อาหารานํ ขยํ ปตฺวา, จชิตฺวา ทุลฺลภํ ปทํ;
มโต โส ทสเม วสฺเส, ตรุโณเยว ภูปติฯ
[73]
อิโต วิทิตฺวา ขลุปาปมิตฺต-
วิเธยฺยภาวํ ปริหานิ เหตุํ;
สุขตฺติโตเยว อิท วา หุรํ วา;
ชหนฺตุ เต โฆรวิสํ’ว พาลํฯ
สุชนปฺปสาทสํเวคตฺถาย กเต มหาวํเสติ ราชโก นาม
ทฺวิปญฺญาสติโม ปริจฺเฉโทฯ
ติวญฺญาสติม ปจฺเฉท
ลํกาวิโลโปนาม
[1]
มหินฺโท ตํ กณิฏฺโฐ โส, ราชปุตฺโต ตทจฺจเย;
อุสฺสาปิย เสตจฺฉตฺต-มนุราธปุเร วเรฯ
[2]
เสน เสนานีนา’นีต เทสนฺตรชนา กุเล;
ตตฺถ วาสมกปฺเปสิ, กิจฺเฉน ทสวจฺฉเรฯ
[3]
อเปตนีติ มคฺคสฺส, มุทุภูตสฺส สพฺพโส;
อุปฺปาทภาคํ นาทํสุ, ตสฺส ชานปทา ตทาฯ
[4]
อจฺจนฺตํ ขีณจิตฺโต โส, วสฺสมฺหิ ทสเม วิภู;
วุตฺติทาเนน นาสกฺขิ, สงฺคเหตุํ สกํ พลํฯ
[5]
อลทฺธ วุตฺติโน สพฺเพ, เกรฬา สหิตา ตโต;
น วุตฺติทานํ โน ยาว, โหติ มาตาว ภุญฺชตุฯ
[6]
อิติ ราชฆรทฺวาเร, สาหเสกรสา ภุสํ;
จาปหตา นิสีทิํสุ, สนฺนทฺธฉุริกายุธาฯ
[7]
หตฺถสารํ สมาทาย, เต วิวญฺจิย ภูปติ;
อุมฺมคฺคโต วินิคฺคมฺม, ตุริโต โรหณํ อคาฯ
[8]
สีทุปพฺพตคามมฺหิ , ขนฺธวารํ นิพนฺธิย;
ภาตุ ชายมฺม เหสิตฺเต, ฐเปตฺวา โส ตหิํ วสีฯ
[9]
น จิรสฺเสว ตสฺสาย, มตา ยสมหีปติ;
มเหสิตฺเต นิเวเสสิ, สกภาตุสฺส ธีตรํฯ
[10]
เทวิยา ตาย สญฺชาเต, สุเต กสฺสปนามเก;
อชฺฌาวุตฺตํ วิหายา’ถ, ขนฺธาวารํ มหีมติฯ
[11]
การยิตฺวาน นครํ, กปฺปคลฺลกคามเก;
อธิปจฺจํ ปวตฺเตนฺโต, โรหเณ สุจิรํ วสีฯ
[12]
ตโต เสเสสุ ฐาเนสุ, เกรฬา สีหฬา ตทา;
กณฺณาฏา จ ยถากาม-มาธิปจฺจํ ปวตฺตยุํฯ
[13]
อถสฺส วาณิโช เอโก, ปรตีรํ อิธาคโต;
คนฺตฺวา ปวตฺติํ ลํกาย, โจฬรญฺโญ นิเวทยิฯ
[14]
โสตํ สุณิตฺวา เปเสสิ, ลํกาคหณมานโส;
พลํ มหนฺตํ พลวา, ตํ ขิปฺปํ ลํกโมตริฯ
[15]
ปฏฺฐาโย ติณฺณฐานมฺหา, วิเหเฐนฺตํ พหู ชเน;
อนุกฺกเมน ตํ โจฬ-พลํ โรหณมชฺฌคาฯ
[16]
ฉตฺติํเส ราชิโน วสฺเส, มเหสิํ รตนานิ จ;
มกุฏญฺจ กมายาตํ, สพฺพมาภรณํ ตถาฯ
[17]
