[5] ‘‘นาหํ , ภิกฺขเว, อญฺญํ เอกโผฏฺฐพฺพมฺปิ สมนุปสฺสามิ ยํ เอวํ ปุริสสฺส จิตฺตํ ปริยาทาย ติฏฺฐติ ยถยิทํ, ภิกฺขเว, อิตฺถิโผฏฺฐพฺโพฯ อิตฺถิโผฏฺฐพฺโพ, ภิกฺขเว, ปุริสสฺส จิตฺตํ ปริยาทาย ติฏฺฐตี’’ติฯ ปญฺจมํฯ

[6] ‘‘นาหํ, ภิกฺขเว, อญฺญํ เอกรูปมฺปิ สมนุปสฺสามิ ยํ เอวํ อิตฺถิยา จิตฺตํ ปริยาทาย ติฏฺฐติ ยถยิทํ, ภิกฺขเว, ปุริสรูปํฯ ปุริสรูปํ, ภิกฺขเว, อิตฺถิยา จิตฺตํ ปริยาทาย ติฏฺฐตี’’ติฯ ฉฏฺฐํฯ

[7] ‘‘นาหํ, ภิกฺขเว, อญฺญํ เอกสทฺทมฺปิ สมนุปสฺสามิ ยํ เอวํ อิตฺถิยา จิตฺตํ ปริยาทาย ติฏฺฐติ ยถยิทํ, ภิกฺขเว, ปุริสสทฺโทฯ ปุริสสทฺโท, ภิกฺขเว, อิตฺถิยา จิตฺตํ ปริยาทาย ติฏฺฐตี’’ติฯ สตฺตมํฯ

[8] ‘‘นาหํ, ภิกฺขเว, อญฺญํ เอกคนฺธมฺปิ สมนุปสฺสามิ ยํ เอวํ อิตฺถิยา จิตฺตํ ปริยาทาย ติฏฺฐติ ยถยิทํ, ภิกฺขเว, ปุริสคนฺโธฯ ปุริสคนฺโธ, ภิกฺขเว, อิตฺถิยา จิตฺตํ ปริยาทาย ติฏฺฐตี’’ติฯ อฏฺฐมํฯ

[9] ‘‘นาหํ, ภิกฺขเว, อญฺญํ เอกรสมฺปิ สมนุปสฺสามิ ยํ เอวํ อิตฺถิยา จิตฺตํ ปริยาทาย ติฏฺฐติ ยถยิทํ, ภิกฺขเว, ปุริสรโสฯ ปุริสรโส, ภิกฺขเว, อิตฺถิยา จิตฺตํ ปริยาทาย ติฏฺฐตี’’ติฯ นวมํฯ

[10] ‘‘นาหํ, ภิกฺขเว, อญฺญํ เอกโผฏฺฐพฺพมฺปิ สมนุปสฺสามิ ยํ เอวํ อิตฺถิยา จิตฺตํ ปริยาทาย ติฏฺฐติ ยถยิทํ, ภิกฺขเว, ปุริสโผฏฺฐพฺโพฯ ปุริสโผฏฺฐพฺโพ, ภิกฺขเว, อิตฺถิยา จิตฺตํ ปริยาทาย ติฏฺฐตี’’ติฯ ทสมํฯ

รูปาทิวคฺโค ปฐโมฯ

2. นีวรณปฺปหานวคฺโค

[11] ‘‘นาหํ , ภิกฺขเว, อญฺญํ เอกธมฺมมฺปิ สมนุปสฺสามิ เยน อนุปฺปนฺโน วา กามจฺฉนฺโท อุปฺปชฺชติ อุปฺปนฺโน วา กามจฺฉนฺโท ภิยฺโยภาวาย เวปุลฺลาย สํวตฺตติ ยถยิทํ, ภิกฺขเว, สุภนิมิตฺตํฯ สุภนิมิตฺตํ, ภิกฺขเว, อโยนิโส มนสิ กโรโต อนุปฺปนฺโน เจว กามจฺฉนฺโท อุปฺปชฺชติ อุปฺปนฺโน จ กามจฺฉนฺโท ภิยฺโยภาวาย เวปุลฺลาย สํวตฺตตี’’ติฯ ปฐมํฯ

