จตุราชโก

[1]

ตโต วิชิตสงฺคาโม, กสฺสโป ปุริตาสโย;

มหาปาฬิมฺหิ สงฺฆสฺส, สมิทฺธํ โภชนํ อกาฯ

[2]

นาคสาลา นิวาสิํ โส, มหาธมฺมกถิํ ยติํ;

มหาปูชาย ปูเชตฺวา, สทฺธมฺมํ เตน วาจยิฯ

[3]

วสนฺตํ ภาตุอาวาเส, สมุทฺทิสฺส ลิขาปยิ;

กฏนฺธการวาสิํ โส, ปาฬิ สพฺพํ สสงฺคหํฯ

[4]

ชิณฺณํ สงฺขริกมฺมญฺจ, นวํ กาเรสิ เจติเย;

สงฺฆโภคมเนกญฺจ, ตตฺถ ตตฺถ ปวตฺตยิฯ

[5]

นานามณิสมุชฺโชตํ, กาสิ จูฬมณิตฺตยํ;

สตํ ปณฺฑุปลาสานํ, วตฺถทาเนน ตปฺปยิฯ

[6]

ตสฺสาสุํ พหโว ปุตฺตา, เชฏฺโฐ เตสญฺจ มาณโก;

สพฺเพ เต น วยปฺปตฺตา, พาลาวิคตพุทฺธิโนฯ

[7]

ตโต โส พฺยาธินา ผุฏฺโฐ, อเตกิจฺเฉน เกนจิ;

ปุตฺตา เม พาลกา สพฺเพ, เน’เต รชฺชกฺขมา อิติฯ

[8]

วสนฺตํ โรหเณ เทเส, ภาคิเนยฺยํ มหามติํ;

อาหุย สพฺพํ ปาทาสิ, รชฺชํ ปุตฺเตหิ อตฺตโนฯ

[9]

คนฺธมาลาทิปูชาหิ, ปูชยิตฺวาน เจติเย;

ภิกฺขุสงฺฆํ ขมาธปสิ, ทตฺวาน จตุปจฺจยํฯ

[10]

เอวํ ธมฺมํ จริตฺวาน, มิตฺตามจฺจชเนสุ จ;

คโต นวหิ วสฺเสหิ, ยถากมฺมํ นราธิโปฯ

[11]

กตฺวา กตฺตพฺพกิจฺจํ โส, มาตุลสฺส สคารโว;

สงฺคหนฺโต ชนํ มาโณ, ทมิเฬ นีหราปยิฯ

[12]

เอกโต ทมิฬา หุตฺวา, นิพฺพาเสม อิมํ อิติ;

ตสฺมิํ ฐิเต พหิทฺธาว, อคฺคเหสุํ ปุรํ สยํฯ

[13]

หตฺต ทาฐสฺส เปเสสิ, ชมฺพุทีปคตสฺส เต;

อาคนฺตุํตว กาโลติ, สาสนํ รชฺชคาหเณฯ

[14]

มาโณ’ปิ สงฺฆํ เปเสสิ, สาสนํ ปิตุโรหณํ;

ปิตา สุตฺวาน ตํ อาคา, น จีเรเนว โรหณาฯ

[15]

อุเภ เต มนฺตยิตฺวาน, อกํสุ สนฺธิเลสกํ;

อุมิเฬหิ ตโต ชาตา, สพฺเพ เต สมวุตฺติโนฯ

[16]

ตโต โส ปิตรํ รชฺเช, อภิสิญฺจิตฺถ มาณโก;

โส’ภิสิตฺโต นิกายานํ, สหสฺสานํ ตยํ อทาฯ

[17]

สงฺฆํ รฏฺฐญฺจ สงฺคยฺห, สพฺพํ ราชกุลฏฺฐิตํ;

ภณฺฑํ เปเสสิ สตฺตูหิ, รกฺขณตฺถาย โรหณํฯ

[18]

หตฺถทาโฐปิ สุตฺวาน, ทมิฬานํ ตุ สาสนํ;

ขเณนา’คา อิมํ ทีปํ, คเหตฺวา ทมิฬฺหํ พลํฯ

[19]

ตทา เต ทมิฬา สพฺเพ, ปริภูตา อิธ ฐิตา;

อายนฺตเมว ตํ คนฺตฺวา, ปริวาเรสุ มญฺชเสฯ

[20]

มาโณปิ สุตฺวา ตํ สพฺพํ, นายํ กาโลติ ยุชฺฌิตุํ;

เปเสตฺวา ปิตุราชานํ, สทฺธิํ สาเรน โรหณํฯ

[21]

ปุพฺพเทสํ สยํ คนฺตฺวา, สงฺคณฺหนฺโต ชนํ วสี;

