โส อิติ ปฏิสญฺจิกฺขติ – ‘กิํ นุ โข เทวานํ เทวปท’นฺติ ? โส เอวํ ปชานาติ – ‘อพฺยาพชฺฌปรเม ขฺวาหํ เอตรหิ เทเว สุณามิฯ น โข ปนาหํ กิญฺจิ พฺยาพาเธมิ ตสํ วา ถาวรํ วาฯ อทฺธาหํ เทวปทธมฺมสมนฺนาคโต วิหรามี’ติฯ อิทํ จตุตฺถํ เทวานํ เทวปทํ อวิสุทฺธานํ สตฺตานํ วิสุทฺธิยา อปริโยทาตานํ สตฺตานํ ปริโยทปนายฯ อิมานิ โข, ภิกฺขเว, จตฺตาริ เทวานํ เทวปทานิ อวิสุทฺธานํ สตฺตานํ วิสุทฺธิยา อปริโยทาตานํ สตฺตานํ ปริโยทปนายา’’ติฯ ปญฺจมํฯ

6. เทวสภาคสุตฺตํ

[1032] ‘‘จตูหิ, ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคตํ อตฺตมนา เทวา สภาคตํ กเถนฺติฯ กตเมหิ จตูหิ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก พุทฺเธ อเวจฺจปฺปสาเทน สมนฺนาคโต โหติ – อิติปิ โส ภควา…เป.… สตฺถา เทวมนุสฺสานํ พุทฺโธ ภควาติฯ ยา ตา เทวตา พุทฺเธ อเวจฺจปฺปสาเทน สมนฺนาคตา อิโต จุตา ตตฺรูปปนฺนา ตาสํ เอวํ โหติ – ‘ยถารูเปน โข มยํ พุทฺเธ อเวจฺจปฺปสาเทน สมนฺนาคตา ตโต จุตา อิธูปปนฺนา, อริยสาวโกปิ ตถารูเปน พุทฺเธ อเวจฺจปฺปสาเทน สมนฺนาคโต เอหีติ เทวานํ สนฺติเก’’’ติฯ

‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก ธมฺเม…เป.… สงฺเฆ…เป.… อริยกนฺเตหิ สีเลหิ สมนฺนาคโต โหติ อขณฺเฑหิ…เป.… สมาธิสํวตฺตนิเกหิฯ ยา ตา เทวตา อริยกนฺเตหิ สีเลหิ สมนฺนาคตา อิโต จุตา ตตฺรูปปนฺนา ตาสํ เอวํ โหติ – ‘ยถารูเปหิ โข มยํ อริยกนฺเตหิ สีเลหิ สมนฺนาคตา ตโต จุตา อิธูปปนฺนา, อริยสาวโกปิ ตถารูเปหิ อริยกนฺเตหิ สีเลหิ สมนฺนาคโต เอหีติ เทวานํ สนฺติเก’ติฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, จตูหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคตํ อตฺตมนา เทวา สภาคตํ กเถนฺตี’’ติฯ ฉฏฺฐํฯ

7. มหานามสุตฺตํ

[1033] เอกํ สมยํ ภควา สกฺเกสุ วิหรติ กปิลวตฺถุสฺมิํ นิคฺโรธาราเมฯ อถ โข มหานาโม สกฺโก เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข มหานาโม สกฺโก ภควนฺตํ เอตทโวจ –

‘‘กิตฺตาวตา นุ โข, ภนฺเต, อุปาสโก โหตี’’ติ? ‘‘ยโต โข, มหานาม, พุทฺธํ สรณํ คโต โหติ, ธมฺมํ สรณํ คโต โหติ, สงฺฆํ สรณํ คโต โหติ – เอตฺตาวตา โข, มหานาม, อุปาสโก โหตี’’ติฯ

‘‘กิตฺตาวตา ปน, ภนฺเต, อุปาสโก สีลสมฺปนฺโน โหตี’’ติ? ‘‘ยโต โข, มหานาม, อุปาสโก ปาณาติปาตา ปฏิวิรโต โหติ, อทินฺนาทานา ปฏิวิรโต โหติ, กาเมสุมิจฺฉาจารา ปฏิวิรโต โหติ, มุสาวาทา ปฏิวิรโต โหติ, สุราเมรยมชฺชปฺปมาทฏฺฐานา ปฏิวิรโต โหติ, – เอตฺตาวตา โข, มหานาม, อุปาสโก สีลสมฺปนฺโน โหตี’’ติฯ

‘‘กิตฺตาวตา ปน, ภนฺเต, อุปาสโก สทฺธาสมฺปนฺโน โหตี’’ติ? ‘‘อิธ, มหานาม, อุปาสโก สทฺโธ โหติ, สทฺทหติ ตถาคตสฺส โพธิํ – อิติปิ โส ภควา…เป.… สตฺถา เทวมนุสฺสานํ พุทฺโธ ภควาติฯ เอตฺตาวตา โข, มหานาม, อุปาสโก สทฺธาสมฺปนฺโน โหตี’’ติฯ