[12] ‘‘นาหํ , ภิกฺขเว, อญฺญํ เอกธมฺมมฺปิ สมนุปสฺสามิ เยน อนุปฺปนฺโน วา พฺยาปาโท อุปฺปชฺชติ อุปฺปนฺโน วา พฺยาปาโท ภิยฺโยภาวาย เวปุลฺลาย สํวตฺตติ ยถยิทํ, ภิกฺขเว, ปฏิฆนิมิตฺตํฯ ปฏิฆนิมิตฺตํ, ภิกฺขเว, อโยนิโส มนสิ กโรโต อนุปฺปนฺโน เจว พฺยาปาโท อุปฺปชฺชติ อุปฺปนฺโน จ พฺยาปาโท ภิยฺโยภาวาย เวปุลฺลาย สํวตฺตตี’’ติฯ ทุติยํฯ

[13] ‘‘นาหํ, ภิกฺขเว, อญฺญํ เอกธมฺมมฺปิ สมนุปสฺสามิ เยน อนุปฺปนฺนํ วา ถินมิทฺธํ [ถีนมิทฺธํ (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] อุปฺปชฺชติ อุปฺปนฺนํ วา ถินมิทฺธํ ภิยฺโยภาวาย เวปุลฺลาย สํวตฺตติ ยถยิทํ, ภิกฺขเว, อรติ ตนฺที [ตนฺทิ (ก.)] วิชมฺภิตา [วิชมฺภิกา (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] ภตฺตสมฺมโท เจตโส จ ลีนตฺตํฯ ลีนจิตฺตสฺส, ภิกฺขเว, อนุปฺปนฺนญฺเจว ถินมิทฺธํ อุปฺปชฺชติ อุปฺปนฺนญฺจ ถินมิทฺธํ ภิยฺโยภาวาย เวปุลฺลาย สํวตฺตตี’’ติฯ ตติยํฯ

[14] ‘‘นาหํ, ภิกฺขเว, อญฺญํ เอกธมฺมมฺปิ สมนุปสฺสามิ เยน อนุปฺปนฺนํ วา อุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจํ อุปฺปชฺชติ อุปฺปนฺนํ วา อุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจํ ภิยฺโยภาวาย เวปุลฺลาย สํวตฺตติ ยถยิทํ, ภิกฺขเว, เจตโส อวูปสโมฯ อวูปสนฺตจิตฺตสฺส, ภิกฺขเว, อนุปฺปนฺนญฺเจว อุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจํ อุปฺปชฺชติ อุปฺปนฺนญฺจ อุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจํ ภิยฺโยภาวาย เวปุลฺลาย สํวตฺตตี’’ติฯ จตุตฺถํฯ

[15] ‘‘นาหํ , ภิกฺขเว, อญฺญํ เอกธมฺมมฺปิ สมนุปสฺสามิ เยน อนุปฺปนฺนา วา วิจิกิจฺฉา อุปฺปชฺชติ อุปฺปนฺนา วา วิจิกิจฺฉา ภิยฺโยภาวาย เวปุลฺลาย สํวตฺตติ ยถยิทํ, ภิกฺขเว, อโยนิโสมนสิกาโรฯ อโยนิโส, ภิกฺขเว, มนสิ กโรโต อนุปฺปนฺนา เจว วิจิกิจฺฉา อุปฺปชฺชติ อุปฺปนฺนา จ วิจิกิจฺฉา ภิยฺโยภาวาย เวปุลฺลาย สํวตฺตตี’’ติฯ ปญฺจมํฯ

[16] ‘‘นาหํ, ภิกฺขเว, อญฺญํ เอกธมฺมมฺปิ สมนุปสฺสามิ เยน อนุปฺปนฺโน วา กามจฺฉนฺโท นุปฺปชฺชติ อุปฺปนฺโน วา กามจฺฉนฺโท ปหียติ ยถยิทํ, ภิกฺขเว, อสุภนิมิตฺตํฯ อสุภนิมิตฺตํ, ภิกฺขเว, โยนิโส มนสิ กโรโต อนุปฺปนฺโน เจว กามจฺฉนฺโท นุปฺปชฺชติ อุปฺปนฺโน จ กามจฺฉนฺโท ปหียตี’’ติฯ ฉฏฺฐํฯ