ลทฺธา ทมิฬปกฺขํ โส, คเหตฺวา ราชกํ ปุรํฯ

[22]

ทาโฐปติสฺโส ราชาติ, นามํ สาเวติ อตฺตโน;

มาตุลํ วิย ตํ โลโก, เตน นาเมน โวหริฯ

[23]

ปิตุจฺฉปุตฺตมาเนตฺวา, อคฺคโพธิ สนามกํ;

ฐเปตฺวา ยุวราชตฺเต, เทสญฺจา’ทาสิ ทกฺขิณํฯ

[24]

ฐานนฺตรญฺจ ปาทาสิ, นิสฺสิตานํ ยถารหํ;

สาสนสฺส จ โลกสฺส, สพฺพํ กตฺตพฺพมาจริฯ

[25]

มหาปาฬิมฺหิ ทาเปสิ, สวตฺถํ ทธิภตฺตกํ;

ขีรํ ปายาสกญฺเจว, ธมฺมํ สุณิ อุโปสถิฯ

[26]

กาเรตฺวา สพฺพปูชาโย, เทสา เปตฺวาน เทสนํ;

เอวมาทีหิ ปุญฺเญหิ, อตฺตานํ’กาสิ ภทฺทกํฯ

[27]

กสฺสปสฺส วิหารสฺส, ทตฺวาเสนวฺหคามกํ;

มหาคลฺลญฺจ ปาทาสิ, ปธานฆรกสฺส โสฯ

[28]

ปริเวณสฺส โมรสฺส, อกาสิ สกคามกํ;

ถูปารามสฺส ปุณฺโณฬิํ, ทตฺวา สกฺกาสิ เจติยํฯ

[29]

กปฺปูรปริเวณํ โส, กาเรสิ อภยุตฺตเร;

วิหารํ ติปุถุลฺลวฺหํ, กตฺวา ตสฺเสว ทาปยิฯ

[30]

ตสฺมิํ กโรนฺเต วาเรสุํ, สีมายนฺโต’ติ ภิกฺขโว;

เถริยา เต กิพาเหตฺวา, พลํ ตเถว การยิฯ

[31]

อถ เต เต เถริยา ภิกฺขู, ทุมฺมญฺญู ตตฺถ ราชินิ;

อสฺสทฺธํ ตํ วิทิตฺวาน, ปตฺตนิกฺกุชฺชนํ กรุํฯ

[32]

วุตฺตญฺหิ มุนินา เตน, อสฺสทฺโธ โย อุปาสโก;

อลาภาย จ ภิกฺขูนํ, เจเตต’กฺโกสติ จ เตฯ

[33]

ปตฺตนิกุชฺชนํ ตสฺส, กตฺตพฺพนฺติ ตโต หิ เต;

ตสฺส ตํ กมฺมมกรุํ, โลโก มญฺญิตฺถ อญฺญถาฯ

[34]

อาทายุ กุชฺชิตํ ปตฺตํ, จรนฺโต ภิกฺขุภิกฺขกํ;

นิกุชฺเชยฺย ฆรทฺวาเร, ตสฺสา’ติ กถิกํ กรุํฯ

[35]

ตสฺมิํ โส สมเย ผุฏฺโฐ, พฺยาธินา มหตามริ;

วสฺสมฺหิ นวเม ราชา, สมฺปตฺโต ชีวิตกฺขยํฯ

[36]

ทปฺปุโลปิ ตโต ราชา, คโต โรหณกํ สกํ;

วาสํ กปฺเปสิ ตตฺเถว, กโรนฺโต ปุญฺญสญฺจยํฯ

[37]

อิโต ปฏฺฐาย วกฺขาม, ตสฺส วํสมนากุลํ;

วุจฺจมานมฺหิ เอตฺเถว, ตสฺมิํ โหติ อสงฺกโรฯ

[38]

ชาโต โอกฺกากวํสมฺหิ, มหาติสฺโสติ วิสฺสุโต;

อาสิ เอโก มหาปุญฺโญ, สมากิณฺณคุณากโรฯ

[39]

ตสฺเส’กา ภริยา อาสิ, สงฺฆปิวาติ วีสฺสุตา;

ธญฺญปุญฺญคุณูเปตา, ธีตา โรหณสามิโนฯ

[40]

ตสฺสาปุตฺตา ตโย อาสุํ, ปฐโม อคฺคเพธิโก;

ทุติโย ทปฺปุโล นาม, ตติโย มณิอกฺขิโกฯ

[41]

เอกาว ธีตา ตสฺสาสิ, ราชนมคมา จ สา;

เชฏฺโฐ โรหณนามสฺส, เทสสฺสา’สิ สยํ วสีฯ

[42]

