เมนู

โส ตตฺถ เนกฺขมฺมวิตกฺกมฺปิ วิตกฺเกติ, อพฺยาปาทวิตกฺกมฺปิ วิตกฺเกติ, อวิหิํสาวิตกฺกมฺปิ วิตกฺเกติฯ เอวรูปสฺสาหํ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน ทินฺนํ มหปฺผลนฺติ วทามิฯ ตํ กิสฺส เหตุ? อปฺปมตฺโต หิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ วิหรตี’’ติฯ ปฐมํฯ

2. ภณฺฑนสุตฺตํ

[125] ‘‘ยสฺสํ, ภิกฺขเว, ทิสายํ ภิกฺขู ภณฺฑนชาตา กลหชาตา วิวาทาปนฺนา อญฺญมญฺญํ มุขสตฺตีหิ วิตุทนฺตา วิหรนฺติ, มนสิ กาตุมฺปิ เม เอสา, ภิกฺขเว, ทิสา น ผาสุ โหติ, ปเคว คนฺตุํ! นิฏฺฐเมตฺถ คจฺฉามิ – ‘อทฺธา เต อายสฺมนฺโต ตโย ธมฺเม ปชหิํสุ, ตโย ธมฺเม พหุลมกํสุ [พหุลีมกํสุ (สฺยา. กํ. ปี.)]ฯ กตเม ตโย ธมฺเม ปชหิํสุ? เนกฺขมฺมวิตกฺกํ, อพฺยาปาทวิตกฺกํ, อวิหิํสาวิตกฺกํ – อิเม ตโย ธมฺเม ปชหิํสุฯ กตเม ตโย ธมฺเม พหุลมกํสุ? กามวิตกฺกํ, พฺยาปาทวิตกฺกํ, วิหิํสาวิตกฺกํ – อิเม ตโย ธมฺเม พหุลมกํสุ’ฯ ยสฺสํ, ภิกฺขเว, ทิสายํ ภิกฺขู ภณฺฑนชาตา กลหชาตา วิวาทาปนฺนา อญฺญมญฺญํ มุขสตฺตีหิ วิตุทนฺตา วิหรนฺติ, มนสิ กาตุมฺปิ เม เอสา, ภิกฺขเว, ทิสา น ผาสุ โหติ, ปเคว คนฺตุํ! นิฏฺฐเมตฺถ คจฺฉามิ – ‘อทฺธา เต อายสฺมนฺโต อิเม ตโย ธมฺเม ปชหิํสุ, อิเม ตโย ธมฺเม พหุลมกํสุ’’’ฯ

‘‘ยสฺสํ ปน, ภิกฺขเว, ทิสายํ ภิกฺขู สมคฺคา สมฺโมทมานา อวิวทมานา ขีโรทกีภูตา อญฺญมญฺญํ ปิยจกฺขูหิ สมฺปสฺสนฺตา วิหรนฺติ, คนฺตุมฺปิ เม เอสา, ภิกฺขเว, ทิสา ผาสุ โหติ, ปเคว มนสิ กาตุํ! นิฏฺฐเมตฺถ คจฺฉามิ – ‘อทฺธา เต อายสฺมนฺโต ตโย ธมฺเม ปชหิํสุ, ตโย ธมฺเม พหุลมกํสุฯ กตเม ตโย ธมฺเม ปชหิํสุ? กามวิตกฺกํ , พฺยาปาทวิตกฺกํ, วิหิํสาวิตกฺกํ – อิเม ตโย ธมฺเม ปชหิํสุฯ กตเม ตโย ธมฺเม พหุลมกํสุ? เนกฺขมฺมวิตกฺกํ, อพฺยาปาทวิตกฺกํ, อวิหิํสาวิตกฺกํ – อิเม ตโย ธมฺเม พหุลมกํสุ’ฯ ยสฺสํ , ภิกฺขเว, ทิสายํ ภิกฺขู สมคฺคา สมฺโมทมานา อวิวทมานา ขีโรทกีภูตา อญฺญมญฺญํ ปิยจกฺขูหิ สมฺปสฺสนฺตา วิหรนฺติ, คนฺตุมฺปิ เม เอสา, ภิกฺขเว, ทิสา ผาสุ โหติ, ปเคว มนสิ กาตุํ! นิฏฺฐเมตฺถ คจฺฉามิ – ‘อทฺธา เต อายสฺมนฺโต อิเม ตโย ธมฺเม ปชหิํสุ, อิเม ตโย ธมฺเม พหุลมกํสู’’’ติฯ ทุติยํฯ

