เมนู

อาหารานํ ขยํ ปตฺวา, จชิตฺวา ทุลฺลภํ ปทํ;

มโต โส ทสเม วสฺเส, ตรุโณเยว ภูปติฯ

[73]

อิโต วิทิตฺวา ขลุปาปมิตฺต-

วิเธยฺยภาวํ ปริหานิ เหตุํ;

สุขตฺติโตเยว อิท วา หุรํ วา;

ชหนฺตุ เต โฆรวิสํ’ว พาลํฯ

สุชนปฺปสาทสํเวคตฺถาย กเต มหาวํเสติ ราชโก นาม

ทฺวิปญฺญาสติโม ปริจฺเฉโทฯ

ติวญฺญาสติม ปจฺเฉท

ลํกาวิโลโปนาม

[1]

มหินฺโท ตํ กณิฏฺโฐ โส, ราชปุตฺโต ตทจฺจเย;

อุสฺสาปิย เสตจฺฉตฺต-มนุราธปุเร วเรฯ

[2]

เสน เสนานีนา’นีต เทสนฺตรชนา กุเล;

ตตฺถ วาสมกปฺเปสิ, กิจฺเฉน ทสวจฺฉเรฯ

[3]

อเปตนีติ มคฺคสฺส, มุทุภูตสฺส สพฺพโส;

อุปฺปาทภาคํ นาทํสุ, ตสฺส ชานปทา ตทาฯ

[4]

อจฺจนฺตํ ขีณจิตฺโต โส, วสฺสมฺหิ ทสเม วิภู;

วุตฺติทาเนน นาสกฺขิ, สงฺคเหตุํ สกํ พลํฯ

[5]

อลทฺธ วุตฺติโน สพฺเพ, เกรฬา สหิตา ตโต;

น วุตฺติทานํ โน ยาว, โหติ มาตาว ภุญฺชตุฯ

[6]

อิติ ราชฆรทฺวาเร, สาหเสกรสา ภุสํ;

จาปหตา นิสีทิํสุ, สนฺนทฺธฉุริกายุธาฯ

[7]

หตฺถสารํ สมาทาย, เต วิวญฺจิย ภูปติ;

อุมฺมคฺคโต วินิคฺคมฺม, ตุริโต โรหณํ อคาฯ

[8]

สีทุปพฺพตคามมฺหิ , ขนฺธวารํ นิพนฺธิย;

ภาตุ ชายมฺม เหสิตฺเต, ฐเปตฺวา โส ตหิํ วสีฯ

[9]

น จิรสฺเสว ตสฺสาย, มตา ยสมหีปติ;

มเหสิตฺเต นิเวเสสิ, สกภาตุสฺส ธีตรํฯ

[10]

เทวิยา ตาย สญฺชาเต, สุเต กสฺสปนามเก;

อชฺฌาวุตฺตํ วิหายา’ถ, ขนฺธาวารํ มหีมติฯ

[11]

การยิตฺวาน นครํ, กปฺปคลฺลกคามเก;

อธิปจฺจํ ปวตฺเตนฺโต, โรหเณ สุจิรํ วสีฯ

[12]

ตโต เสเสสุ ฐาเนสุ, เกรฬา สีหฬา ตทา;

กณฺณาฏา จ ยถากาม-มาธิปจฺจํ ปวตฺตยุํฯ

[13]

อถสฺส วาณิโช เอโก, ปรตีรํ อิธาคโต;

คนฺตฺวา ปวตฺติํ ลํกาย, โจฬรญฺโญ นิเวทยิฯ

[14]

โสตํ สุณิตฺวา เปเสสิ, ลํกาคหณมานโส;

พลํ มหนฺตํ พลวา, ตํ ขิปฺปํ ลํกโมตริฯ

[15]

ปฏฺฐาโย ติณฺณฐานมฺหา, วิเหเฐนฺตํ พหู ชเน;

อนุกฺกเมน ตํ โจฬ-พลํ โรหณมชฺฌคาฯ

[16]

ฉตฺติํเส ราชิโน วสฺเส, มเหสิํ รตนานิ จ;

มกุฏญฺจ กมายาตํ, สพฺพมาภรณํ ตถาฯ

[17]

อมูลิกญฺจวชิร-วลยํ เทวทตฺติยํ;