มหาปาฬิํ ส กาเรสิ, มหาคาเม มหาธโน;

ทาฐคฺคโพธินามญฺจ, ปริเวณํ ตหิ วํโสฯ

[43]

กาณคามมฺหิ กาณานํ, คิลานานญฺจ สาลเก;

วิหาเร ปฏิมาวฺเห จ, มหนฺตํ ปฏิมาฆรํฯ

[44]

ปติฏฺฐเปสิ กตฺวาน, พุทฺธตตฺถ สิลามยํ;

มหนฺตนามํ สปฺปญฺโญ, อิทฺธีหิ วิย นิมฺมิตํฯ

[45]

สาลวาณญฺจ กาเรสิ, วิหารํ อตฺตนามกํ,

ปริเวณวิหารญฺจ, ตถา กาชรคามกํฯ

[46]

นวกมฺมานิ กาเรตฺวา, ธมฺมสาลวิหารเก;

สยํ วจฺจกุฏี เอส, ตตฺถ โสเธสิ พุทฺธิมาฯ

[47]

อุจฺจิฏฺฐํ ภิกฺขุสงฺฆสฺส, โภชนํ ปริภุญฺชิย;

มณฺฑคามญฺจ สงฺฆสฺส, คามํ’ทาสิ มสาทวาฯ

[48]

ปุญฺญาเน’ตานิจญฺญานิ, กตฺวา ตสฺมิํ ทิวงฺคเต;

อาสี ตสฺสา’นุโช ตตฺถ, สามิ ทปฺปุลนามโกฯ

[49]

อิสฺเสรํ ตตฺถ วตฺเตสิ, สมฺปมทฺทิย สตฺต โว;

มหาทานํ ปวตฺเตสิ, นิสฺสงฺกํ โรหณํ อคาฯ

[50]

ตสฺส ตุฏฺโฐ ชโน อาห, มหาสามีติ เอสโน;

ตโต ปฏฺฐาย ตํ โลโก-มหาสามีติ โวหริฯ

[51]

สุตฺวาน ตํ สิลาทาโฐ, นรินฺโท สกธีตรํ;

ตสฺส ปาทาสิ สนฺตุฏฺโฐ, คุเณหิ พหุเกหิ จฯ

[52]

ยุชราชตฺตมสฺสาทา, รชฺชโยคฺโคติ มานิตุํ;

มาณวมฺมาทโย ตสฺส, ปุตฺตา อาสุํ มหาสยาฯ

[53]

ปาสาณทิปวาสิสฺส, มหาเถรสฺส สนฺติเก;

ธมฺมํ สุตฺวา ปสีทิตฺวา, ตสฺมิํ ตํ พหุมานิตุํฯ

[54]

วิหารํ โรหเณ กตฺวา, ตสฺส ปาทาสิ โสปิ ตํ;

จาตุทฺทิสิยสงฺฆสฺส, ปริโภคาย วิสฺสชฺชิฯ

[55]

อมฺพมาลา วิหาราทิ, วิหาเร การยิ พหู;

ขทิราลิวิหารญฺจ, กตฺวา เทว มปูชยิฯ

[56]

ปาสาทมนุรารามํ, มุตฺโตลมฺพํ สุชิณฺณกํ;

สีริวฑฺฒญฺจ ปาสาทํ, ตถา ตกฺกมฺพิลํ ปรํฯ

[57]

โสเธตฺวา ภิกฺขโว ตตฺถ, ทฺวตฺติํส ปริวาสยิ;

สพฺพปจฺจยทาเนน, สนฺตปฺเปตฺวา มหีมติฯ

[58]

อทา เกวฏฺฏคมฺภีรํ, คามํ นาควิหารเก;

ตถา ราชวิหารสฺส, โคนฺนคามํ สมาทิยิฯ

[59]

อทา ตีสวิหารสฺส, ตถากนฺติกปพฺพกํ;

จิตฺตลปพฺพตสฺสา’ทา, คามํ โส โคนฺนวิฏฺฐิกํฯ

[60]

ทตฺวา ริยากรสฺเสส, คามํ โสมาลวตฺถุกํ;

อกาสิ ปฏิมาเคหํ, ตเถว สุมโนหรํฯ

[61]

ตตฺรฏฺฐสฺส ชินสฺสา’กา, อุณฺณโลมํ มหคฺฆิยํ;

เหมปฏฺฏญฺจ กาเรสิ, สพฺพํ ปูชาวิธิํ ส’กาฯ

[62]

เจติเย ปริชิณฺเณ โส, สุธากมฺเมน รญฺชยิ;

ติปญฺจหตฺถํ กาเรสิ, เมตฺเตยฺยํ สุคตํ ปรํฯ

[63]

