‘‘กตมานิ จตฺตาริ? ทุกฺขํ อริยสจฺจํ…เป.… ทุกฺขนิโรธคามินี ปฏิปทา อริยสจฺจํฯ เย หิ เกจิ, ภิกฺขเว, อตีตมทฺธานํ สมณา วา พฺราหฺมณา วา ยถาภูตํ อภิสมฺพุทฺธํ ปกาเสสุํ…เป.… ปกาเสสฺสนฺติ…เป.… ปกาเสนฺติ, สพฺเพ เต อิมานิ จตฺตาริ อริยสจฺจานิ ยถาภูตํ อภิสมฺพุทฺธํ ปกาเสนฺติฯ

‘‘ตสฺมาติห, ภิกฺขเว, ‘อิทํ ทุกฺข’นฺติ โยโค กรณีโย…เป.… ‘อยํ ทุกฺขนิโรธคามินี ปฏิปทา’ติ โยโค กรณีโย’’ติฯ ฉฏฺฐํฯ

7. วิตกฺกสุตฺตํ

[1077] ‘‘มา, ภิกฺขเว, ปาปเก อกุสเล วิตกฺเก วิตกฺเกยฺยาถ [วิตกฺเกถ (สี. สฺยา. กํ.)], เสยฺยถิทํ – กามวิตกฺกํ, พฺยาปาทวิตกฺกํ, วิหิํสาวิตกฺกํฯ ตํ กิสฺส เหตุ? เนเต, ภิกฺขเว, วิตกฺกา อตฺถสํหิตา นาทิพฺรหฺมจริยกา น นิพฺพิทาย น วิราคาย น นิโรธาย น อุปสมาย น อภิญฺญาย น สมฺโพธาย น นิพฺพานาย สํวตฺตนฺติฯ

‘‘วิตกฺเกนฺตา จ โข ตุมฺเห, ภิกฺขเว, ‘อิทํ ทุกฺข’นฺติ วิตกฺเกยฺยาถ, ‘อยํ ทุกฺขสมุทโย’ติ วิตกฺเกยฺยาถ, ‘อยํ ทุกฺขนิโรโธ’ติ วิตกฺเกยฺยาถ, ‘อยํ ทุกฺขนิโรธคามินี ปฏิปทา’ติ วิตกฺเกยฺยาถฯ ตํ กิสฺส เหตุ? เอเต, ภิกฺขเว, วิตกฺกา อตฺถสํหิตา เอเต อาทิพฺรหฺมจริยกา เอเต นิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย อุปสมาย อภิญฺญาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตนฺติฯ

‘‘ตสฺมาติห, ภิกฺขเว, ‘อิทํ ทุกฺข’นฺติ โยโค กรณีโย…เป.… ‘อยํ ทุกฺขนิโรธคามินี ปฏิปทา’ติ โยโค กรณีโย’’ติฯ สตฺตมํฯ

8. จินฺตสุตฺตํ

[1078] ‘‘มา, ภิกฺขเว, ปาปกํ อกุสลํ จิตฺตํ จินฺเตยฺยาถ [จินฺเตถ (สี. สฺยา. กํ.)] – ‘สสฺสโต โลโก’ติ วา ‘อสสฺสโต โลโก’ติ วา, ‘อนฺตวา โลโก’ติ วา ‘อนนฺตวา โลโก’ติ วา, ‘ตํ ชีวํ ตํ สรีร’นฺติ วา ‘อญฺญํ ชีวํ อญฺญํ สรีร’นฺติ วา, ‘โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติ วา ‘น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติ วา, ‘โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติ วา, ‘เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติ วาฯ ตํ กิสฺส เหตุ? เนสา, ภิกฺขเว, จินฺตา อตฺถสํหิตา นาทิพฺรหฺมจริยกา น นิพฺพิทาย น วิราคาย น นิโรธาย น อุปสมาย น อภิญฺญาย น สมฺโพธาย น นิพฺพานาย สํวตฺตติฯ

‘‘จินฺเตนฺตา จ โข ตุมฺเห, ภิกฺขเว, ‘อิทํ ทุกฺข’นฺติ จินฺเตยฺยาถ, ‘อยํ ทุกฺขสมุทโย’ติ จินฺเตยฺยาถ, ‘อยํ ทุกฺขนิโรโธ’ติ จินฺเตยฺยาถ, ‘อยํ ทุกฺขนิโรธคามินี ปฏิปทา’ติ จินฺเตยฺยาถฯ ตํ กิสฺส เหตุ? เอสา, ภิกฺขเว, จินฺตา อตฺถสํหิตา, เอสา อาทิพฺรหฺมจริยกา, เอสา นิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย อุปสมาย อภิญฺญาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติฯ

‘‘ตสฺมาติห, ภิกฺขเว, ‘อิทํ ทุกฺข’นฺติ โยโค กรณีโย…เป.… ‘อยํ ทุกฺขนิโรธคามินี ปฏิปทา’ติ โยโค กรณีโย’’ติฯ อฏฺฐมํฯ

9. วิคฺคาหิกกถาสุตฺตํ

[1079] ‘‘มา , ภิกฺขเว, วิคฺคาหิกกถํ กเถยฺยาถ [กเถถ (สี. สฺยา. กํ.)] – ‘น ตฺวํ อิมํ ธมฺมวินยํ อาชานาสิ, อหํ อิมํ ธมฺมวินยํ อาชานามิฯ กิํ ตฺวํ อิมํ ธมฺมวินยํ อาชานิสฺสสิ! มิจฺฉาปฏิปนฺโน ตฺวมสิ, อหมสฺมิ สมฺมาปฏิปนฺโนฯ สหิตํ เม, อสหิตํ เตฯ ปุเรวจนียํ ปจฺฉา อวจ, ปจฺฉาวจนียํ ปุเร อวจฯ อธิจิณฺณํ [อจิณฺณํ (สฺยา. กํ. ปี.)] เต วิปราวตฺตํฯ อาโรปิโต เต วาโท, จร วาทปฺปโมกฺขายฯ นิคฺคหิโตสิ, นิพฺเพเฐหิ วา สเจ ปโหสี’ติฯ ตํ กิสฺส เหตุ? เนสา, ภิกฺขเว, กถา อตฺถสํหิตา นาทิพฺรหฺมจริยกา น นิพฺพิทาย น วิราคาย น นิโรธาย น อุปสมาย น อภิญฺญาย น สมฺโพธาย น นิพฺพานาย สํวตฺตติฯ

‘‘กเถนฺตา จ โข ตุมฺเห, ภิกฺขเว, ‘อิทํ ทุกฺข’นฺติ กเถยฺยาถ , ‘อยํ ทุกฺขสมุทโย’ติ กเถยฺยาถ, ‘อยํ ทุกฺขนิโรโธ’ติ กเถยฺยาถ, ‘อยํ ทุกฺขนิโรธคามินี ปฏิปทา’ติ กเถยฺยาถ…เป.… โยโค กรณีโย’’ติฯ นวมํฯ