ธาตุนิธานํ
[1]
ธาตุคพฺภมฺหิ กมฺมานิ, นิฏฺฐาเปตฺวา อรินฺทโม;
สนฺนิปาตํ การยิตฺวา, สงฺฆสฺส อิธมพฺรวิฯ
[2]
ธาตุคพฺภมฺหิ กมฺมานิ, มยา นิฏฺฐาปิ ตานิ หิ;
สุเว ธาตุํ นิเธสฺสามิ, ภนฺเต ชานาถ ธาตุโย’’ฯ
[3]
อิทํ วตฺวา มหาราชา, นครํ ปาวิสี ตโต;
ธาตุ อาหรกํ ภิกฺขุํ, ภิกฺขุสงฺโฆ วิจินฺติยฯ
[4]
โสณุตฺตรํ นามยติํ, ปูชาปริเวณวาสิ กํ;
ธาตาหรณ กมฺมมฺหิ, ฉฬภิญฺญํ นิโยชยิฯ
[5]
จาริกํ จรมานมฺหิ, นาเถ โลกหิตายหิ;
นนฺทุตฺตโร’ติ นาเมน, คงฺคาตีรมฺหิ มาณโวฯ
[6]
นิมนฺเตตฺวา’ภิสมฺพุทฺธํ, สห สงฺฆํ อโภชยิ;
สตฺถาปโยคปฏฺฐาเน, สสงฺโฆนาวมารุหิฯ
[7]
ตตฺถ ภทฺทชิเถโร ตุ, ฉฬภิญฺโญ มหิทฺธิโก;
ชลปกฺขลิตฏฺฐานํ, ทิสฺวา ภิกฺขู อิทํ วทีฯ
[8]
‘‘มหา ปนาทภูเตน, มยา วุตฺโต สุวณฺณโย;
ปาสาโท ปติโต เอตฺถ, ปญฺจวีสติโยชโกฯ
[9]
ตํ ปาปุณิตฺวา คงฺคาย, ชลํ ปกฺขิลิ ตํ อิธ;
ภิกฺขู อสทฺทหนฺตา ตํ, สตฺถุโน ตํ นิเวทยุํฯ
[10]
สตฺถา’ห ‘‘กงฺขํ ภิกฺขุนํ, วิโนเทหี’’ติโสตโต;
ญาเปตุํ พฺรหฺมโลเก’ปิ, วสวตฺติสมตฺถ ตํฯ
[11]
อิทฺธิยา นภมุคฺคนฺตฺวา, สตฺตตาลสเม ฐิโต;
ทูสฺสถูปํ พฺรหฺมโลเก, ฐเปตฺวา วฑฺฒิเต กเรฯ
[12]
อิธา’เนตฺวา ทสฺสยิตฺวา, ชนสฺส ปุน ตํ ตหิํ;
ฐปยิตฺวา ยถาฐาเน, อิทฺธิยา คงฺคามาคโตฯ
[13]
ปาทงฺคุฏฺเฐน ปาสาทํ, คเหตฺวา ถุปิกายโส;
อุสฺสาเปตฺวาน ทสฺเสตฺวา, ชนสฺส ขิปิ ตํ ตหิํฯ
[14]
นนฺทุตฺตโร มาณวโก, ทิสฺวา ตํ ปาฏิหาริยํ;
ปรายตฺตมหํ ธาตุํ, ปหุอานยิตุํ สิยํฯ
[15]
อิติ ปตฺถยิ เตเนตํ, สงฺโฆ โสณุตฺตรํ ยติํ;
ตสฺมิํ กมฺเม นิโยเชสิ, โสฬสวสฺสิกํ อปิฯ
[16]
‘‘อาหรามิ กุโต ธาตุํ’’, อิติ สงฺฆมปุจฺฉิโส;
กเถสิ สงฺโฆ เถรสฺส, ตสฺส ตา ธาตุโย อิติฯ
[17]
‘‘ปรินิพฺพาน มญฺจมฺหิ, นิปนฺโน โลก นายโก;
ธาตูหิปิโลกหิ ตํ, กาตุํ เทวินฺท มพฺรุวิฯ
[18]
เทวินฺท’ฏฺฐสุ โทเณสุ, มม สาริรธาถุสุ;
เอกํ โทณํ รามคาเม, โกฬิเยหิ จ สกฺกตํฯ
[19]
นาคโลกํ ตโต นิตํ, ตโต นาเคหิ สกฺกตํ;