เอวมาทินิ ปุญฺญานิ, อปฺปเมยฺยานิ โส วิภู;

อกาสิ จ สยํ สาธุ, ปริวาเรหี การยิฯ

[64]

ปริวารา จ ตสฺสาสุํ, พหูปุญฺญกรา นรา;

วิหารา เนกกา อาสุํ, กตา เตหิ สปฺปจฺจยาฯ

[65]

กทาจิ มคฺคํ คจฺฉํ โส, อรญฺญมฺหิ อคามเก;

เสนํ สํวิทหิตฺวาน, วาสํ กปฺเปสิ รตฺติยํฯ

[66]

สุนหาตวิลฺลิตฺโต โส, สุภุตฺโตสยเน สุเข;

นิปนฺเนสุ ฆเร รมฺเม, นิทฺทายิตุมุปกฺกมิฯ

[67]

อลภนฺโต ตทา นิทฺทํ, กินฺนุ โข อิติ การณํ;

ปวตฺติํ อุปธาเรนฺโต, ทิวเส สพฺพมตฺตโนฯ

[68]

อทิสฺวา การณํ อนฺโต, อวสฺสํ พหิ เหสฺสติ;

อิติ จินฺติย โยเชสิ, มนุสฺเสตํ คเวสิตุํฯ

[69]

เอวมาห จ นิสฺสงฺกํ, อยฺยกา มม รตฺติยํ;

เตเมนฺตา รุกฺขมูลสฺมิํ, ฐิตา อาเนถ เต อิติฯ

[70]

เตปิ คนฺตฺวา คเวสนฺตา, ทีปหตฺถา มหาชนา;

มหาคามา’คเต ภิกฺขู, รุกฺขมูลคเต ตทาฯ

[71]

เต คนฺตฺวา สาสนํ รญฺโญ, อาโรเจสุํ ปธาวิโส;

ทิสฺวา จ ภิกฺขุ สนฺตุฏฺโฐ, เนตฺวา วาสฆรํ สกํฯ

[72]

นิจฺจทานาย ภิกฺขูนํ, ฐปิเต รตฺตจีวเร;

เตสํ ทตฺวาน ตินฺตานิ, จีวรานิ สมาทิยฯ

[73]

สุกฺขาปิย จ กตฺวาน, ปาทโธวนกาทิกํ;

นิสีทาปิย เต สพฺเพ, สยเน สาธุ สนฺถเตฯ

[74]

เภสชฺชํ ปฏิยาเทตฺวา, สยเมโว’ปนามิย;

ปจฺจูเสปิ จ กตฺวาน, กตฺตพฺพํ โภชนาทิกํฯ

[75]

ทตฺวา กปฺปิย กาเร’ถ, วิสฺสชฺเชสิ ยถารุจิํ;

เอวํ ปุญฺญรตสฺเสว, ตสฺสา’สิ ทิวสํ คตํฯ

[76]

เอวํ ปุญฺญปเรตสฺมิํ, วสมาเน นรุตฺตเม;

รฏฺฐํ ชนปทํ สพฺพํ, โยเชตฺวา ปุญฺญกมฺเมสุฯ

[77]

มาโณ ปาจินเทสมฺหิ, วสนฺโต พลสงฺคหํ;

กตฺวาน ปิตุโน เสนํ, ธนํ เจวา หราปิยฯ

[78]

กาตุํ สงฺคามมาคญฺฉิ, ติปุจุลฺลสคามกํ;

ทาโฐปติสฺโส ตํ สุตฺวา, ตมฺพลํคา มหาพโลฯ

[79]

ตตฺถา’กํสุ มหายุทฺธํ, อญฺญมญฺญํ สมาคตา;

โยธา ทาโฐ ปติสฺสสฺส, มาณํ สงฺคํว มารยุํฯ

[80]

ตํ สุตฺวา ทปฺปุโล โสปิ, โสกสลฺลหโต มริ;

สตฺตาห มนุราธมฺหิ, วสํ รชฺชมการยิฯ

[81]

โรหเณ ตีณิ วสฺสานิ, เอส รชฺชมการยิ;

ตสฺมา ตสฺส กถา อาสิ, โรหณมฺหิ อิธาปิ จฯ

[82]

เอวํ ปเรมาริย อาหวมฺหิ,

กิจฺเฉน ลทฺธาว นเรน โภคา;

อาสุํ ขเณ วิชฺชุลโตป โภคา,

โก พุทฺธิมา เตสุ รติํ กเรยฺยฯ

สุชนปฺปสาทสํเวคตฺถาย กเต มหาวํเส

จตุราชโก นาม

เตจตฺตาลีสติโม ปริจฺเฉโทฯ

จตุจตฺตาลีสติม ปริจฺเฉท