เมนู

ฯ นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ

สุโพธาลงฺกาโร

1. โทสาวโพธ-ปฐมปริจฺเฉท

รตนตฺตยปฺปณาม

[1]

มุนินฺทวทนมฺโภช, คพฺภสมฺภวสุนฺทรี;

สรณํ ปาณินํ วาณี, มยฺหํ ปีณยตํ มนํฯ

นิมิตฺต

[2]

ราม, สมฺมา’ทฺย’ลงฺการา, สนฺติ สนฺโต ปุราตนา;

ตถาปิ ตุ วฬญฺเชนฺติ, สุทฺธมาคธิกา น เตฯ

อภิธานาทิกํ

[3]

เตนา’ปิ นาม โตเสยฺย, เมเต ลงฺการวชฺชิเต;

อนุรูเปนา’ลงฺกาเร, เน’ส เมโส ปริสฺสโมฯ

[4]

เยสํ น สญฺจิตา ปญฺญา, เนกสตฺถนฺตโร’จิตา;

สมฺโมห’พฺภาหตา เว’เต, นาวพุชฺฌนฺติ กิญฺจิปิฯ

[5]

กิํ เตหิ ปาทสุสฺสูสา, เยสํ นตฺถิ ครูนิ’ห;

เย ตปฺปาทรโชกิณฺณา, เต’ว สาธู วิเวกิโนฯ

[6]

กพฺพ, นาฏกนิกฺขิตฺต, เนตฺตจิตฺตา กวิชฺชนา;

ยํกิญฺจิ รจยนฺเต’ตํ, น วิมฺหยกรํ ปรํฯ

[7]

เตเย’ว ปฏิภาเวนฺโต, โส’ว พนฺโธ สวิมฺหโย;

เยน โตเสนฺติ วิญฺญู เย, ตตฺถ ปฺย’วิหิตา’ทราฯ

[8]

พนฺโธ จ นาม สทฺท,ตฺถา, สหิตา โทสวชฺชิตา;

ปชฺช คชฺช วิมิสฺสานํ, เภเทนา’ยํ ติธา ภเวฯ

[9]

นิพนฺโธ จา’นิพนฺโธ จ, ปุน ทฺวิธา นิรุปฺปเต;

ตํ ตุ ปาเปนฺตฺย’ลงฺการา, วินฺทนียตรตฺตนํฯ

[10]

อนวชฺชํ มุขมฺโภช [‘‘อมฺโภช’’นฺติ ปทํ ปาฬิยํ นตฺถิ, วาริชวาจกํ, สกฺกฏคนฺถโต อนีตํ], มนวชฺชา จ ภารตี;

อลงฺกตา’ว โสภนฺเต, กิํ นุ เต นิร’ลงฺกตา?

[11]

วินา ครูปเทสํ ตํ, พาโล’ลงฺกตฺตุ มิจฺฉติ;

สมฺปาปุเณ น วิญฺญูหิ, หสฺสภาวํ กถํ นุ โส?

[12]

คนฺโถปิ กวิวาจาน, มลงฺการ’ปฺปกาสโก;

ยาติ ตพฺพจนียตฺตํ, ต’พฺโพหารู’ปจารโตฯ

[13]

ทฺวิปฺปการา อลงฺการา, ตตฺถ สทฺท, ตฺถเภทโต;

สทฺทตฺถา พนฺธนามา’ว, ตํสชฺชิต ตทาวลิฯ

[14]

คุณาลงฺการสํยุตฺตา, อปิ โทสลว’งฺกิตา;

ปสํสิยา น วิญฺญูหิ, สา กญฺญา วิย ตาทิสีฯ

[15]

เตน โทสนิราโส’ว, มหุสฺสาเหน สาธิโย;

นิทฺโทสา สพฺพถา สา’ยํ, สคุณา น ภเวยฺย กิํ?

[16]

สา’ลงฺการวิยุตฺตา’ปิ, คุณยุตฺตา มโนหรา;

นิทฺโทสา โทสรหิตา, คุณยุตฺตา วธู วิยฯ

[17]

ปเท วากฺเย ตทตฺเถ จ, โทสา เย วิวิธา มตา;

โส’ทาหรณ เมเตสํ, ลกฺขณํ กถยามฺย’หํฯ

ปทโทส อุทฺเทส

[18]

วิรุทฺธตฺถนฺตรา, ฌตฺถ, กิลิฏฺฐานิ, วิโรธิ จ;

เนยฺยํ, วิเสสนาเปกฺขํ, หีนตฺถก มนตฺถกํฯ

วากฺยโทส อุทฺเทส

[19]

โทสา ปทาน วากฺยาน, เมกตฺถํ ภคฺครีติกํ;

ตถา พฺยากิณฺณ คามฺมานิ, ยติหีนํ กมจฺจุตํ;

อติวุตฺต มเปตตฺถํ, สพนฺธผรุสํ ตถาฯ

วากฺยตฺถโทสอุทฺเทส

[20]