3. โคตมกเจติยสุตฺตํ

[126] เอกํ สมยํ ภควา เวสาลิยํ วิหรติ โคตมเก เจติเยฯ ตตฺร โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘ภิกฺขโว’’ติฯ ‘‘ภทนฺเต’’ติ เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจสฺโสสุํฯ ภควา เอตทโวจ –

‘‘อภิญฺญายาหํ, ภิกฺขเว, ธมฺมํ เทเสมิ, โน อนภิญฺญายฯ สนิทานาหํ, ภิกฺขเว, ธมฺมํ เทเสมิ, โน อนิทานํฯ สปฺปาฏิหาริยาหํ, ภิกฺขเว, ธมฺมํ เทเสมิ, โน อปฺปาฏิหาริยํฯ ตสฺส มยฺหํ, ภิกฺขเว, อภิญฺญาย ธมฺมํ เทสยโต โน อนภิญฺญาย, สนิทานํ ธมฺมํ เทสยโต โน อนิทานํ, สปฺปาฏิหาริยํ ธมฺมํ เทสยโต โน อปฺปาฏิหาริยํ, กรณีโย โอวาโท, กรณียา อนุสาสนีฯ อลญฺจ ปน โว, ภิกฺขเว, ตุฏฺฐิยา, อลํ อตฺตมนตาย, อลํ โสมนสฺสาย – ‘สมฺมาสมฺพุทฺโธ ภควา, สฺวากฺขาโต ธมฺโม, สุปฺปฏิปนฺโน สงฺโฆ’’’ติฯ

อิทมโวจ ภควาฯ อตฺตมนา เต ภิกฺขู ภควโต ภาสิตํ อภินนฺทุนฺติฯ อิมสฺมิญฺจ ปน เวยฺยากรณสฺมิํ ภญฺญมาเน สหสฺสี โลกธาตุ อกมฺปิตฺถาติฯ ตติยํฯ

4. ภรณฺฑุกาลามสุตฺตํ

[127] เอกํ สมยํ ภควา โกสเลสุ จาริกํ จรมาโน เยน กปิลวตฺถุ ตทวสริฯ อสฺโสสิ โข มหานาโม สกฺโก – ‘‘ภควา กิร กปิลวตฺถุํ อนุปฺปตฺโต’’ติฯ อถ โข มหานาโม สกฺโก เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ อฏฺฐาสิฯ เอกมนฺตํ ฐิตํ โข มหานามํ สกฺกํ ภควา เอตทโวจ –

‘‘คจฺฉ, มหานาม, กปิลวตฺถุสฺมิํ, ตถารูปํ อาวสถํ ชาน ยตฺถชฺช มยํ เอกรตฺติํ วิหเรยฺยามา’’ติฯ ‘‘เอวํ , ภนฺเต’’ติ โข มหานาโม สกฺโก ภควโต ปฏิสฺสุตฺวา กปิลวตฺถุํ ปวิสิตฺวา เกวลกปฺปํ กปิลวตฺถุํ อนฺวาหิณฺฑนฺโต [อาหิณฺฑนฺโต (สฺยา. กํ.)] นาทฺทส กปิลวตฺถุสฺมิํ ตถารูปํ อาวสถํ ยตฺถชฺช ภควา เอกรตฺติํ วิหเรยฺยฯ