ลํกาทิเป มหาถูเป, นิธานาย ภวิสฺสติฯ
[20]
มหากสฺสปตฺเถโรปิ, ทีฆทสฺสี มหายติ;
ธมฺมาโสก นรินฺเทน, ธาตุวิตฺถารการโกฯ
[21]
ราชคหสฺส สามนฺเต, รญฺญา อชาตสตฺตุนา;
การาเปนฺโต มหาธาตุํ, นิธานํ สาธุ สงฺขตํฯ
[22]
สตฺต โทณานิ ธาตูนํ, อาหริตฺวาน การยิ;
รามคามมฺหิ โทณนฺตุ, สตฺตุจิตฺตญฺญุน’คฺคหิฯ
[23]
มหาธาตุนิธานํ ตํ, ธมฺมาโสโกปิ ภูปติ;
ปสฺสิตฺวา อฏฺฐมํ โทณํ, อาณาเปตุํมกิํ อกาฯ
[24]
มหาถูเป นิธานตฺถํ, วิหิตํ ตํ ชิเนนิ’ติ;
ธมฺมาโสกํ นิวาเรสุํ, ตตฺถ ขิณาสวายติฯ
[25]
รามคามมฺหิ ถูโปตุ, คงฺคาตีเร กโต ตโต;
ภิชฺชิคงฺคาย โอเฆน, โสตุ ธาตุ กรณฺฑโกฯ
[26]
สมุทฺทํ ปวิสิตฺวาน, ทฺวิธา ภินฺเน ชเล ตหิํ;
นานารตนปิฏฺฐมฺหิ, อฏฺฐารสฺมิํ สมากุโลฯ
[27]
นาคา ทิสฺวา กรณฺฑํ ตํ, กาฬนาคสฺส ราชิโน;
มญฺเชริกนาคภวนํ, อุปคมฺม นิเวทยุํฯ
[28]
ทสโกฏิสหสฺเสหิ, คนฺตฺวา นาเคหิ โส ตหิํ;
ธาตู ตา อภิปูเชนฺโต, เนตฺวาน ภวนํ สกํฯ
[29]
สพฺพรตนมยํ ถูปํ, ตสฺโสปริฆรํ ตถา;
มาเปตฺวา สห นาเคหิ, สทา ปูเชสิ สาทโรฯ
[30]
อารกฺขามหตี ตตฺถ, คนฺตฺวา ธาตุอิธานย;
สุเว ธาตุนิธานญฺหิ, ภูมิปาโล กริสฺสติ’’ฯ
[31]
อิจฺเจวํ สงฺฆวจนํ, สุตฺวา สาธูติ โส ปน;
ปตฺตพฺพกาลํ เปกฺขนฺโต, ปริเวณ มคาสกํฯ
[32]
ภวิสฺสติ สุเว ธาตุ, นิธานนฺติ มหีปติ;
จาเรสิ นคเร เภริํ, สพฺพ กิจฺจํ วิธาย ตํฯ
[33]
นครํ สกลญฺเจว, อิธาคามิญฺจ อญฺชสํ;
อลงฺการยิ สกฺกจฺจํ, นคเร จ วิภูสยิฯ
[34]
สกฺโก เทวานมินฺโท จ, ลํกาทีปมเสสกํ;
อามนฺเตตฺวา วิสฺสกมฺมํ, อลงฺการยิเนกธาฯ
[35]
นครสฺส จตุทฺวาเร, วตฺตภตฺตํหิ เนกธา;
มหาชโนปโภคตฺถํ, ฐปาเปสิ นราธิโปฯ
[36]
อุโปสเถ ปนฺนรเส, อปรนฺเห สุมานโส;
ปณฺฑิโต ราชกิจฺเจสุ, สพฺพาลงฺการ มณฺฑิโตฯ
[37]
สพฺพาหิ นาฏกตฺถีหิ, โยเธหิ สายุเธหิ จ;
มหตา จ พโลเฆน, หตฺถิวา ชิรเถหิ จฯ
[38]
นานาวิธวิภูเสหิ, สพฺพโต ปริวาริโต;
อารุยฺห สุรถํ อฏฺฐา, สุเสต จ สุสินฺธวํฯ
[39]
ภูสิตํ กณฺฑูลํ หตฺถิํ, กาเรตฺวา ปุรโตสุภํ;
