เมนู

พการนฺตธาตุ

ภพฺพ หิํสายํฯ ภพฺพติฯ ภพฺโพฯ

ปพฺพ วพฺพ มพฺพ กพฺพ ขพฺพ คพฺพ สพฺพ จพฺพ คติยํฯ ปพฺพติฯ วพฺพติฯ มพฺพติฯ กพฺพติฯ ขพฺพติฯ คพฺพติฯ สพฺพติฯ จพฺพติฯ

อพฺพ สพฺพ หิํสายญฺจฯ คตฺยาเปกฺขาย กาโรฯ อพฺพติฯ สพฺพติฯ

กุพิ อจฺฉาทเนฯ กุพฺพติฯ

ลุพิ ตุพิ อทฺทเนฯ ลุมฺพติฯ ตุมฺพติฯ ลุมฺพินีวนํฯ อุทกตุมฺโพฯ อโถปิ ทฺเว จ ตุมฺพานิฯ

จุพิ วทนสํโยเคฯ ปุตฺตํ มุทฺธนิ จุมฺพติฯ มุเข จุมฺพติฯ เอตฺถ สิยา ‘‘ยทิ วทนสํโยเค จุพิธาตุ วตฺตติ, กถํ อมฺพุธรพินฺทุจุมฺพิตกูโฏติ เอตฺถ อวทเน อวิญฺญาณเก ปพฺพตกูเฏ อมฺพุธรพินฺทูนํ จุมฺพนํ วุตฺต’’นฺติ? สจฺจํ, ตํ ปน จุมฺพนาการสทิเสนากาเรน สมฺภวํ เจตสิ ฐเปตฺวา วุตฺตํ, ยถา อทสฺสนสมฺภเวปิ ทสฺสนสทิเสนากาเรน สมฺภูตตฺตา ‘‘โรทนฺเต ทารเก ทิสฺวา, อุพฺพิทฺธา วิปุลา ทุมา’’ติ อจกฺขุกานมฺปิ รุกฺขานํ ทสฺสนํ วุตฺตํ, เอวมิธาปิ จุมฺพนาการสทิเสนากาเรน สมฺภูตตฺตา อวทนานมฺปิ อมฺพุธรพินฺทูนํ จุมฺพนํ วุตฺตํฯ สภาวโต ปน อวิญฺญาณกานํ ทสฺสนจุมฺพนาทีนิ จ นตฺถิ, สวิญฺญาณกานํเยว ตานิ โหนฺตีติฯ อยํ นโย กมุ ปทวิกฺเขเปติอาทีสุปิ เนตพฺโพฯ

อุพฺพิ ตุพฺพิ ถุพฺพิ ทุพฺพิ ธุพฺพิ หิํสตฺถาฯ อุพฺพติฯ ตุพฺพติฯ ถุพฺพติฯ ทุพฺพติฯ ทุพฺพาฯ ธุพฺพติฯ เอตฺถ ทุพฺพาติ ทพฺพติณํ, ยํ ‘‘ติริยา นาม ติณชาตี’’ติ ปาฬิยํ อาคตํฯ เอตฺถ จ ทุพฺพาติ อิตฺถิลิงฺคํ, ทพฺพนฺติ นปุํสกลิงฺคนฺติ ทฏฺฐพฺพํฯ

