อถ โข อายสฺมา อานนฺโท เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา ภควโต คตฺตานิ ปาณินา อโนมชฺชนฺโต ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘อจฺฉริยํ, ภนฺเต , อพฺภุตํ, ภนฺเต! น เจวํ ทานิ, ภนฺเต, ภควโต ตาว ปริสุทฺโธ ฉวิวณฺโณ ปริโยทาโต, สิถิลานิ จ คตฺตานิ สพฺพานิ วลิยชาตานิ, ปุรโต ปพฺภาโร จ กาโย, ทิสฺสติ จ อินฺทฺริยานํ อญฺญถตฺตํ – จกฺขุนฺทฺริยสฺส โสตินฺทฺริยสฺส ฆานินฺทฺริยสฺส ชิวฺหินฺทฺริยสฺส กายินฺทฺริยสฺสา’’ติฯ

‘‘เอวญฺเหตํ , อานนฺท, โหติ – ชราธมฺโม โยพฺพญฺเญ, พฺยาธิธมฺโม อาโรคฺเย, มรณธมฺโม ชีวิเตฯ น เจว ตาว ปริสุทฺโธ โหติ ฉวิวณฺโณ ปริโยทาโต, สิถิลานิ จ โหนฺติ คตฺตานิ สพฺพานิ วลิยชาตานิ, ปุรโต ปพฺภาโร จ กาโย, ทิสฺสติ จ อินฺทฺริยานํ อญฺญถตฺตํ – จกฺขุนฺทฺริยสฺส โสตินฺทฺริยสฺส ฆานินฺทฺริยสฺส ชิวฺหินฺทฺริยสฺส กายินฺทฺริยสฺสา’’ติฯ

‘‘อิทมโวจ ภควาฯ อิทํ วตฺวา จ สุคโต อถาปรํ เอตทโวจ สตฺถา –

‘‘ธี ตํ ชมฺมิ ชเร อตฺถุ, ทุพฺพณฺณกรณี ชเร;

ตาว มโนรมํ พิมฺพํ, ชราย อภิมทฺทิตํฯ

‘‘โยปิ วสฺสสตํ ชีเว, โสปิ มจฺจุปรายโณ [สพฺเพ มจฺจุปรายนา (สฺยา. กํ. ก.)];

น กิญฺจิ ปริวชฺเชติ, สพฺพเมวาภิมทฺทตี’’ติฯ ปฐมํ;

2. อุณฺณาภพฺราหฺมณสุตฺตํ

[512] สาวตฺถินิทานํฯ อถ โข อุณฺณาโภ พฺราหฺมโณ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควตา สทฺธิํ สมฺโมทิฯ สมฺโมทนียํ กถํ สารณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อุณฺณาโภ พฺราหฺมโณ ภควนฺตํ เอตทโวจ –

‘‘ปญฺจิมานิ, โภ โคตม, อินฺทฺริยานิ นานาวิสยานิ นานาโคจรานิ, น อญฺญมญฺญสฺส โคจรวิสยํ ปจฺจนุโภนฺติฯ กตมานิ ปญฺจ? จกฺขุนฺทฺริยํ, โสตินฺทฺริยํ, ฆานินฺทฺริยํ, ชิวฺหินฺทฺริยํ, กายินฺทฺริยํ ฯ อิเมสํ นุ โข, โภ โคตม, ปญฺจนฺนํ อินฺทฺริยานํ นานาวิสยานํ นานาโคจรานํ น อญฺญมญฺญสฺส โคจรวิสยํ ปจฺจนุโภนฺตานํ กิํ ปฏิสรณํ, โก จ เนสํ โคจรวิสยํ ปจฺจนุโภตี’’ติ?

‘‘ปญฺจิมานิ, พฺราหฺมณ, อินฺทฺริยานิ นานาวิสยานิ นานาโคจรานิ น อญฺญมญฺญสฺส โคจรวิสยํ ปจฺจนุโภนฺติฯ