เอวเมว โข, อานนฺท, ภิกฺขุ กาเย กายานุปสฺสี วิหรนฺโตปิ อุปหนเตว ปาปเก อกุสเล ธมฺเม; เวทนาสุ…เป.… จิตฺเต…เป.… ธมฺเมสุ ธมฺมานุปสฺสี วิหรนฺโตปิ อุปหนเตว ปาปเก อกุสเล ธมฺเม’’ติฯ ทสมํฯ

เอกธมฺมวคฺโค ปฐโมฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

เอกธมฺโม จ โพชฺฌงฺโค, สุทฺธิกญฺจ ทุเว ผลา;

อริฏฺโฐ กปฺปิโน ทีโป, เวสาลี กิมิเลน จาติฯ

2. ทุติยวคฺโค

1. อิจฺฉานงฺคลสุตฺตํ

[987] เอกํ สมยํ ภควา อิจฺฉานงฺคเล วิหรติ อิจฺฉานงฺคลวนสณฺเฑฯ ตตฺร โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘อิจฺฉามหํ, ภิกฺขเว, เตมาสํ ปฏิสลฺลียิตุํฯ นามฺหิ เกนจิ อุปสงฺกมิตพฺโพ, อญฺญตฺร เอเกน ปิณฺฑปาตนีหารเกนา’’ติฯ ‘‘เอวํ, ภนฺเต’’ติ โข เต ภิกฺขู ภควโต ปฏิสฺสุตฺวา นาสฺสุธ โกจิ ภควนฺตํ อุปสงฺกมติ, อญฺญตฺร เอเกน ปิณฺฑปาตนีหารเกนฯ

อถ โข ภควา ตสฺส เตมาสสฺส อจฺจเยน ปฏิสลฺลานา วุฏฺฐิโต ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘สเจ โข, ภิกฺขเว, อญฺญติตฺถิยา ปริพฺพาชกา เอวํ ปุจฺเฉยฺยุํ – ‘กตเมนาวุโส, วิหาเรน สมโณ โคตโม วสฺสาวาสํ พหุลํ วิหาสี’ติ, เอวํ ปุฏฺฐา ตุมฺเห, ภิกฺขเว, เตสํ อญฺญติตฺถิยานํ ปริพฺพาชกานํ เอวํ พฺยากเรยฺยาถ – ‘อานาปานสฺสติสมาธินา โข, อาวุโส, ภควา วสฺสาวาสํ พหุลํ วิหาสี’ติฯ อิธาหํ, ภิกฺขเว, สโต อสฺสสามิ, สโต ปสฺสสามิฯ ทีฆํ อสฺสสนฺโต ‘ทีฆํ อสฺสสามี’ติ ปชานามิ, ทีฆํ ปสฺสสนฺโต ‘ทีฆํ ปสฺสสามี’ติ ปชานามิ; รสฺสํ อสฺสสนฺโต ‘รสฺสํ อสฺสสามี’ติ ปชานามิ, รสฺสํ ปสฺสสนฺโต ‘รสฺสํ ปสฺสสามี’ติ ปชานามิ; ‘สพฺพกายปฺปฏิสํเวที อสฺสสิสฺสามี’ติ ปชานามิ…เป.… ‘ปฏินิสฺสคฺคานุปสฺสี อสฺสสิสฺสามี’ติ ปชานามิ, ‘ปฏินิสฺสคฺคานุปสฺสี ปสฺสสิสฺสามี’ติ ปชานามิ’’ฯ