สุวณฺณจงฺโคฏธโร, โสตจฺฉตฺตสฺส เหฏฺฐาโตฯ
[40]
อฏฺฐุตฺตร สหสฺสานิ, นาครนาริโย สุภา;
สุปุณฺณฆฏภูสาโย, ตํ รฏฺฐํ ปริวารยุํฯ
[41]
นานาปุปฺผสมุคฺคานิ, ตเถว ทณฺฑทีปิกา;
ตตฺตกา ตตฺตกา เอว, ธารยิตฺวาน อิตฺถิโยฯ
[42]
อฏฺฐุตฺตร สหสฺสานิ, ทารกา สมลงฺกตา;
คเหตฺวา ปริวาเรสุํ, นานาวณฺณธเช สุเภฯ
[43]
นานาตูริยโฆเสหิ, อเนเกหิ ตหิํ ตหิํ;
หตฺถสรถสทฺเทหิ, ภิชฺชนฺเต วิย ภูตเลฯ
[44]
ยนฺโต มหาเมฆวนํ, สิริยา โส มหายโส;
ยนฺเต’ว นนฺทนวนํ, เทวราชา อโสภถฯ
[45]
รญฺโญ นิคฺคมนารมฺเภ, มหาตูริย รวํปุเร;
ปริเวเณ นิสินฺโน’ว, สุตฺวา โสณุตฺตโร ยติฯ
[46]
นิมุชฺชิตฺวา ปุถุวิยา, คนฺตฺวาน นาคมนฺทิรํ;
นาคราชสฺส ปุรโต, ตตฺถ ปาตูรหุลหุํฯ
[47]
วุฏฺฐาย อภิวาเทตฺวา, ปลฺลงฺเก ตํ นิเวสีล;
สกฺกริตฺวาน นาคินฺโท, ปุจฺฉิ อาคต เทสกํฯ
[48]
ตสฺมิํ วุตฺเต อโถปุจฺฉิ, เถราคมนการณํ;
ปตฺวา’ธิการํ สพฺพํ โส, สงฺฆ สนฺเทส มพฺรุวิฯ
[49]
มหาถูเป นิธานตฺถํ, พุทฺเธน วิหิตา อิธ;
ตว หตฺถคตา ธาตุ, เทหิตา กิร เม ตุวํฯ
[50]
ตํ สุตฺวา นาคราชาโส, อตีว โทมนสฺสิ โต;
‘‘ปหู อยญฺหิ สมโณ, พลกฺกาเรน คณฺหิตุํฯ
[51]
ตสฺมา อญฺญตฺถ เนตพฺพา, ธาตุโย’’อิติ จินฺติย;
ตตฺถ ฐิตํ ภาคิเนยฺยํ, อากาเรน นิเวทยิฯ
[52]
นาเมน วาสุลทตฺโต, ชานิตฺวา ตสฺส อิงฺคิตํ;
คนฺตฺวา ตํ เจติยฆรํ, คิลิตฺวาน กรณฺฑกํฯ
[53]
สิเนรุปาทํ คนฺตฺวาน, กุณฺฑลาวฏฺฏโกสยิ;
ติโยชนสตํ ทีโฆ, โภโคโยชนวฏฺฏวาฯ
[54]
อเนกานิ สหสฺสานิ, มาเปตฺวาน ผณานิ จ;
ธูปายติ ปชฺชลติ, สยิตฺวา โส มหิทฺธิโกฯ
[55]
อเนกานิ สหสฺสานิ, อตฺตนา สทิเส อหิ;
มาปยิตฺวา สยาเปสิ, สมนฺตา ปริวาริเตฯ
[56]
พหู เทวา จ นาคา จ, โอสริํสุ ตหิํ ตทา;
‘‘ยุทฺธํ อุภินฺนํ นาคานํ, ปสิสฺสาม มยํ’’อิติฯ
[57]
มาตุโล ภาคิเนยฺเยน, หฏาตา ธาตุโย อิติ;
ญตฺวา’นห เถรํ ตํ, ธาตุนตฺถิ เม สนฺติเก อิติฯ
[58]
อาทิโตปฺปภุติเถโร, ตาสํ ธาตูนมาคมํ;
วตฺวาน นาคราชํ ตํ, ‘‘เทหิ ธาตู’’ติ อพฺรุวิฯ
