รตนํ ตานิ สตฺเตว, ยฏฺฐิ ตา วีสตู สภํ;

คาวุต มุสภาสีติ, โยชนํ จตุคาวุตํฯ

[197]

ธนุปญฺจสตํ โกโส, กรีสํ จตุรมฺพณํ;

อพฺภนฺตรํ ตุ หตฺถาน, มฏฺฐวีส ปมาณโตฯ

ภูมิวคฺโค นิฏฺฐิโตฯ

2. ภูกณฺฑ

2. ปุรวคฺค

[198]

ปุรํ นคร มิตฺถี วา, ฐานียํ ปุฏเภทนํ;

ถิยํ ตุ ราชธานี [ราชฐานี (ฏี.)] จ, ขนฺธาวาโร ภเว ถ จฯ

[199]

สาขานคร มญฺญตฺร, ยํ ตํ มูลปุรา ปุรํ;

พาราณสี จ สาวตฺถิ, เวสาลี มิถิลา, ฬวีฯ

[200]

โกสมฺพุ, ชฺเชนิโย ตกฺก, สิลา จมฺปา จ สาคลํ;

สุสุมารคิรํ [สํสุมาร (ฏีกา)] ราช, คหํ กปิลวตฺถุ จฯ

[201]

สาเกต, มินฺทปตฺถญฺโจ, กฺกฏฺฐา ปาฏลิปุตฺตกํ;

เชตุตฺตรญฺจ สงฺกสฺสํ, กุสินาราทโย ปุรีฯ

[202]

รจฺฉา จ วิสิขา วุตฺตา, รถิกา วีถิ จาปฺยถ;

พฺยูโห รจฺฉา อนิพฺพิทฺธา, นิพฺพิทฺธา ตุ ปถทฺธิ จฯ

[203]

จตุกฺกํ จจฺจเร มคฺค, สนฺธิ สิงฺฆาฏกํ ภเว;

ปากาโร วรโณ จาถ, อุทาโป [อุทฺทาป, อุทฺทาป] อุปการิกาฯ

[204]

กุฏฺฏํ ตุ ภิตฺติ นารี ถ, โคปุรํ ทฺวารโกฏฺฐโก;

เอสิกา อินฺทขีโล จ, อฏฺโฏ ตฺวฏฺฏาลโก ภเวฯ

[205]

โตรณํ ตุ พหิทฺวารํ, ปริขาตุ จ ทีฆิกา;

มนฺทิรํ สทนา, คารํ, นิกาโย นิลยา, ลโยฯ

[206]

อาวาโส ภวนํ เวสฺมํ, นิเกตนํ นิเวสนํ;

ฆรํ คหญฺจา, วสโถ, สรณญฺจ ปติสฺสโยฯ

[207]

โอกํ สาลา ขโย วาโส, ถิยํ กุฏิ วสตฺย’ปิ;

เคหญฺจา, นิตฺถิ สทุมํ, เจติยา, ยตนานิ ตุฯ

[208]

ปาสาโท เจว ยูโป ถ, มุณฺฑจฺฉโท จ หมฺมิยํ;

ยูโปตุ คชกุมฺภมฺหิ, หตฺถินโข ปติฏฺฐิโตฯ

[209]

สุปณฺณวงฺกจฺฉทน, มฑฺฒโยโค สิยา ถ จ;

เอกกูฏยุโต มาโฬ,

ปาสาโท จตุรสฺสโกฯ

[210]

สภายญฺจ สภา จาถ, มณฺฑปํ วา ชนาลโย;

อโถ อาสนสาลายํ, ปฏิกฺกมน มีริตํฯ

[211]

ชินสฺส วาสภวน, มิตฺถี คนฺธกุฏิ ปฺยถ;

ถิยํ รสวตี ปาก, ฏฺฐานญฺเจว มหานสํฯ

[212]

อาเวสนํ สิปฺปสาลา, โสณฺฑา ตุ ปานมนฺทิรํ;

วจฺจฏฺฐานํ วจฺจกุฏิ, มุนีนํ ฐาน มสฺสโมฯ

[213]

ปณฺยวิกฺกยสาลา กุ, อาปโณ ปณฺยวีถิกา;

อุโทสิโต ภณฺฑสาลา, จงฺกมนํ ตุ จงฺกโมฯ

[214]

ชนฺตาฆรํ ตฺวคฺคิสาลา, ปปา ปานียสาลิกา;

