เมนู

7. ทุติยภวสุตฺตํ

[78] อถ โข อายสฺมา อานนฺโท เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ…เป.… อายสฺมา อานนฺโท ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘ภโว, ภโวติ, ภนฺเต, วุจฺจติฯ กิตฺตาวตา นุ โข, ภนฺเต, ภโว โหตี’’ติ?

‘‘กามธาตุเวปกฺกญฺจ, อานนฺท, กมฺมํ นาภวิสฺส, อปิ นุ โข กามภโว ปญฺญาเยถา’’ติ? ‘‘โน เหตํ ภนฺเต’’ฯ ‘‘อิติ โข, อานนฺท, กมฺมํ เขตฺตํ, วิญฺญาณํ พีชํ, ตณฺหา สฺเนโหฯ อวิชฺชานีวรณานํ สตฺตานํ ตณฺหาสํโยชนานํ หีนาย ธาตุยา เจตนา ปติฏฺฐิตา ปตฺถนา ปติฏฺฐิตา เอวํ อายติํ ปุนพฺภวาภินิพฺพตฺติ โหติ’’ฯ

‘‘รูปธาตุเวปกฺกญฺจ, อานนฺท, กมฺมํ นาภวิสฺส, อปิ นุ โข รูปภโว ปญฺญาเยถา’’ติ? ‘‘โน เหตํ, ภนฺเต’’ฯ ‘‘อิติ โข, อานนฺท, กมฺมํ เขตฺตํ, วิญฺญาณํ พีชํ, ตณฺหา สฺเนโหฯ อวิชฺชานีวรณานํ สตฺตานํ ตณฺหาสํโยชนานํ มชฺฌิมาย ธาตุยา เจตนา ปติฏฺฐิตา ปตฺถนา ปติฏฺฐิตา เอวํ อายติํ ปุนพฺภวาภินิพฺพตฺติ โหติ’’ฯ

‘‘อรูปธาตุเวปกฺกญฺจ, อานนฺท, กมฺมํ นาภวิสฺส, อปิ นุ โข อรูปภโว ปญฺญาเยถา’’ติ? ‘‘โน เหตํ, ภนฺเต’’ฯ ‘‘อิติ โข, อานนฺท, กมฺมํ เขตฺตํ, วิญฺญาณํ พีชํ, ตณฺหา สฺเนโหฯ อวิชฺชานีวรณานํ สตฺตานํ ตณฺหาสํโยชนานํ ปณีตาย ธาตุยา เจตนา ปติฏฺฐิตา ปตฺถนา ปติฏฺฐิตา เอวํ อายติํ ปุนพฺภวาภินิพฺพตฺติ โหติฯ เอวํ โข, อานนฺท, ภโว โหตี’’ติฯ สตฺตมํฯ

8. สีลพฺพตสุตฺตํ

[79] อถ โข อายสฺมา อานนฺโท เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ ภควา เอตทโวจ – ‘‘สพฺพํ นุ โข, อานนฺท, สีลพฺพตํ ชีวิตํ พฺรหฺมจริยํ อุปฏฺฐานสารํ สผล’’นฺติ? ‘‘น ขฺเวตฺถ, ภนฺเต, เอกํเสนา’’ติฯ ‘‘เตน หานนฺท, วิภชสฺสู’’ติฯ

‘‘ยญฺหิสฺส [ยถารูปํ หิสฺส (?) เสวิตพฺพาเสวิตพฺพสุตฺตานุรูปํ], ภนฺเต, สีลพฺพตํ ชีวิตํ พฺรหฺมจริยํ อุปฏฺฐานสารํ เสวโต อกุสลา ธมฺมา อภิวฑฺฒนฺติ กุสลา ธมฺมา ปริหายนฺติ, เอวรูปํ สีลพฺพตํ ชีวิตํ พฺรหฺมจริยํ อุปฏฺฐานสารํ อผลํฯ ยญฺจ ขฺวาสฺส [ยญฺหิสฺส (ก.), ยถารูปญฺจ ขฺวาสฺส (?)], ภนฺเต, สีลพฺพตํ ชีวิตํ พฺรหฺมจริยํ อุปฏฺฐานสารํ เสวโต อกุสลา ธมฺมา ปริหายนฺติ, กุสลา ธมฺมา อภิวฑฺฒนฺติ, เอวรูปํ สีลพฺพตํ ชีวิตํ พฺรหฺมจริยํ อุปฏฺฐานสารํ สผล’’นฺติฯ อิทมโวจ อายสฺมา อานนฺโท; สมนุญฺโญ สตฺถา อโหสิฯ

อถ โข อายสฺมา อานนฺโท ‘‘สมนุญฺโญ เม สตฺถา’’ติ, อุฏฺฐายาสนา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ปกฺกามิฯ อถ โข ภควา อจิรปกฺกนฺเต อายสฺมนฺเต อานนฺเท ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘เสโข, ภิกฺขเว, อานนฺโท; น จ ปนสฺส สุลภรูโป สมสโม ปญฺญายา’’ติฯ อฏฺฐมํฯ

9. คนฺธชาตสุตฺตํ

[80] อถ โข อายสฺมา อานนฺโท เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อายสฺมา อานนฺโท ภควนฺตํ เอตทโวจ –

‘‘ตีณิมานิ, ภนฺเต, คนฺธชาตานิ, เยสํ อนุวาตํเยว คนฺโธ คจฺฉติ, โน ปฏิวาตํฯ กตมานิ ตีณิ? มูลคนฺโธ, สารคนฺโธ, ปุปฺผคนฺโธ – อิมานิ โข, ภนฺเต, ตีณิ คนฺธชาตานิ, เยสํ อนุวาตํเยว คนฺโธ คจฺฉติ, โน ปฏิวาตํฯ อตฺถิ นุ โข, ภนฺเต, กิญฺจิ คนฺธชาตํ ยสฺส อนุวาตมฺปิ คนฺโธ คจฺฉติ, ปฏิวาตมฺปิ คนฺโธ คจฺฉติ, อนุวาตปฏิวาตมฺปิ คนฺโธ คจฺฉตี’’ติ?

‘‘อตฺถานนฺท, กิญฺจิ คนฺธชาตํ [อตฺถานนฺท คนฺธชาตํ (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] ยสฺส อนุวาตมฺปิ คนฺโธ คจฺฉติ , ปฏิวาตมฺปิ คนฺโธ คจฺฉติ, อนุวาตปฏิวาตมฺปิ คนฺโธ คจฺฉตี’’ติฯ ‘‘กตมญฺจ ปน, ภนฺเต, คนฺธชาตํ ยสฺส อนุวาตมฺปิ คนฺโธ คจฺฉติ, ปฏิวาตมฺปิ คนฺโธ คจฺฉติ, อนุวาตปฏิวาตมฺปิ คนฺโธ คจฺฉตี’’ติ?