[17] ‘‘นาหํ, ภิกฺขเว, อญฺญํ เอกธมฺมมฺปิ สมนุปสฺสามิ เยน อนุปฺปนฺโน วา พฺยาปาโท นุปฺปชฺชติ อุปฺปนฺโน วา พฺยาปาโท ปหียติ ยถยิทํ, ภิกฺขเว, เมตฺตา เจโตวิมุตฺติฯ เมตฺตํ, ภิกฺขเว, เจโตวิมุตฺติํ โยนิโส มนสิ กโรโต อนุปฺปนฺโน เจว พฺยาปาโท นุปฺปชฺชติ อุปฺปนฺโน จ พฺยาปาโท ปหียตี’’ติฯ สตฺตมํฯ

[18] ‘‘นาหํ, ภิกฺขเว, อญฺญํ เอกธมฺมมฺปิ สมนุปสฺสามิ เยน อนุปฺปนฺนํ วา ถินมิทฺธํ นุปฺปชฺชติ อุปฺปนฺนํ วา ถินมิทฺธํ ปหียติ ยถยิทํ, ภิกฺขเว, อารมฺภธาตุ นิกฺกมธาตุ ปรกฺกมธาตุฯ อารทฺธวีริยสฺส, ภิกฺขเว, อนุปฺปนฺนญฺเจว ถินมิทฺธํ นุปฺปชฺชติ อุปฺปนฺนญฺจ ถินมิทฺธํ ปหียตี’’ติฯ อฏฺฐมํฯ

[19] ‘‘นาหํ, ภิกฺขเว, อญฺญํ เอกธมฺมมฺปิ สมนุปสฺสามิ เยน อนุปฺปนฺนํ วา อุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจํ นุปฺปชฺชติ อุปฺปนฺนํ วา อุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจํ ปหียติ ยถยิทํ, ภิกฺขเว, เจตโส วูปสโมฯ วูปสนฺตจิตฺตสฺส, ภิกฺขเว, อนุปฺปนฺนญฺเจว อุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจํ นุปฺปชฺชติ อุปฺปนฺนญฺจ อุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจํ ปหียตี’’ติฯ นวมํฯ

[20] ‘‘นาหํ, ภิกฺขเว, อญฺญํ เอกธมฺมมฺปิ สมนุปสฺสามิ เยน อนุปฺปนฺนา วา วิจิกิจฺฉา นุปฺปชฺชติ อุปฺปนฺนา วา วิจิกิจฺฉา ปหียติ ยถยิทํ, ภิกฺขเว, โยนิโสมนสิกาโร ฯ โยนิโส, ภิกฺขเว, มนสิ กโรโต อนุปฺปนฺนา เจว วิจิกิจฺฉา นุปฺปชฺชติ อุปฺปนฺนา จ วิจิกิจฺฉา ปหียตี’’ติฯ ทสมํฯ

นีวรณปฺปหานวคฺโค ทุติโยฯ

3. อกมฺมนิยวคฺโค

[21] ‘‘นาหํ , ภิกฺขเว, อญฺญํ เอกธมฺมมฺปิ สมนุปสฺสามิ ยํ เอวํ อภาวิตํ อกมฺมนิยํ โหติ ยถยิทํ, ภิกฺขเว, จิตฺตํ [ยถยิทํ จิตฺตํ (สี. ปี.) เอวมุปริปิ]ฯ จิตฺตํ, ภิกฺขเว, อภาวิตํ อกมฺมนิยํ โหตี’’ติฯ ปฐมํฯ

[22] ‘‘นาหํ, ภิกฺขเว, อญฺญํ เอกธมฺมมฺปิ สมนุปสฺสามิ ยํ เอวํ ภาวิตํ กมฺมนิยํ โหติ ยถยิทํ, ภิกฺขเว, จิตฺตํฯ จิตฺตํ, ภิกฺขเว, ภาวิตํ กมฺมนิยํ โหตี’’ติฯ ทุติยํฯ