‘‘กิตฺตาวตา ปน, ภนฺเต, อุปาสโก จาคสมฺปนฺโน โหตี’’ติ? ‘‘อิธ, มหานาม, อุปาสโก วิคตมลมจฺเฉเรน เจตสา อคารํ อชฺฌาวสติ มุตฺตจาโค ปยตปาณิ โวสฺสคฺครโต ยาจโยโค ทานสํวิภาครโต – เอตฺตาวตา โข, มหานาม, อุปาสโก จาคสมฺปนฺโน โหตี’’ติฯ

‘‘กิตฺตาวตา ปน, ภนฺเต, อุปาสโก ปญฺญาสมฺปนฺโน โหตี’’ติ? ‘‘อิธ, มหานาม, อุปาสโก ปญฺญวา โหติ อุทยตฺถคามินิยา ปญฺญาย สมนฺนาคโต อริยาย นิพฺเพธิกาย สมฺมา ทุกฺขกฺขยคามินิยา – เอตฺตาวตา โข, มหานาม, อุปาสโก ปญฺญาสมฺปนฺโน โหตี’’ติฯ สตฺตมํฯ

8. วสฺสสุตฺตํ

[1034] ‘‘เสยฺยถาปิ , ภิกฺขเว, อุปริปพฺพเต ถุลฺลผุสิตเก เทเว วสฺสนฺเต ตํ อุทกํ ยถานินฺนํ ปวตฺตมานํ ปพฺพตกนฺทรปทรสาขา ปริปูเรติ, ปพฺพตกนฺทรปทรสาขา ปริปูรา กุโสพฺเภ ปริปูเรนฺติ, กุโสพฺภา ปริปูรา มหาโสพฺเภ ปริปูเรนฺติ, มหาโสพฺภา ปริปูรา กุนฺนทิโย ปริปูเรนฺติ, กุนฺนทิโย ปริปูรา มหานทิโย ปริปูเรนฺติ, มหานทิโย ปริปูรา มหาสมุทฺทํ [มหาสมุทฺทสาครํ (สพฺพตฺถ) สํ. นิ. 4.70] ปริปูเรนฺติ; เอวเมว โข, ภิกฺขเว, อริยสาวกสฺส โย จ พุทฺเธ อเวจฺจปฺปสาโท, โย จ ธมฺเม อเวจฺจปฺปสาโท, โย จ สงฺเฆ อเวจฺจปฺปสาโท, ยานิ จ อริยกนฺตานิ สีลานิ – อิเม ธมฺมา สนฺทมานา ปารํ คนฺตฺวา อาสวานํ ขยาย สํวตฺตนฺตี’’ติฯ อฏฺฐมํฯ

9. กาฬิโคธสุตฺตํ

[1035] เอกํ สมยํ ภควา สกฺเกสุ วิหรติ กปิลวตฺถุสฺมิํ นิคฺโรธาราเมฯ อถ โข ภควา ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย เยน กาฬิโคธาย สากิยานิยา นิเวสนํ เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ปญฺญตฺเต อาสเน นิสีทิฯ อถ โข กาฬิโคธา สากิยานี เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข กาฬิโคธํ สากิยานิํ ภควา เอตทโวจ –

‘‘จตูหิ โข, โคเธ, ธมฺเมหิ สมนฺนาคตา อริยสาวิกา โสตาปนฺนา โหติ อวินิปาตธมฺมา นิยตา สมฺโพธิปรายณาฯ กตเมหิ จตูหิ? อิธ, โคเธ, อริยสาวิกา พุทฺเธ อเวจฺจปฺปสาเทน สมนฺนาคตา โหติ – อิติปิ โส ภควา…เป.… สตฺถา เทวมนุสฺสานํ พุทฺโธ ภควาติฯ ธมฺเม…เป.… สงฺเฆ…เป.… วิคตมลมจฺเฉเรน เจตสา อคารํ อชฺฌาวสติ มุตฺตจาคา ปยตปาณินี [ปยตปาณี (สพฺพตฺถ) 3.30 โมคฺคลฺลานสุตฺตํ โอโลเกตพฺพํ] โวสฺสคฺครตา ยาจโยคา ทานสํวิภาครตาฯ อิเมหิ โข, โคเธ, จตูหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคตา อริยสาวิกา โสตาปนฺนา โหติ อวินิปาตธมฺมา นิยตา สมฺโพธิปรายณา’’ติฯ

‘‘ยานิมานิ, ภนฺเต, ภควตา จตฺตาริ โสตาปตฺติยงฺคานิ เทสิตานิ, สํวิชฺชนฺเต เต ธมฺมา มยิ, อหญฺจ เตสุ ธมฺเมสุ สนฺทิสฺสามิฯ อหญฺหิ, ภนฺเต, พุทฺเธ อเวจฺจปฺปสาเทน สมนฺนาคตา – อิติปิ โส ภควา…เป.… สตฺถา เทวมนุสฺสานํ พุทฺโธ ภควาติฯ ธมฺเม…เป.… สงฺเฆ…เป.… ยํ โข ปน กิญฺจิ กุเล เทยฺยธมฺมํ สพฺพํ ตํ อปฺปฏิวิภตฺตํ สีลวนฺเตหิ กลฺยาณธมฺเมหี’’ติฯ ‘‘ลาภา เต, โคเธ, สุลทฺธํ เต, โคเธ! โสตาปตฺติผลํ ตยา, โคเธ, พฺยากต’’นฺติฯ นวมํฯ