[59]
อญฺญถา สญฺญาเปตุํ ตํ, เถรํ โส อุรคาธิโป;
อาทาย เจติย ฆรํ, คนฺตฺวา ตํ ตสฺส วณฺณยิฯ
[60]
อเนกธา อเนเกหิ, รตเนหิ สุสงฺขตํ;
เจติยํ เจติยฆรํ, ปสฺส ภิกฺขุ สุนิมฺมิตํฯ
[61]
ลํกาทีปมฺหิ สกเล, สพฺพานิ รตนานิปิ;
โสปานนฺเต ปาฏิกมฺปิ, นาคฺฆนฺต’ญฺเญสุ กา กถาฯ
[62]
มหาสกฺการฐานมฺหา, อปฺปสกฺการฐาน กํ;
ธาตูนํ นยนํ นาม, นยุตฺตํ ภิกฺขุโว อิทํฯ
[63]
‘‘สจฺจาภิสมโย นาม, ตุมฺหากํ หีน วิชฺชติ;
สจฺจาภิสมยฐานํ, เนตุํ ยุตฺตญฺหิ ธาตุโย’’ฯ
[64]
‘‘สํสาร ทุกฺข โมกฺขาย, อุปฺปชฺชนฺติ ตถาคตา;
พุทฺธสฺสายมธิปฺปาโย, เตนเนสฺสาม ธาตุโยฯ
[65]
ธาตุนิธานํ อชฺเช’ว, โส หิ ราชา กริสฺสติ;
ตสฺมา ปปญฺจมกริตฺวา, ลหุํ เม เทหิ ธาตุโย’’ฯ
[66]
นาโคอาหสเจ ภนฺเต, ตุวํ ปสฺสสิ ธาตุโย;
คเหตฺวา ยาหิ ตํ เถโร, ติกฺขตฺตุํ ตํ ภณาปิยฯ
[67]
สุขุมํ กรํ มาปยิตฺวา, เถโร ตตฺรฐิโต’วโส;
ภาคิเนยฺยสฺส วทเน, หตฺถํ ปกฺขิปฺป ตาวเทฯ
[68]
ธาตุกรณฺฑํ อาทาย, ‘‘ติฏฺฐ นาคา’’ติ ภาสิย;
นิมุชฺชิตฺวา ปถวิยํ, ปริเวณมฺหิ อุฏฺฐหิฯ
[69]
นาคราชา คโต ภิกฺขุ, อมฺเหหิ วญฺจิโต’’อิติ;
ธาตุ อานยนตฺถาย, ภาคิเนยฺยสฺส ปาหิณิฯ
[70]
ภาคิเนยฺโย’ถ กุจฺฉิมฺหิ, อปสฺสิตฺวา กรณฺฑกํ;
ปริเทวมาโน อาคนฺตฺวา, มาตุลสฺส นิเวทยิฯ
[71]
ตทา โส นาคราชาปิ, ‘‘วญฺจิตมฺห มยํ’’อิติ;
ปริเทวิ นาคา สพฺเพปิ, ปริเทวิํสุ ปีฬิตาฯ
[72]
ภิกฺขุ นาคสฺส วิชเย, ตุฏฺฐา เทวา สมาคตา;
ธาตุโย ปูชยนฺตาตา, เตเนว สห อาคมุํฯ
[73]
ปริเทวมานา อาคนฺตฺวา, นาคา สงฺฆสฺส สนฺติเก;
พหุธา ปริเทวิํสุ, ธาตาหรณ ทุกฺขิตาฯ
[74]
เตสํ สงฺโฆ’นุกมฺปาย, โถกํ ธาตุมทาปยิ;
เต เตน ตุฏฺฐา คนฺตฺวาน, ปูชา ภณฺฑานิ อาหรุํฯ
[75]
สกฺโก รตนปลฺลงฺกํ, โสณฺณจงฺโกฏเมว จ;
อาทาย สห เทเวหิ, ตํ ฐานํ สมุปาคโตฯ
[76]
เถรสฺส อุคฺคตฐาเน, การิเต วิสฺสกมฺมุนา;
ปติฏฺฐเปตฺวา ปลฺลงฺกํ, สุเภ รตนมณฺฑเปฯ
[77]
มาตุกรณฺฑมาทาย, ตสฺส เถรสฺส หตฺถโต;
จงฺโกฏเก ฐเปตฺวาน, ปลฺลงฺเก ปวเรฐปิฯ