มุพฺพิ พนฺธเนฯ มุพฺพติฯ

กุพฺพิ อุคฺคเมฯ กุพฺพติฯ

ปุพฺพ ปพฺพ สพฺพ ปูรเณฯ ปุพฺพติฯ ปพฺพติฯ สพฺพติฯ เอตฺต สิยา ‘‘นนุ โภ ปุพฺพสพฺพสทฺทา สพฺพนามานิ, กสฺมา ปเนเต ธาตุจินฺตายํ คหิตา’’ติ? วุจฺจเต – สพฺพนาเมสุ จ ตุมนฺตาทิวิรหิเตสุ จ นิปาเตสุ อุปสคฺเคสุ จ ธาตุจินฺตา นาม นตฺถิ, อิมานิ ปน สพฺพนามานิ น โหนฺติฯ เกวลํ สุติสามญฺเญน สพฺพนามานิ วิย อุปฏฺฐหนฺติ, เตน เต ตพฺภาวมุตฺตตฺตา ธาตุจินฺตายํ ปุพฺพาจริเยหิ คหิตา ‘‘ปุพฺพติ สพฺพตี’’ติ ปโยคทสฺสนโตติฯ ยทิ เอวํ กสฺมา พุทฺธวจเน เอตานิ รูปานิ น สนฺตีติ? อนาคมนภาเวน น สนฺติ, น อวิชฺชมานภาเวนฯ กิญฺจาปิ พุทฺธวจเนสุ เอตานิ รูปานิ น สนฺติ, ตถาปิ โปราเณหิ อนุมตา ปุราณภาสาติ คเหตพฺพานิ, ยถา ‘‘นาถตีติ นาโถ’’ติ เอตฺถ ‘‘นาถตี’’ติ รูปํ พุทฺธวจเน อวิชฺชมานมฺปิ คเหตพฺพํ โหติ, เอวํ อิมานิปิฯ ตสฺมา โวหาเรสุ วิญฺญูนํ โกสลฺลตฺถาย สาสเน อวิชฺชมานาปิ สาสนานุรูปา โลกิกปฺปโยคา คเหตพฺพาติ ‘‘ปุพฺพติ สพฺพตี’’ติ รูปานิ คหิตานิฯ เอส นโย อญฺเญสุปิ ฐาเนสุ เวทิตพฺโพฯ

จมฺพ อทเนฯ จมฺพติฯ

กพฺพ ขพฺพ คพฺพ ทพฺเพฯ ทพฺโพ อหงฺกาโรฯ กพฺพติฯ ขพฺพติฯ คพฺพติฯ

อพิ ทพิ สทฺเทฯ อมฺพติฯ อมฺพา, อมฺพุฯ ทมฺพติฯ

ลพิ อวสํสเนฯ อวสํสนํ อวลมฺพนํฯ ลมฺพติ, วิลมฺพติ, พฺยาลมฺพติฯ นีเจ โจ’ลมฺพเต สูริโยฯ อาลมฺพติ ฯ อาลมฺพนํ, ตทาลมฺพนํ, ตทาลมฺพณํ, ตทาลมฺพํ วาฯ ลาพุฯ อลาพุ วา, กาโร หิ ตพฺภาเวฯ

การนฺตธาตุรูปานิฯ

ภการนฺตธาตุ

ภา ทิตฺติยํฯ จนฺโท ภาติ, ปญฺหา มํ ปฏิภาติฯ รตฺติ วิภาติฯ ภาณุ, ปฏิภานํฯ วิภาตา รตฺติฯ

ภี ภเยฯ ภายติฯ ภยํ, ภยานโก, ภีโม, ภีมเสโน, ภีรุ, ภีรุโก, ภีรุกชาติโกฯ การิเต ‘‘ภาเยติ, ภายยติ, ภายาเปติ, ภายาปยตี’’ติ รูปานิฯ

สภุ สมฺภุ หิํสายํฯ สภติฯ สมฺภติฯ

สุมฺภ ภาสเน จฯ จกาโร หิํสาเปกฺขโกฯ สุมฺภติฯ สุมฺโภฯ กุสุมฺโภฯ

เอตฺถ สุมฺโภติ อาวาโฏฯ ‘‘สุมฺภํ นิกฺขนาหี’’ติ อิทเมตฺถ นิทสฺสนํฯ กุสุมฺโภติ ขุทฺทกอาวาโฏ, ‘‘ปพฺพตกนฺทรปทรสาขาปริปูรา กุสุมฺเภ ปริปูเรนฺตี’’ติ อิทเมตฺถ นิทสฺสนํฯ

อพฺภ วพฺภ มพฺภ คติยํฯ อพฺภติฯ อพฺโภฯ วพฺภติฯ มพฺภติฯ

เอตฺถ อพฺโภติ เมโฆฯ โส หิ อพฺภติ อเนกสตปฏโล หุตฺวา คจฺฉตีติ ‘‘อพฺโภ’’ติ วุจฺจติฯ ‘‘วิชฺชุมาลี สตกฺกกู’’ติ วุตฺตํฯ สตกฺกกูติ จ อเนกสตปฏโลฯ เอตฺถ จ อพฺภสทฺโท ติลิงฺคิโก ทฏฺฐพฺโพฯ