อมูลิกญฺจวชิร-วลยํ เทวทตฺติยํ;
อจฺเฉชฺชจฺฉุริกํ ฉินฺน-ปฏฺฏิกา ธาตุกญฺจ เตฯ
[18]
ปวิฏฺฐํ วนทุคฺคมฺหิ, ภยาตญฺจ มหีปติํ;
ชีวคฺคาหมคณฺหิํสุ, สนฺธิเลสมฺปทสฺสิยฯ
[19]
มหีปาลํ ธนํ ตญฺจ, สพฺพํ หตฺถคตํ ตโต;
เปสยิํสุ ลหุํ โจฬ-มหีปาลสฺส สนฺติกํฯ
[20]
นิกายตฺติตเย ธาตุ-คพฺเภ ลํกาตเล ขิเล;
มหารเห สุวณฺณาทิ-ปฏิพิมฺเพ จ’นปฺปเกฯ
[21]
ภินฺทิตฺวา สหสา สพฺเพ, วิหาเร จ ตหิํ ตหิํ;
ยโถ โชหาริโน ยกฺขา, ลงฺกายํ สารมคฺคหุํฯ
[22]
เต โจฬา ราชรฏฺฐํ ตํ, ปุลตฺถิปุรนิสฺสิตา;
รกฺขปาสาณกณฺฑวฺห, ฐานาวธิมภุญฺชิสุํฯ
[23]
ตํ กุมารกมาทาย, กสฺสปํ รฏฺฐวาสิโน;
วฑฺเฒนฺติ โจฬภยโต, โคปยนฺตา สุสาทราฯ
[24]
โจฬราชา กุมารํ ตํ, สุตฺวา ทฺวาทสวสฺสิกํ;
คหณตฺถาย เปเสสิ, มหามจฺเจ มหาพเลฯ
[25]
อูนํ ปญฺจสหสฺเสน, โยธลกฺขํ สมาทิย;
สพฺพํ เต โรหณํ เทสํ, สงฺโขเภสุ มิโต ตโตฯ
[26]
กิตฺตินาโม’ถ สจิโว, มกฺขกุทฺรูสวาสิโก;
มุทฺธนาโม ตถามจฺโจ, มารคลฺลกวาสิโกฯ
[27]
อุโภปิ เต มหาวีรา, ยุทฺโธปายวิจกฺขณา;
โจฬเสนํ วินาเสตุ-มจฺจนฺตกตนิจฺฉยาฯ
[28]
ปลุฏฺฐคิรินามมฺหิ, ฐาเน ทุคฺเค นิเวสิย;
กตฺวา ฉมาสํ สงฺคามํ, หนิํสุ ทมิเฬ พหูํฯ
[29]
หตาวสิฏฺฐา โจฬาตา, รเณ ตสฺมิํ ภยทฺทิตา;
ปลายิตฺวา ยถาปุพฺพํ, ปุลตฺติปุรมาวสุํฯ
[30]
กุมาโร ชยิโต ทิสฺวา, อุโภ เต สจิเว ตทา;
หฏฺฐตุฏฺโฐ ‘‘วรํ ตาตา, คณฺหถา’’ติ ส จพฺรวีฯ
[31]
พุทฺโธ ปเวณิคามํ โส, วรํ ยาจิตฺถ กิตฺติโก;
สงฺฆิกํ คหิตํ ภาคํ, วิสฺสชฺเชตุํ วรํ วริฯ
[32]
ราชปุตฺตวราลทฺธ-วรา’มจฺจวรา ตทา;
นิทฺทรา สาทรา วีรา, ปาเท วนฺทิํสุ ตสฺส เตฯ
[33]
ราชา ทฺวาทสวสฺสานิ, วสิตฺวา โจฬมณฺฑเล;
อฏฺฐตาลีสวสฺสมฺหิ, มหินฺโท โส ทิวํคโตฯ
[34]
ปมาท โทสานคเตน เอวํ,
ลทฺธา’ปิ โภคานนถิรา ภวนฺติ;
อิจฺจปฺปมํทํ หิตมาสสาโน,
นิจฺจํ สุวิญฺญูสุสมา จเรยฺยฯ
สุชนปฺปสาทสํเวคตฺถาย กเต มหาวํเส
ลํกาวิโลโป นาม
ติปญฺญาสติโม ปริจฺเฉโทฯ
จตุปญฺญาสติม ปริจฺเฉท