[78]
พฺรหฺมา ฉตฺตมธาเรสิ, สนฺตุสฺสิโต วาฬพีชนิํ;
มณิตาลวณฺฏํ สุยาโม, สกฺโก สงฺขํ ตุโสทกํฯ
[79]
จตฺตาโร ตุ มหาราชา, อฏฺฐํสุ ขคฺคปาณิโน;
สมุคฺคหตฺถา เตตฺติํส, เทวปุตฺตา มหิทฺธิกาฯ
[80]
ปาริจฺฉตฺตก ปุปฺเผหิ, ปูชยนฺตา ตหิํฐิตา;
กุมาริโยตุ ทฺวตฺติํส, ทณฺฑทีปธรา ฐิตาฯ
[81]
ปลาเปตฺวา ทุฏฺฐยกฺเข, ยกฺขเสนาปติ ปน;
อฏฺฐวีสติ อฏฺฐํสุ, อารกฺขํ กุรุมานกาฯ
[82]
วีณํ วาทยมาโน’ว, อฏฺฐา ปญฺจสิโข ตหิํ;
รงฺคภูมิํ มาปยิตฺวา, ติมฺปรุตุริย โฆสวาฯ
[83]
อเนกเทวปุตฺตา จ, สาธุคีตปฺปโยชกา;
มหากาโฬ นาคราชา, ถุยมาโน อเนกธาฯ
[84]
ทิพฺพตูริยานิ วชฺชนฺติ, ทิพฺพสํคีติ วตฺตติ;
ทิพฺพคนฺธาทิวสฺสานิ, วสฺสเปนฺติ จ เทวตาฯ
[85]
โส อินฺทคุตฺตเถโรตุ, มารสฺส ปฏิพาหนํ;
จกฺกวาฬสมํ กตฺวา, โลหจฺฉตฺตมมาปยิฯ
[86]
มาตูนํ ปุรโต เจว, ตตฺถ ตตฺถ จ ปญฺจสุ;
ฐาเนสุ คณสชฺฌายํ, กริํสฺว ขิลภิกฺขโวฯ
[87]
ตตฺถา’คมา มหาราชา, ปหฏฺโฐ ทุฏฺฐคามณิ;
สีเสนา’ทาย อานีเต, จงฺโกฏมฺหิ สุวณฺณเยฯ
[88]
ฐเปตฺวา ธาตุ จงฺโกฏํ, ปติฏฺฐาปิย อาสเน;
ธาตุํ ปูชีย วนฺทิตฺวา, ฐิโต ปญฺจลีโก ตหิํฯ
[89]
ทิพฺพจฺฉตฺตาทิกาเนตฺถ, ทิพฺพคนฺธาทิกานิ จ;
ปสฺสิตฺวา ทิพฺพตูริยาทิ-สทฺเท สุตฺวา จ ขตฺติโยฯ
[90]
อปสฺสิตฺวา พฺรหฺมเทโว, ตุฏฺโฐ อจฺฉริยพฺภุโต;
ธาตุฉตฺเตน ปูเชสิ, ลํการชฺเช’ภิสิญฺจิ จฯ
[91]
‘‘ทิพฺพจฺฉตฺตํ มานุสญฺจ, วิมุตฺติจฺฉตฺตเมว จ;
อิติ ติจฺฉิตฺตธาริสฺส, โลกนาถสฺส สตฺถุโนฯ
[92]
ติกฺขตฺตุเมว เม รชฺชํ, ทมฺมี’ติ หฏฺฐมานโส;
ติกฺขตฺตุเมว ธาตูนํ, ลํการชฺชมทาสิโสฯ
[93]
ปูชยนฺโต ธาตุโยตา, เทเวหิ มานุเสหิ จ;
สห จงฺโกฏเกเหว, สีเสนาทาย ขตฺติโยฯ
[94]
ภิกฺขุสงฺฆ ปริพฺยุฬฺโห, กตฺวา ถูปํ ปทกฺขิณํ;
ปาจินโต อาหริตฺวา, ธาตุคพฺภมฺหิ โอตริฯ
[95]
อรหนฺโต ฉนฺนวุติ-โกฏิโย ถูปมุตฺตมํ;
สมนฺตา ปริวาเรตฺวา, อฏฺฐํสุ กตปญฺชลีฯ
[96]
โอตริตฺวา ธาตุคพฺภํ, มหคฺเฆ สยเนสุเภ;
ฐเปสฺสามิติ จินฺเตนฺเต, ปีติปุณฺณนริสฺสเรฯ
