ฉการนฺตธาตุ

มิเลฉ อพฺยตฺตายํ วาจายํฯ มิเลจฺเฉติ, มิเลจฺฉยติฯ มิลกฺขุฯ

เอตฺถ มิลกฺขูติ มิเลจฺเฉติ อพฺยตฺตวาจํ ภาสตีติ มิลกฺขุฯ

กุจฺฉ อวกฺเขเปฯ อวกฺเขโป อโธขิปนํฯ กุจฺเฉติ, กุจฺฉยติฯ

วิจฺฉ ภาสายํฯ วิจฺเฉติ, วิจฺฉยติฯ

ฉการนฺตธาตุรูปานิฯ

ชการนฺตธาตุ

วชฺช วชฺชเนฯ วชฺเชติ, วชฺชยติฯ ปริวชฺชนโกฯ วชฺชิโต สีลวนฺเตหิ, กถํ ภิกฺขุ กริสฺสสีติฯ

ตุชฺช พลปาลเนสุฯ ตุชฺเชติ, ตุชฺชยติฯ

ตุชิ ปิชิ หิํสาพลทานนิเกตเนสุฯ นิเกตนํ นิวาโสฯ ตุญฺเชติ, ตุญฺชยติฯ ปิญฺเชติฯ ปิญฺชยติฯ

ขชิ กิจฺฉชีวเนฯ ขญฺเชติ, ขญฺชยติฯ ขญฺโชฯ

ขชิ รกฺขเณฯ ตาทิสานิเยว รูปานิฯ ภูวาทิคเณ ‘‘ขชิ คติเวกลฺเลติ อิมิสฺสา ‘‘ขญฺชตี’’ติ รูปํฯ

ปูช ปูชายํฯ ปูเชติ, ปูชยติฯ ปูชาฯ เอสาว ปูชนา เสยฺโยฯ ปูชโก, ปูชิโต, ปูชนีโย, ปูชเนยฺโย, ปูเชตพฺโพ, ปุชฺโชฯ

คช มทฺทนสทฺเทสุฯ คเชติ, คชยติฯ คโชฯ

ติช นิสาเนฯ เตเชติ, เตชยติฯ

วช มคฺคนสงฺขาเรสุฯ วเชติ, วชยติฯ

ตชฺช สนฺตชฺชเนฯ ตชฺเชติ, ตชฺชยติฯ สนฺตชฺเชติ, สนฺตชฺชยติฯ สนฺตชฺชิโตฯ

อชฺช ปฏิสชฺชเนฯ อชฺเชติ, อชฺชยติฯ

สชฺช สชฺชเนฯ สชฺเชติ, สชฺชยติ ทานํฯ คมนสชฺโช หุตฺวาฯ

ภช วิสฺสาเสฯ ภเชติ, ภชยติฯ ภูวาทิคเณ ปน ‘‘ภชตี’’ติ รูปํ, ภตฺติ, สมฺภตฺติฯ

ตุชิ ปิชิ ลุชิ ภชิ ภาสายํฯ ตุญฺเชติ, ตุญฺชยติฯ ปิญฺเชติ, ปิญฺชยติฯ ลุญฺเชติ, ลุญฺชยติฯ ภญฺเชติ, ภญฺชยติฯ กเถตีติ อตฺโถฯ

รุช หิํสายํฯ โรเชติ, โรชยติฯ โรโคฯ

ภาช ปุถกมฺมนิฯ ปุถกมฺมํ ปุถกฺกรณํ, วิสุํ กฺริยาติ อตฺโถฯ ภาเชติ, ภาชยติฯ วิภาเชติ, วิภาชยติฯ วิภตฺติฯ

สภาช สีติเสวเนสุฯ สภาเชติ, สภาชยติฯ

ลช ปกาสเนฯ ลเชติ, ลชยติฯ ลาชาฯ

ยุช สํยมเนฯ สํปุพฺโพ พนฺธเนฯ โยเชติ, โยชยติฯ สํโยเชติ, สํโยชยติฯ สํโยชนํฯ

มชฺช โสเจยฺยาลงฺกาเรสุฯ มชฺเชติ, มชฺชยติฯ สมฺมชฺเชติ, สมฺมชฺชยติฯ สมฺมชฺชาฯ

ภาช ภาชนทาเนสุฯ ภาเชติ, ภาชยติฯ กถํ เวสฺสนฺตโร ปุตฺโต, คชํ ภาเชติ สญฺจยฯ

ชการนฺตธาตุรูปานิฯ

ฌญนฺตา อปฺปสิทฺธาฯ สทฺทสตฺเถ ปน ‘‘ญา นิโยชเน’’ติ ปฐนฺติ, รูปํ ปน พุทฺธวจนานุกูลํ น ภวติ, ตสฺมา น ทสฺสิตํ อมฺเหหิฯ

ฏการนฺตธาตุ

ฆฏฺฏ ฆฏฺฏเนฯ ฆฏฺฏนํ วายามกรณํฯ ฆฏฺเฏติ, ฆฏฺฏยติฯ เอตฺถ ตุ ‘‘ฆฏฺเฏสิ, ฆฏฺเฏสิ, กิํการณา ฆฏฺเฏสิ, อหํ ตํ ชานามี’’ติ นิทสฺสนํฯ

ฆฏ สงฺฆาเตฯ ปุพฺเพ วิย กฺริยาปทานิ, นามิกตฺเต ‘‘ฆโฏ, ฆฏา’’ติ รูปานิฯ เอตฺถ คโฏติ ปานียฆโฏฯ ฆฏาติ สมูโห ‘‘มจฺฉฆฏา’’ติอาทีสุ วิยฯ

ฆฏฺฏ จลเนฯ ฆฏฺเฏติ, ฆฏฺฏยติฯ

นฏ อวสนฺทเนฯ อวสนฺทนํ คตฺตวิกฺเขโปฯ นเฏติ, นฏยติฯ

จุฏ ฉุฏ กุฏฺฏ เฉทเนฯ จุเฏติ, จุฏยติฯ ฉุเฏติ, ฉุฏยติฯ กุฏฺเฏติ, กุฏฺฏยติฯ

ปุฏฺฏ จฏฺฏ อปฺปภาเวฯ ปุฏฺเฏติ, ปุฏฺฏยติฯ จุฏฺเฏติ, จุฏฺฏยติ, อปฺปํ ภวตีติ อตฺโถฯ

มุฏ สญฺจุณฺณเนฯ โมเฏติ, โมฏยติฯ

อฏฺฏ สุฏฺฏ อนาทเรฯ อฏฺเฏติ, อฏฺฏยติฯ สุฏฺเฏติ, สุฏฺฏยติฯ