกณฺโฑ นิฏฺฐิโตฯ

สุชนกณฺโฑ

[41]

สพฺภิเรว สมาเสถ,

สพฺภิ กุพฺเพถ สนฺถวํ;

สตํ สทฺธมฺมมญฺญาย,

เสยฺโย โหติ น ปาปิโยฯ

[42]

จช ทุชฺชน สํสคฺคํ,

ภช สาธุ สมาคมํ;

กร ปุญฺญมโหรตฺติํ,

สร นิจฺจมนิจฺจตํฯ

[43]

ยถา อุทุมฺพรปกฺกา,

พหิรตฺตกเมวจ;

อนฺโต กิมีหิ สมฺปุณฺณา,

เอวํ ทุชฺชนหทฺทยาฯ

[44]

ยถาปิ ปนสาปกฺกา,

พหิ กณฺฑกเมว จ;

อนฺโต อมตสมฺปนฺนา,

เอวํ สุชนหทยาฯ

[45]

สุกฺโขปิ จนฺทนตรุ น ชหาติ คนฺธํ,

นาโค คโต นรมุเข น ชหาติ ลีฬํ;

ยนฺตาคโต มธุรสํ น ชหาติ อุจฺฉุ,

ทุกฺโขปิ ปณฺฑิตชโน น ชหาติ ธมฺมํฯ

[46]

สีโห นาม ชิฆจฺฉาปิ,

ปณฺณาทีนิ น ขาทติ;

สีโห นาม กิโสจาปิ,

นาคมํสํ น ขาทติฯ

[47]

กุล-ชาโต กุล-ปุตฺโต,

กุล-วํส-สุรกฺขโต;

อตฺตนา ทุกฺข-ปตฺโตปิ,

หีน-กมฺมํ น การเยฯ

[48]

จนฺทนํ สีตลํ โลเก,

ตโต จนฺทํว สีตลํ;

จนฺท-จนฺทนสีตมฺหา,

สาธุ วากฺยํ สุภาสิตํฯ

[49]

อุเทยฺย ภาณุ ปจฺฉิเม,

เมรุราชา นเมยฺยปิ;

สีตลา นรกคฺคิปิ,

ปพฺพตคฺเค จ อุปฺปลํฯ

วิกเส น วิปรีตํ,

สาธุวายฺยํ กุทาจนํฯ

[50]

สุขา รุกฺขสฺส ฉายาว,

ตโต ญาติ มาตา ปิตุ;

ตโต อาจริโย รญฺโญ,

ตโต พุทฺธสฺสเนกธาฯ

[51]

ภมรา ปุปฺผมิจฺฉนฺติ,

คุณมิจฺฉนฺติ สุชนา;

มกฺขิกา ปูติมิจฺฉนฺติ,

โทสมิจฺฉนฺติ ทุชฺชนาฯ

[52]

มาตาหีนสฺส ทุพฺภาสา,

ปิตาหีนสฺส ทุกฺริยา;

อุโภ มาตา ปิตา หีนา,

ทุพฺภสาจ ทุกีริยาฯ

[53]

มาตา เสฏฺฐสฺส สุภาสา,

ปิตา เสฏฺฐสฺส สุกฺริยา;

อุโภ มาตา ปิตา เสฏฺฐา,

สุภาสาจ สุกีริยาฯ

[54]

สงฺคาเม สูร-มิจฺฉนฺติ,

มนฺตีสุ อกูตูหลํ;

ปิยญฺจ อนฺนปาเนสุ,

อตฺเถ ชาเต จ ปณฺฑิตํฯ

[55]

สุนโข สุนขํ ทิสฺวา,

ทนฺตํ ทสฺเสติ หิํสิตุํ;

ทุชฺชโน สุชนํ ทิสฺวา,

โรสยํ หิํสมิจฺฉติฯ

[56]

มา จ เวเคน กิจฺจานิ,

กโรสิ การาเปสิ วา;

สหสา การิตํ กมฺมํ,

มนฺโท ปจฺฉานุตปฺปติฯ

[57]

โกธํ วิหิตฺวา น กทาจินโสเจ,

มกฺขปฺปหานํ อิสโย อวณฺณยุํ;

สพฺเพส ผารุส-วจํ ขเมถ,

เอตํ ขนฺติํ อุตฺตมมาหุ สนฺโตฯ

[58]

ทุกฺโข นิวาโส สมฺพาเธ,

ฐาเน อสุจิสงฺกเต;

ตโต อริมฺหิ อปฺปิเย,

ตโตปิ อกตญฺญุนาฯ

[59]

โอวาเทยฺยานุสาเสยฺย,

คาปกา จ นิวารเย;

สตญฺหิ โส ปิโย โหติ,

อสตํ โหติ อปฺปิโยฯ

[60]

อุตฺตมตฺตนิวาเตน,

สูรํ เภเทน นิชฺชเย;

นีจํ อปฺปก ทาเนน,

วีริเยน สมํ ชเยฯ

[61]

น วิสํ วิสมิจฺจาหุ,

ธนํ สงฺฆสฺส อุจฺจเต;

วิสํ เอกํว หนติ,

สพฺพํ สงฺฆสฺส สนฺตกํฯ

[62]

ชวเน ภทฺรํ ชานนฺติ,

พลิทฺทญฺจ วาเหนา;

ทุเหน เธนุํ ชานนฺติ,

ภาสมาเนน ปณฺฑิตํฯ

[63]

ธนมปฺปมฺปิ สาธูนํ,

กูเป วาริว นิสฺสโย;

พหุํ อปิ อสาธูนํ,

นจ วารีว อณฺณเวฯ

[64]

นชฺโช ปิวนฺติ โน อาปํ,

รุกฺขา ขาทนฺติ โน ผลํ;

วสฺสนฺติ กฺวจิ โน เมฆา,

ปรตฺถาย สตํ ธนํฯ

[65]

อปตฺเถยฺยํ น ปตฺเถยฺย,

อ จินฺเตยฺยํ น จินฺตเย;

ธมฺมเมว สุจินฺเตยฺย,

กาลํ โมฆํ น อจฺจเยฯ

[66]

อจินฺติตมฺปิ ภวติ,

จินฺติตมฺปิ วินสฺสติ;

น หิ จินฺตามยา โภคา,

อิตฺถิยา ปุริสสฺสวาฯ

[67]

อสนฺตสฺส ปิโย โหติ,

สนฺเต น กุรุเต ปิยํ;

อสตํ ธมฺมํ โรเจติ,

ตํ ปราภวโต มุขํฯ

สุชนกณฺโฑ นิฏฺฐิโตฯ

4. พาลทุชฺชนกณฺโฑ

[68]

อติปฺปิโย น กาตพฺโพ,

ขโล โกตูหลํ กโร;

สิรสา วหฺยมาโนปิ,

อฑฺฒปูโร ฆโฏ ยถาฯ

[69]

สปฺโป ทุฏฺโฐ ขโล ทุฏฺโฐ,

สปฺโป ทุฏฺฐตโร ขโล;

มนฺโตสเธหิ โส สปฺโป,

ขโล เกนุปสมฺมติฯ

[70]

โย พาโล มญฺญติ พาลฺยํ,

ปณฺฑิโต วาปิ เตน โส;

พาโลว ปณฺฑิตมานี,

โส เว พาโลติ วุจฺจติฯ

[71]

มธุํว มญฺญตี พาโล,

ยาว ปาปํ น ปจฺจติ;