[97]
สธาตุ ธาตุจงฺโกโฏ, อุคฺคนฺตฺวา ตสฺส สีสโต;
สตฺตตาลปฺปมาณมฺหิ, อากาสมฺหิ ฐิโต ตโตฯ
[98]
สยํ กรณฺโฑ วิวริ, อุคฺคนฺตฺวา ธาตุโย ตโต;
พุทฺธเวสํ คเหตฺวาน, ลกฺขเณพฺยญฺชนุชฺชลํฯ
[99]
คณฺฑมฺพมูเล พุทฺโธ’ว, ยมกํ ปาฏิหาริยํ;
อกํสุ ธรมาเนน, สุคเตน อธิฏฺฐิตํฯ
[100]
ตํ ปาฏิหาริยํ ทิสฺวา, ปสนฺเนกคฺคมานสา;
เทวามนุสฺสา อรหตฺตํ, ปตฺตา ทฺวาทส โกฏิโยฯ
[101]
เสสา ผลตฺตยํ ปตฺตา, อตีตา คณนาปถํ;
หิตฺวา’ถ พุทฺธเวสํ ตา, กรณฺฑมฺหิ ปติฏฺฐยุํฯ
[102]
ตโต โอรุยฺห จงฺโกโฏ, รญฺโญ สีเส ปติฏฺฐหิ;
สหินฺทคุตฺตเถเรน, นาฏกีหิ จ โส ปนฯ
[103]
ธาตุคพฺภํปริหรํ, ปตฺวาน สยนํ สุภํ;
จงฺโกฏํ รตนปลฺลงฺเก, ฐปยิตฺวา ชุตินฺธโรฯ
[104]
โธวิตฺวาน ปุโนหตฺเถ, คนฺธวาสิต วารินา;
จตุชฺชาติยคนฺเธน, อุพฺพเตตฺวา สคารโวฯ
[105]
กรณฺฑํ วิวริตฺวาน, ตาคเหตฺวาน ธาตุโย;
อิติ จินฺตยิ ภูมินฺโท, มหาชนหิตตฺถิโกฯ
[106]
อนากุลํ เกหิจิปิ, ยทิ เหสฺสนฺติ ธาตุโย;
ชนสฺส สรณํ หุตฺวา, ยทิ ฐสฺสนฺติ ธาตุโยฯ
[107]
สตฺถุนิปนฺนากาเรน, ปรินิพฺพานมญฺจเก;
นิปชฺชนฺตุ สุปญฺญตฺเต, สยนมฺหิ มหารเหฯ
[108]
อิติ จินฺติย โส ธาตู, ฐเปสิ สยนุตฺตเม;
ตทา การา ธาตุโย จ, สหิํสุ สยนุตฺตเมฯ
[109]
อาสฬฺหีสุกฺกปกฺขสฺส, ปนฺนรสอุโปสเถ;
อุตฺตราสฬฺหนกฺขตฺเต, เอวํ ธาตุปติฏฺฐิตาฯ
[110]
สห ธาตุปติฏฺฐานา, อกฺขมฺปิตฺถ มหามหี;
ปาฏิหีรานิเนกานิ, ปวตฺติํสุ อเนกธาฯ
[111]
ราชา ปสนฺโนธาตุตา, เสตจฺฉตฺเตน ปูชยิ;
ลํกาย รชฺชํ สกลํ, สตฺตาหานิ อทาสิ จฯ
[112]
กาเย จ สพฺพาลงฺการํ, ธาตุคพฺภมฺหิ ปูชยิ;
ตถานาฏกิโย’มจฺฉา, ปริสา เทวตาปิ จฯ
[113]
วตฺถคุฬฆตาทีนิ, ทตฺวา สงฺฆสฺส ภูปติ;
ภิกฺขูหิ คณสชฺฌายํ, กาเรตฺวา’ขิลรตฺติยํฯ
[114]
ปุนาหนิ ปุเรเภริํ, จาเรสิ ‘‘สกลา ชนา;
วินฺทนฺตุ ธาตุสตฺตาหํ, อิมํ’’ติ ชนตาหิโตฯ
[115]
อินฺทคุตฺโต มหาเถโร, อทิฏฺฐาสิ มหิทฺธิโก;
‘‘ธาตุ วนฺทิตุกามาเย, ลํกาทีปมฺหิ มานุสาฯ
[116]
