เมนู

หตฺถิํ ทนฺติํ สหสฺเสน,

เทส จาเคน ทุชฺชนํฯ

[91]

กุเทสญฺจ กุมิตฺตญฺจ,

กุกุลญฺจ กุพนฺธวํ;

กุทารญฺจ กุทาสญฺจ,

ทูรโต ปริวชฺชเยฯ

[92]

โรคาตุเร จ ทุพฺภิกฺเข,

พฺยสเน สตฺตุ วิคฺคเห;

ราชทฺวาเร สุสาเน จ,

เย ติฏฺฐนฺติ สุมิตฺตกาฯ

[93]

สีตวาโจ พหุมิตฺโต,

ผรุโส อปฺปมิตฺตโก;

อุปมํ เอตฺถ ญาตพฺพา,

จนฺท-สูริย-ราชูนํฯ

มิตฺตกณฺโฑ นิฏฺฐิโตฯ

5. อิตฺถิกณฺโฑ

[94]

โกกิลานํ สทฺทํ รูปํ,

นารีรูปํ ปติพฺพตา;

วิชฺชา รูปํ อ-รูปานํ,

ขมา รูปํ ตปสฺสินํฯ

[95]

อิตฺถีนญฺจ ธนํ รูปํ,

ปุริสานํ วิชฺชา ธนํ;

ภิกฺขูนญฺจ ธนํ สีลํ,

ราชานญฺจ ธนํ พลํฯ

[96]

ตปสฺสิโน กิสา โสภา,

ถูลา โสภา จตุปฺปทา;

ปุริสา วิชฺชวา โสภา,

อิตฺถี โสภาส สามิกาฯ

[97]

ปญฺจ รตฺยา สุคนฺธพฺพา,

สตฺต รตฺยา ธนุคฺคหา;

เอก มาสา สุภริยา,

อฑฺฒ มาสา สิสฺสา มลาฯ

[98]

หิํ รมติ ปง,

หง รมติ โปกฯ

ถี รมติ ปุ,

ขุ รมติ ธํฯ

[99]

ชิณฺณมนฺนํ ปสํเสยฺย,

ทารญฺจ คตโยพฺพนํ;

รณา ปุนาคตา สูรํ,

สสฺสญฺจ เคหมาคตํฯ

[100]

ทฺวตฺติ-ปติกา นารี จ,

ภิกฺขุ ทฺวตฺติ-วิหาริโก;

ทฺวตฺติ-ปาส-มุตฺโต ปกฺขี,

กต-มายา พหูถรํฯ

[101]

ทุชฺชนํ ปหาราทเม,

มิตฺตํ ทเม อ-ภาณิกา;

อิตฺถิญฺจ พฺยสนา ทเม,

ราคินํ อปฺป โภชนาฯ

[102]

น รตฺติ วินา จนฺทิมา,

วีจิํ วินา จ อณฺณโว;

หํสํ วินา โปกฺขรณี,

ปติํ กญฺญาจ โสภเตฯ

[103]

ปตินา ชนิโต โภโค,

อิตฺถิยาว สํโคปฺปิโต;

ปุริโสว หิ ปธาโน,

อิตฺถี สุตฺตํว สูจิยาฯ

[104]

สพฺพานที วงฺกนที,

สพฺเพ กฏฺฐมยา วนา;

สพฺพิตฺถิโย กเร ปาปํ,

ลภมาเน นิวาตเกฯ

[105]

วิวาทสีลิํ อุสูยภาณินิํ,

สมฺปสฺสตณฺหิํ พหุปากภุตฺตินิํ;

อคฺคนฺตภุตฺติํ ปรเคหวาสินิํ,

นาริํ จเช ปุตฺตสตมฺปิ ปูมาฯ

[106]

ภุตฺเตสุ มณฺเฑสุ ชนีว กนฺตินี,

คุยฺเหจ ฐาเน ภคินีว หิริณี;

กมฺเมสุ ปตฺเตสุ กโรติ ทาสีว,

ภเยสุ มนฺตี สยเนสุ รามเย;

รูปีสุ สิกฺขี กุปเนสุ ขนฺตินี,

สา นารี เสฏฺฐาติ วทนฺติ ปณฺฑิตา;

กายสฺส เภทาจ ทิเวภเวยฺย สาฯ

[107]

สามา มิคกฺขี ตนุมชฺฌคตฺตา,

สูรู สุเกสี สมทนฺตปนฺตี;

คมฺภีรนาภี ยุวตี สุสีลี,

หีเน กุเล ชาตาปิ วิวาหฺยาฯ

[108]

สรทํรตุ-กาลานํ,

ภริยานํ รูปวตี;

เชฏฺโฐ ปธานํ ปุตฺตานํ,

ทิสานํ อุตฺตราทิสาฯ

[109]

ยา อิจฺเฉ ปุริโส โหตุํ,

ชาติ ชาติ ปุนปฺปุนํ;

สามิกํ อปจาเยยฺย,

อินฺทํว ปาริจาริกาฯ

[110]

โย อิจฺเฉ ปุริโส โหตุํ,

ชาติ ชาติ ปุนปฺปุนํ;

ปรทานํ วิวชฺเชยฺย,

โธตปาโทว กทฺทมํฯ

[111]

อติกฺกนฺต วโย โปโส,

อาเนติ ติมฺพรุตฺตนิํ;

ตสฺสา อิสฺสา อสทฺธาติ,

ตํ ปราภวโต มุขํฯ

อิตฺถิกณฺโฑ นิฏฺฐิโตฯ

6. ราชกณฺโฑ

[112]

เอกยามํ สเย ราชา,

ทฺวิยามญฺเญว ปณฺฑิโต;

ฆราวาโส ติยามํว,

จตุยามํ ตุ ยาจโกฯ

[113]

ธนวา สุตวา ราชา,

นที เวชฺโช จิเมปญฺจ;