อจฺเฉชฺชจฺฉุริกํ ฉินฺน-ปฏฺฏิกา ธาตุกญฺจ เตฯ

[18]

ปวิฏฺฐํ วนทุคฺคมฺหิ, ภยาตญฺจ มหีปติํ;

ชีวคฺคาหมคณฺหิํสุ, สนฺธิเลสมฺปทสฺสิยฯ

[19]

มหีปาลํ ธนํ ตญฺจ, สพฺพํ หตฺถคตํ ตโต;

เปสยิํสุ ลหุํ โจฬ-มหีปาลสฺส สนฺติกํฯ

[20]

นิกายตฺติตเย ธาตุ-คพฺเภ ลํกาตเล ขิเล;

มหารเห สุวณฺณาทิ-ปฏิพิมฺเพ จ’นปฺปเกฯ

[21]

ภินฺทิตฺวา สหสา สพฺเพ, วิหาเร จ ตหิํ ตหิํ;

ยโถ โชหาริโน ยกฺขา, ลงฺกายํ สารมคฺคหุํฯ

[22]

เต โจฬา ราชรฏฺฐํ ตํ, ปุลตฺถิปุรนิสฺสิตา;

รกฺขปาสาณกณฺฑวฺห, ฐานาวธิมภุญฺชิสุํฯ

[23]

ตํ กุมารกมาทาย, กสฺสปํ รฏฺฐวาสิโน;

วฑฺเฒนฺติ โจฬภยโต, โคปยนฺตา สุสาทราฯ

[24]

โจฬราชา กุมารํ ตํ, สุตฺวา ทฺวาทสวสฺสิกํ;

คหณตฺถาย เปเสสิ, มหามจฺเจ มหาพเลฯ

[25]

อูนํ ปญฺจสหสฺเสน, โยธลกฺขํ สมาทิย;

สพฺพํ เต โรหณํ เทสํ, สงฺโขเภสุ มิโต ตโตฯ

[26]

กิตฺตินาโม’ถ สจิโว, มกฺขกุทฺรูสวาสิโก;

มุทฺธนาโม ตถามจฺโจ, มารคลฺลกวาสิโกฯ

[27]

อุโภปิ เต มหาวีรา, ยุทฺโธปายวิจกฺขณา;

โจฬเสนํ วินาเสตุ-มจฺจนฺตกตนิจฺฉยาฯ

[28]

ปลุฏฺฐคิรินามมฺหิ, ฐาเน ทุคฺเค นิเวสิย;

กตฺวา ฉมาสํ สงฺคามํ, หนิํสุ ทมิเฬ พหูํฯ

[29]

หตาวสิฏฺฐา โจฬาตา, รเณ ตสฺมิํ ภยทฺทิตา;

ปลายิตฺวา ยถาปุพฺพํ, ปุลตฺติปุรมาวสุํฯ

[30]

กุมาโร ชยิโต ทิสฺวา, อุโภ เต สจิเว ตทา;

หฏฺฐตุฏฺโฐ ‘‘วรํ ตาตา, คณฺหถา’’ติ ส จพฺรวีฯ

[31]

พุทฺโธ ปเวณิคามํ โส, วรํ ยาจิตฺถ กิตฺติโก;

สงฺฆิกํ คหิตํ ภาคํ, วิสฺสชฺเชตุํ วรํ วริฯ

[32]

ราชปุตฺตวราลทฺธ-วรา’มจฺจวรา ตทา;

นิทฺทรา สาทรา วีรา, ปาเท วนฺทิํสุ ตสฺส เตฯ

[33]

ราชา ทฺวาทสวสฺสานิ, วสิตฺวา โจฬมณฺฑเล;

อฏฺฐตาลีสวสฺสมฺหิ, มหินฺโท โส ทิวํคโตฯ

[34]

ปมาท โทสานคเตน เอวํ,

ลทฺธา’ปิ โภคานนถิรา ภวนฺติ;

อิจฺจปฺปมํทํ หิตมาสสาโน,

นิจฺจํ สุวิญฺญูสุสมา จเรยฺยฯ

สุชนปฺปสาทสํเวคตฺถาย กเต มหาวํเส

ลํกาวิโลโป นาม

ติปญฺญาสติโม ปริจฺเฉโทฯ

จตุปญฺญาสติม ปริจฺเฉท