ตงฺขณํเยว อาคนฺตฺวา, วนฺทิตฺวา ธาตุโย อิธ;
ยถา สกํ ฆรํ ยนฺตุ’’, ตํ ยถาธิฏฺฐิตํ อหุฯ
[117]
โส มหาภิกฺขุสงฺฆสฺส, มหาราชา มหายโส;
มหาทานํ ปวตฺเตตฺวา, ตํ สตฺตาหํ นิรนฺตรํฯ
[118]
อาจิกฺขิธาตุคพฺภมฺหิ, กิจฺจํ นิฐาปิตํ มยา;
ธาตุคพฺภปิธานํตุ, สงฺโฆ ชานิตุมรหติฯ
[119]
สงฺโฆ เต ทฺเว สามเณเร, ตสฺมิํ กมฺเม นิโยชยิ;
ปิทหิํสุ ธาตุคพฺภํ, ปาสาเณนา’หเฏน เตฯ
[120]
‘‘มาเลตฺถ มา มิลายนฺตุ, คนฺธาสุสฺสนฺตุมา อิเม;
มา นิพฺพายนฺตุ ทีปาว, มา กิญฺจาปิ วิวชฺชตุฯ
[121]
เมทวณฺณ ฉ ปาสาณา, สนฺธิยนฺตุนิรนฺตรา’’;
อิติ ฆีณาสวา เอตฺถ, สพฺพเมตํ อธิฏฺฐยุํฯ
[122]
อาณาเปสิ มหาราชา, ‘‘ยถาสตฺติํ มหาชโน;
ธาตุนิธานกาเน’ตฺถ, กโรตู’’ติ หิตตฺถิโกฯ
[123]
มหาธาตุนิธานสฺส, ปิฏฺฐิมฺหิ จ มหาชโน;
อกา สหสฺส ธาตุนํ, นิธานานิ ยถาพลํฯ
[124]
ปิทหาปิยตํ สพฺพํ, ราชาถูปํ สมาปยิ;
จตุรสฺส จ ยญฺเจตฺถ, เจติยมฺหิ สมาปยิฯ
[125]
ปุญฺญานิ เอวมมลานิ สยญฺจสนฺโต,
กุพฺพนฺติ สพฺพวิภวุตฺตมปตฺติ เหตุ;
กาเรนฺติ จาปิหิ’ขิลา ปริสุทฺธจิตฺตา,
นานาวิเสสชานตา ปริวารเหตู’’ติฯ
สุชนปฺปสาท สํเวคตฺถาย กเต มหาวํเส
ธาตุนิธานํ นาม
เอกติํสติโม ปริจฺเฉโทฯ
ทฺวตฺติํสติม ปริจฺเฉท
ตุสิตปุรคมนํ
[1]
อนิฏฺฐิเต ฉตฺตกมฺเม, สุธากมฺเม จ เจติเย;
มารณนฺติกโรเคน, ราชา อาสิ คิลานโกฯ
[2]
ติสฺสํ ปกฺโกสยิตฺวา โส, กนิฏฺฐํ ทีฆวาปิโต;
‘‘ถูเป อนิฏฺฐิตํ กมฺมํ, นิฏฺฐาเปหีติ อพฺรวิฯ
[3]
ภาตุโน ทุพฺพลตฺตาโส, ตุนฺนวาเยหิ การิย;
กญฺจุกํ สุทฺธวตฺเถหิ, เตน ฉาทิย เจติยํฯ
[4]
จิตฺตกาเรหิ กาเรสิ, เวทิกํ ตตฺถ สาธุกํ;
ปนฺติปุณฺณฆฏานญฺจ, ปญฺจงฺคุลกปนฺติกํฯ
[5]
ฉตฺตากาเรหิ กาเรสิ, ฉตฺตํ เวฬุมยํ ตถา;
ขรปตฺตมเย จนฺท-สูริเย มุทฺธเวทิยํฯ
[6]
ลาขากุงฺกุมเกเห’ตํ, จิตฺตยิตฺวา สุจิตฺติตํ;
รญฺโญ นิเวทยิ’’ถูเป, กตฺตพฺพํ นิฏฺฐิตํ’’อิติฯ
[7]
สิวิกาย นิปชฺชิตฺวา, อิธาคนฺตฺวา มหีปติ;
ปทกฺขิณํ กริตฺวาน, สิวิกาเย’ว เจติยํฯ
[8]