คพฺโภ โอวรโก วาสา, คารํ ตุ สยนิคฺคหํฯ

[215]

อิตฺถาคารํ ตุ โอโรโธ, สุทฺธนฺโต’ นฺเตปุรมฺปิ จ;

อสพฺพวิสยฏฺฐานํ, รญฺญํ กจฺฉนฺตรํ มตํฯ

[216]

โสปาโน วา’โรหณญฺจ,

นิสฺเสณี สา, ธิโรหิณี;

วาตปานํ ควกฺโข จ, ชาลญฺจ สีหปญฺชรํฯ

[217]

อาโลกสนฺธิ วุตฺโต ถ, ลงฺคี’ตฺถี ปลิโฆ ภเว;

กปิสีโส, คฺคลตฺถมฺโภ, นิพฺพํ ตุ ฉทฺทโกฏิยํฯ

[218]

ฉทนํ ปฏลํ ฉทฺท, มชิรํ จจฺจโร, งฺคณํ;

ปฆาโน ปฆนา, ลินฺโท, ปมุขํ ทฺวารพนฺธนํฯ

[219]

ปิฏฺฐสงฺฆาฏกํ ทฺวาร, พาหา กูฏํ ตุ กณฺณิกา;

ทฺวารญฺจ ปฏิหาโร ถ, อุมฺมาโร เทหนี, ตฺถิยํฯ

[220]

เอฬโก อินฺทขีโล ถ, ถมฺโภ ถูโณ ปุมิตฺถิยํ;

ปาฏิกา, ฑฺเฒนฺทุปาสาเณ, คิญฺชกา ตุ จ อิฏฺฐกาฯ

[221]

วลภิจฺฉาทิทารุมฺหิ, วงฺเก โคปานสี, ตฺถิยํ;

กโปตปาลิกายํ ตุ, วิฏงฺโก นิตฺถิยํ ภเวฯ

[222]

กุญฺจิกาวิวรํ ตาฬ, จฺฉิคฺคโล ปฺยถ กุญฺจิกา;

ตาโฬ’วาปุรณํ จาถ, เวทิกา เวทิ กถฺยเตฯ

[223]

สงฺฆาโต ปกฺขปาโส จ, มนฺทิรงฺคา ตุลา อปิ;

ถิยํ สมฺมุชฺชนี เจว, สมฺมชฺชนี จ โสธนีฯ

[224]

สงฺกฏีรํ ตุ สงฺการ, ฏฺฐานํ สงฺการกูฏกํ;

อโถ กจวโร, กฺลาโป, สงฺกาโร จ กสมฺพุปิฯ

[225]

ฆราทิภูมิ ตํ วตฺถุ, คาโม สํวสโถ ถ โส;

ปากโฏ นิคโม โภค, มจฺจาทิภฺโย ธิ ตูทิโต [‘อธิภู’ติ อีริโต กถิโต (ฏี.)]ฯ

[226]

สีมา จ มริยาทา ถ,

โฆโส โคปาลคามโกติฯ

ปุรวคฺโค นิฏฺฐิโตฯ

3. นรวคฺค

[227]

มนุสฺโส มานุโส มจฺโจ, มานโว มนุโช นโร;

โปโส ปุมา จ ปุริโส,

โปริโส ปฺยถ ปณฺฑิโตฯ

[228]

พุโธ วิทฺวา วิภาวี จ, สนฺโต สปฺปญฺญ โกวิทา;

ธีมา สุธี กวิ พฺยตฺโต, วิจกฺขโณ วิสารโทฯ

[229]

เมธาวี มติมา ปญฺโญ, วิญฺญู จ วิทูโร วิทู;

ธีโร วิปสฺสี โทสญฺญู, พุทฺโธ จ ทพฺพ วิทฺทสุฯ

[230]

อิตฺถี สีมนฺตินี นารี, ถี วธู วนิตา, งฺคนา;

ปมทา สุนฺทรี กนฺตา, รมณี ทยิตา, พลาฯ

[231]

มาตุคาโม จ มหิลา, ลลนา ภีรุ กามินี;

กุมาริกา ตุ กญฺญา ถ, ยุวตี ตรุณี ภเวฯ

[232]

มเหสี สาภิเสกาญฺญา,

โภคินี ราชนาริโย;

ธวตฺถินี ตุ สงฺเกตํ, ยาติ ยา สา, ภิสาริกาฯ

[233]