วิชยาคมนํ

[1]

วงฺเคสุ วงฺคนคเร, วงฺคราชา อหุ ปุเร;

กาลิงฺครญฺโญ ธีตา’สิ, มเหสี ตสฺส ราชิโนฯ

[2]

โส ราชา เทวิยา ตสฺสา, เอกํ อลภิ ธีตรํ;

เนมิตฺตาพฺยากรุํ ตสฺสา, สํวาสํ มคราชินาฯ

[3]

อตีว รูปินิํ อาสิ, อตีว กามคิทฺธินี;

เทเวน เทวิยา’จาปิ, ลชฺชายา’สิ ชคุจฺฉิตาฯ

[4]

เอกากินี สา นิกฺขมฺม, เสรีจารสุขตฺถินี;

สตฺเถน สห อญฺญาตา, อคา มคธคามินาฯ

[5]

ลาฬรฏฺเฐ อฏวิยา, สีโห สตฺถมภิทฺธวิ;

อญฺญตฺถ เสสา ธาวิํสุ, สีหคตทิสนฺตุสาฯ

[6]

คณฺหิตฺวา โคจรํ สีโห, คจฺฉํ ทิสฺวา ตมา’รโต;

รตฺโต อุปาคลาเลนฺโต, ลงฺคุลํ ปตฺตกณฺณโกฯ

[7]

สา ตํ ทิสฺวา สริตฺวาน, เนมิตฺตวจนํ สุตํ;

อภีตา ตสฺส องฺคานิ, รญฺชยนฺติ ปรามสิฯ

[8]

ตสฺสา ผสฺเสนา’ติ รตฺโต, ปิฏฺฐิํ อาโรปิยา’สุตํ;

สีโห สกํ คุหํ เนตฺวา, ตาย สํวาสมาจริฯ

[9]

เตน สํวาสมนฺวาย, กาเลน ยมเก ทุเว;

ปุตฺตญฺจ ธีตรญฺจาติ, ราชธีตา ชเนสิ สาฯ

[10]

ปุตฺตสฺส หตฺถปาทา’สุํ, สีหาการา ตโต อกา;

นาเมน สีหพาหุํ ตํ, ธีตรํ สีหสีวลิํฯ

[11]

ปุตฺโต โสฬสวสฺโส โส, มาตรํ ปุจฺฉิ สํสยํ;

ตุวํ ปิตา จ โน อมฺม, กสฺมา วิสทิสา อิติฯ

[12]

สา สพฺพมพฺรวี ตสฺส, กิํนยามา’ติ โส’พฺรวิ;

คุหํ ถเกติตาโต เต, ปาสาเณนาติ สา’พฺรวิฯ

[13]

มหาคุหาย ถกนํ, ขนฺเธนา’ทาย โส อกา;

เอกาเหเน’ว ปญฺญาส-โยชนานิ คตาคตํฯ

[14]

โคจราย คเห สีเห, ทกฺขิณสฺมิญฺหิ มาตรํ;

วาเม กณิฏฺฐิํ กตฺวาน, ตโย สีฆํ อปกฺกมีฯ

[15]

นิวาเสตฺวาน สาขํ เต, ปจฺจนฺตํ คามมาคมุํ;

ตตฺถาสิ ราชิธีตาย, มาตุลสฺส สุโต ตทาฯ

[16]

เสนาปติ วงฺครญฺโญ, ฐิโต ปจฺจนฺต คามโก;

นิสินฺโนวฏมูลเลโส, กมฺมนฺตํ สํวิธายกํฯ

[17]

ทิสฺวา เต ปุจฺฉิเต’โวจุํ, อฏวี วาสิโน มยํ;

อิติ โส ทาปยี เตสํ, วตฺถานิ ธชินี ปติฯ

[18]

ตานา’เหสุํ อุฬารานิ, ภตฺตํ ปณฺเณสุ ทาปยิ;

โสวณฺณภาชนนา’สุํ, เตสํ ปุญฺเญน ตานิ จฯ

[19]

เตน โส วิมฺหิโต ปุจฺฉิ, เก ตุมฺเหติ จมูปติ;

ตสฺส สา ชาติโคตฺตานิ, ราชธีตา นิเวทยิฯ

[20]

ปิตุจฺฉา ธีตรํ ตํ โส, อาทาย ธชินี ปติ;

คนฺตฺวาน วงฺคนครํ, สํวาสํ ตาย กปฺปยิฯ

[21]

สีโห สีฆํ คุหํ คนฺตฺวา, เต อทิสฺวา ตโย ชเน;

อฏฺฏิโต ปุตฺตโสเกน, น จ ขาทิ น จา’ปิวิฯ

[22]

ทารเก เต คเวสนฺโต, อคา ปจฺจนฺตคามเก;

อุพฺพาสียติ โส โส’ว, ยํยํ คามมุเปติ โสฯ

[23]

ปจฺจนฺตวาสิโน คนฺตฺวา, รญฺโญ ตํ ปฏิเวทยุํ;

สีโห ปิเฬติ เต รฏฺฐํ, ตํ เทว ปฏิเสธยฯ

[24]

อลกํ นิเสธกํ ตสฺส, หตฺถิกฺขนฺธคตํ ปุเร;

อาเทตุ สีหทายีติ, สหสฺสํ โส ปจารยิฯ

[25]

