2. ทุติยอภิสนฺทสุตฺตํ

[1038] ‘‘จตฺตาโรเม , ภิกฺขเว, ปุญฺญาภิสนฺทา, กุสลาภิสนฺทา, สุขสฺสาหาราฯ กตเม จตฺตาโร? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก พุทฺเธ อเวจฺจปฺปสาเทน สมนฺนาคโต โหติ – อิติปิ โส ภควา…เป.… สตฺถา เทวมนุสฺสานํ พุทฺโธ ภควาติฯ อยํ ปฐโม ปุญฺญาภิสนฺโท กุสลาภิสนฺโท สุขสฺสาหาโรฯ

‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก ธมฺเม…เป.… สงฺเฆ…เป.…ฯ

‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก วิคตมลมจฺเฉเรน เจตสา อคารํ อชฺฌาวสติ มุตฺตจาโค ปยตปาณิ โวสฺสคฺครโต ยาจโยโค ทานสํวิภาครโตฯ อยํ จตุตฺโถ ปุญฺญาภิสนฺโท กุสลาภิสนฺโท สุขสฺสาหาโร ฯ อิเม โข, ภิกฺขเว, จตฺตาโร ปุญฺญาภิสนฺทา, กุสลาภิสนฺทา, สุขสฺสาหาราฯ

‘‘อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, จตูหิ ปุญฺญาภิสนฺเทหิ กุสลาภิสนฺเทหิ สมนฺนาคตสฺส อริยสาวกสฺส น สุกรํ ปุญฺญสฺส ปมาณํ คเณตุํ – ‘เอตฺตโก ปุญฺญาภิสนฺโท, กุสลาภิสนฺโท , สุขสฺสาหาโร’ติฯ อถ โข อสงฺเขฺยยฺโย อปฺปเมยฺโย มหาปุญฺญกฺขนฺโธ ตฺเวว สงฺขฺยํ คจฺฉติฯ

‘‘เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, ยตฺถิมา มหานทิโย สํสนฺทนฺติ สเมนฺติ, เสยฺยถิทํ – คงฺคา, ยมุนา, อจิรวตี, สรภู, มหี, ตตฺถ น สุกรํ อุทกสฺส ปมาณํ คเณตุํ – ‘เอตฺตกานิ อุทกาฬฺหกานี’ติ วา ‘เอตฺตกานิ อุทกาฬฺหกสตานี’ติ วา ‘เอตฺตกานิ อุทกาฬฺหกสหสฺสานี’ติ วา ‘เอตฺตกานิ อุทกาฬฺหกสตสหสฺสานี’ติ วาติฯ อถ โข อสงฺเขฺยยฺโย อปฺปเมยฺโย มหาอุทกกฺขนฺโธ ตฺเวว สงฺขฺยํ คจฺฉติฯ เอวเมว โข, ภิกฺขเว, อิเมหิ จตูหิ ปุญฺญาภิสนฺเทหิ กุสลาภิสนฺเทหิ สมนฺนาคตสฺส อริยสาวกสฺส น สุกรํ ปุญฺญสฺส ปมาณํ คเณตุํ – ‘เอตฺตโก ปุญฺญาภิสนฺโท, กุสลาภิสนฺโท, สุขสฺสาหาโร’ติฯ อถ โข อสงฺเขฺยยฺโย อปฺปเมยฺโย มหาปุญฺญกฺขนฺโธ ตฺเวว สงฺขฺยํ คจฺฉตี’’ติฯ อิทมโวจ ภควา…เป.… สตฺถา –

‘‘มโหทธิํ อปริมิตํ มหาสรํ,

พหุเภรวํ รตนคณานมาลยํ;

นชฺโช ยถา นรคณสงฺฆเสวิตา,

ปุถู สวนฺตี อุปยนฺติ สาครํฯ

‘‘เอวํ นรํ อนฺนปานวตฺถททํ,

เสยฺยานิ ปจฺจตฺถรณสฺส ทายกํ;

ปุญฺญสฺส ธารา อุปยนฺติ ปณฺฑิตํ,

นชฺโช ยถา วาริวหาว สาคร’’นฺติฯ ทุติยํ;

3. ตติยอภิสนฺทสุตฺตํ

[1039] ‘‘จตฺตาโรเม, ภิกฺขเว, ปุญฺญาภิสนฺทา, กุสลาภิสนฺทา, สุขสฺสาหาราฯ กตเม จตฺตาโร? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก พุทฺเธ อเวจฺจปฺปสาเทน สมนฺนาคโต โหติ – อิติปิ โส ภควา…เป.… สตฺถา เทวมนุสฺสานํ พุทฺโธ ภควาติฯ อยํ ปฐโม ปุญฺญาภิสนฺโท, กุสลาภิสนฺโท, สุขสฺสาหาโรฯ

‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก ธมฺเม…เป.… สงฺเฆ…เป.…ฯ

‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก ปญฺญวา โหติ อุทยตฺถคามินิยา ปญฺญาย สมนฺนาคโต อริยาย นิพฺเพธิกาย สมฺมา ทุกฺขกฺขยคามินิยาฯ อยํ จตุตฺโถ ปุญฺญาภิสนฺโท กุสลาภิสนฺโท สุขสฺสาหาโรฯ อิเม โข, ภิกฺขเว, จตฺตาโร ปุญฺญาภิสนฺทา กุสลาภิสนฺทา สุขสฺสาหาราฯ

‘‘อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, จตูหิ ปุญฺญาภิสนฺเทหิ กุสลาภิสนฺเทหิ สมนฺนาคตสฺส อริยสาวกสฺส น สุกรํ ปุญฺญสฺส ปมาณํ คเณตุํ – ‘เอตฺตโก ปุญฺญาภิสนฺโท, กุสลาภิสนฺโท, สุขสฺสาหาโร’ติฯ อถ โข อสงฺเขฺยยฺโย อปฺปเมยฺโย มหาปุญฺญกฺขนฺโธ ตฺเวว สงฺขฺยํ คจฺฉตี’’ติฯ อิทมโวจ ภควา…เป.… สตฺถา –

‘‘โย ปุญฺญกาโม กุสเล ปติฏฺฐิโต,

ภาเวติ มคฺคํ อมตสฺส ปตฺติยา;

โส ธมฺมสาราธิคโม ขเย รโต,

น เวธติ มจฺจุราชาคมนสฺมิ’’นฺติ [มจฺจุราชาคมิสฺสตีติ (สี. ปี.), มจฺจุชรากมฺปิสฺมินฺติ (ก.)]ฯ ตติยํ;