เมนู

ฯ นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ

โลกนีติ

1. ปณฺฑิตกณฺโฑ

[1]

โลกนีติํ ปวกฺขามิ,

นานาสตฺถสมุทฺธฏํ;

มาคเธเนว สงฺเขปํ,

วนฺทิตฺวา รตนตฺถยํฯ

[2]

นีติโลเก ปุริสสฺส สาโร,

มาตา ปิตา อาจริโยจ มิตฺโต;

ตสฺมา หิ นีติํ ปุริโส วิชญฺญา,

ญาณี มหา โหติ พหุสฺสุโตจฯ

[3]

อลสสฺส กุโต สิปฺปํ,

อสิปฺปสฺส กุโต ธนํ;

อธนสฺส กุโต มิตฺตํ,

อมิตฺตสฺส กุโต สุขํ;

อสุขสฺส กุโต ปุญฺญํ,

อปุญฺญสฺส กุโต วรํฯ

[4]

สิปฺปา สมํ ธนํ นตฺถิ,

สิปฺปํ โจรา นคณฺหเร;

อิธ โลเก สิปฺปํ มิตฺตํ,

ปรโลเก สุขาวหํฯ

[5]

อปฺปกํ นาติมญฺเญยฺย,

จิตฺเต สุตํ นิธาปเย;

วมฺมิโกทกพินฺทูว,

จิเรน ปริปูรติฯ

[6]

ขุทฺโทติ นาติมญฺเญยฺย,

วิชฺชํ วา สิปฺปเมว วา;

เอกมฺปิ ปริโยทาตํ,

ชีวิตกปฺปการณํฯ

[7]

เสเล เสเล น มาณิกํ,

คเช คเช น มุตฺติกํ;

วเน วเน น จนฺทนํ,

ฐาเน ฐาเน น ปณฺฑิตํฯ

[8]

ปณฺฑิโต สุตสมฺปนฺโน,

ยตฺถ อตฺถีติ เจ สุโต;

มหุสฺสาเหน ตํ ฐานํ,

คนฺตพฺพํว สุเตสินาฯ

[9]

สิเน สิปฺปํ สิเน ธนํ,

สิเน ปพฺพตมารุหํ;

สิเน กามสฺส โกธสฺส,

อิเม ปญฺจ สิเน สิเนฯ

[10]

สุติ สมฺมุติ สงฺขฺยาจ,

โยคา นีติ วิเสสกา;

คนฺธพฺพา คณิกา เจว,

ธนุ เพทา จ ปูรณาฯ

[11]

ติกิจฺฉา อิติหาสา จ,

โชติ มายา จ ฉนฺทติ;

เกตุ มนฺตา จ สทฺทา จ,

สิปฺปาฏฺฐารสกา อิเมฯ

[12]

อปุฏฺโฐ ปณฺฑิโต เภรี,

ปชฺชุนฺโน เม โหติ ปุจฺฉิโต;

พาโล ปุฏฺโฐ อปุฏฺโฐปิ,

พหุมฺปิ ภณเต สทาฯ

[13]

โปตฺถเกสุ จ ยํ สิปฺปํ,

ปรหตฺเถสุ ยํ ธนํ;

ยถากิจฺเจ สมุปฺปนฺเน,

น ตํ สิปฺปํ น ตํ ธนํฯ

[14]

ชลปฺปมาณํ กุมุทฺทนาลํ,

กุลปฺปมาณํ วินโย ปมาณํ;

พฺยตฺติปฺปมาณํ กถีตวากฺยํ,

ปถวิยา ปมาณํ ติณ มิลาตํฯ

[15]

อปฺปสฺสุโต สุตํ อปฺปํ,

พหุํ มญฺญติ มานวา;

สินฺธูทกํ อปสฺสนฺโต,

กูเป โตยํว มณฺฑุโกฯ

[16]

ปถมํ ปราชเย สิปฺปํ,

ทุติยํ ปราชเย ธนํ;

ตติยํ ปราชเย ธมฺมํ,

จตุตฺถํ กิํ กริสฺสติฯ

[17]

พฺยตฺต ปุตฺร กิมลโส,

อพฺยตฺโต ภารหารโก;

พฺยตฺตโก ปูชิโต โลเก,

พฺยตฺต ปุตฺร ทิเน ทิเนฯ

[18]

มาตา เวรี ปิตา สตฺรุ,

เกน พาเล น สิกฺขิตา;

สภามชฺเฌ น โสภนฺติ,

หํสมชฺเฌ พโกยถาฯ

[19]

กณฺฏกํ คิริ โก ติกฺขติ,

โก อญฺชนํ มิคกฺขิกํ;

อุปฺปถํ ปลฺลเล โก สุคนฺธํ,

กุล-ปุตฺต-รูโป โก ปวตฺตติ;

สามํ-ภาโวฯ

[20]

น รสํ อโกตมฺพุลํ,

อธนสฺส, ลงฺกตมฺปิ;

อโลนกนฺตุ พฺยญฺชนํ,

พฺยากรณํ อสิปฺปสฺสฯ

[21]

สุสฺสุสา สุตสมฺปนฺโน,

สุตาปญฺญาย ปวฑฺฒติ;

ปญฺญาย อตฺถํ ชานาติ,

ญาโต อตฺโถ สุขาวโหฯ

[22]

โภชนํ เมถุนํ นิทฺทา,

โคเณ โปเสปิ วิชฺชติ;

วิชฺชา วิเสโส โปสสฺส,

ตํ หีโน โคสโม ภเวฯ

[23]

นตฺถิ วิชฺชาสมํมิตฺตํ,

นจ พฺยาธิสโม ริปุ;

นจ อตฺตสมํ เปมํ,

นจ กมฺมสมํ พลํฯ

[24]

หํโส มชฺเฌ น กากานํ,

สีโห คุนฺนํ น โสภเต;

คทฺรภมชฺเฌ ตุรงฺโค,

พาลมชฺเฌ จ ปณฺฑิโตฯ

[25]

ยาวชีวมฺปิ เจ พาโล,

ปณฺฑิตํ ปยิรุปาสติ;

น โส ธมฺมํ วิชานาติ,

ทพฺพิ สูปรสํ ยถาฯ

[26]

มุหุตฺตมปิ เจ วิญฺญู,

ปณฺฑิตํ ปยิรุปาสติ;

ขิปฺปํ ธมฺมํ วิชานาติ,

ชิวฺหา สูปรสํ ยถาฯ

[27]

วินา สตฺถํ น คจฺเฉยฺย,

สูโร สงฺคามภูมิยํ;

ปณฺฑิตฺวาทฺธคู วาณิโช,

วิเทสคมโน ตถาฯ

[28]

ธนนาสํ มโนตาปํ,

ฆเร ทุจฺจริตานิ จ;