ตเถว ทฺเวสหสฺสานิ, ตีณิจา’ปิ นริสฺสโร;

ทฺวีสุ วาเรสุ วาเรสิ, มาตา สีหภุชํ หิตํฯ

[26]

อคฺคหิ ตติเย วาเร, สีหพาหุ อปุจฺฉิย;

มาตรํ ติสหสฺสํ ตํ, ฆาเตตุํ ปิตรํ สกํฯ

[27]

รญฺโญ กุมารํ ทสฺเสสุํ, ตํ ราชา อิธ มพฺรวิ;

คหิโต ยทิ สีโห เต, ทมฺมิ รฏฺฐํ ตเทว เตฯ

[28]

โส ตํ คนฺตฺวา คุหาทฺวารํ, สีหํ ทิสฺวาว อารกา;

เอนฺตํ ปุตฺตสิเนเหน, วิชฺฌิตุํ ตํ สรํ ขิปิฯ

[29]

สโร นฬาตมาหจฺจ, เมตฺตจิตฺเตน ถสฺส ตุ;

กุมารปาทมูเล’ว, นิวตฺโต ปติ ภูมิยํฯ

[30]

ตถา’สิ ยาว ตติยํ, ตโต กุชฺฌิมิคามิโป;

ตโต ขิตฺโต สโรตสฺส, กายํ นิพฺพิชฺช นิกฺขมิฯ

[31]

สเกสรํ สีหสีสํ, อาทาย สปุรํ อคา;

มตสฺส วงฺคราชสฺส, สตฺตาหานิ ตทา อหุฯ

[32]

รญฺโญ อปุตฺตกตฺตา จ, ปตีตา จสฺส กมฺมุนา;

สุตฺวา จ รญฺโญ นตฺตุตฺตํ, สญฺชานิตฺวา จ มาตรํฯ

[33]

อมจฺจา สนฺนิปติตา, อขิลา เอกมานสา;

สีหพาหุ กุมารสฺส, ราชา โหหีติ อพฺรวุํฯ

[34]

โส รชฺชํ สมฺปฏิจฺฉิตฺวา, ทตฺวา มาตุ ปติสฺส ตํ;

สีหสีวลิมาทาย, ชาตภูมิํ คโต สยํฯ

[35]

นครํ ตตฺถ มาเปสิ, อหุ สีหปุรนฺติ ตํ;

อรญฺเญ โยชนสเต, คาเม จาปิ นิเวสยิฯ

[36]

ลาฬรฏฺเฐ ปุเร ตสฺมิํ, สีหพาหุนราธิโป;

รชฺชํ กาเรสิ กตฺวาน, มเหสิํ สีหสีวลิํฯ

[37]

มเหสี โสฬสกฺขตฺตุํ, ยมเก จ ทุเว ทุเว;

ปุตฺเต ชนยิ กาเลสา, วิชโย นาม เชฏฺฐโกฯ

[38]

สุมิตฺโต นาม ทุติโย, สพฺเพ ทฺวตฺติํส ปุตฺตกา;

กาเลน วิชยํ ราชา, อุปรชฺเช’ภิ เสจยิฯ

[39]

วิชโย วิสมาจาโร, อาสิ ตมฺปริสาปิ จ;

สาหสานิ อเนกานิ, ทุสฺสหานิ กริํสุเตฯ

[40]

กุทฺโธ มหาชโน รญฺโญ, ตมตฺถํ ปฏิเวทยิ;

ราชา เต สญฺญเปตฺวาน, ปุตฺตํ โอวทิ สาธุกํฯ

[41]

สพฺพํ ตเถว ทุติยํ, อโหสิ ตติยํ ปน;

กุทฺโธ มหาชโน อาห, ปุตฺตํ ฆาเตหิ เต อิติฯ

[42]

ราชา’ถวิชยํ ตญฺจ, ปริวารญฺจ ตสฺส ตํ;

สตฺตสตานิ ปุริเส, กาเรตฺวา อทฺธมุณฺณเกฯ

[43]

นาวาย ปกฺขิปาเปตฺวา, วิสฺสชฺชาเปสิ สาคเร;

ตถา เตสํ ภริยาโย, ตเถว จ กุมารเกฯ

[44]

วิสุํ วิสุํ เต วิสฺสฏฺฐา, ปุริสิตฺถิกุมารกา;

วิสุํ วิสุํ ทีปกสฺมิํ, โอกฺกมิํสุ วสิํสุ จฯ

[45]

นคฺคทีโปติ ญายิตฺถ, กุมาโรกฺกนฺตทีปโก;

ภริโยกฺกนฺตทีโป ตุ, มหินฺททีปโก อิติฯ

[46]

สุปฺปารเก ปฏฺฏนมฺหิ, วิชโย ปน โอกฺกมิ;

ปริสา สาหเสเน’ตฺถ, ภีโต นาวํ ปุนา’รุหิฯ

[47]

ลํกายํ วิชยสนามโก กุมาโร;

โอติณฺโณ ถิรมติ ตมฺพปณฺณิทีเป;

สาลานํ ยมกคุณานมนฺตรสฺมิํ;

นิพฺพาตุํ สยิตทิเน ตถาคตสฺสฯ

สุชนปสาทสํเว คตฺถายกเต มหาวํเส

วิชยาคมนํนาม

ฉฏฺฐาปริจฺเฉโทฯ

สตฺตม ปริจฺเฉท