เมนู

7. ทุติยสมณพฺราหฺมณสุตฺตํ

[477] ‘‘เย หิ เกจิ, ภิกฺขเว, สมณา วา พฺราหฺมณา วา สทฺธินฺทฺริยํ นปฺปชานนฺติ, สทฺธินฺทฺริยสมุทยํ นปฺปชานนฺติ, สทฺธินฺทฺริยนิโรธํ นปฺปชานนฺติ, สทฺธินฺทฺริยนิโรธคามินิํ ปฏิปทํ นปฺปชานนฺติ; วีริยินฺทฺริยํ นปฺปชานนฺติ…เป.… สตินฺทฺริยํ นปฺปชานนฺติ …เป.… สมาธินฺทฺริยํ นปฺปชานนฺติ…เป.… ปญฺญินฺทฺริยํ นปฺปชานนฺติ, ปญฺญินฺทฺริยสมุทยํ นปฺปชานนฺติ, ปญฺญินฺทฺริยนิโรธํ นปฺปชานนฺติ, ปญฺญินฺทฺริยนิโรธคามินิํ ปฏิปทํ นปฺปชานนฺติ, น เม เต, ภิกฺขเว สมณา วา พฺราหฺมณา วา สมเณสุ วา สมณสมฺมตา พฺราหฺมเณสุ วา พฺราหฺมณสมฺมตา, น จ ปเนเต อายสฺมนฺโต สามญฺญตฺถํ วา พฺรหฺมญฺญตฺถํ วา ทิฏฺเฐว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหรนฺติฯ

‘‘เย จ โข เกจิ, ภิกฺขเว, สมณา วา พฺราหฺมณา วา สทฺธินฺทฺริยํ ปชานนฺติ, สทฺธินฺทฺริยสมุทยํ ปชานนฺติ, สทฺธินฺทฺริยนิโรธํ ปชานนฺติ, สทฺธินฺทฺริยนิโรธคามินิํ ปฏิปทํ ปชานนฺติ; วีริยินฺทฺริยํ ปชานนฺติ, วีริยินฺทฺริยสมุทยํ ปชานนฺติ, วีริยินฺทฺริยนิโรธํ ปชานนฺติ, วีริยินฺทฺริยนิโรธคามินิํ ปฏิปทํ ปชานนฺติ; สตินฺทฺริยํ ปชานนฺติ…เป.… สมาธินฺทฺริยํ ปชานนฺติ…เป.… ปญฺญินฺทฺริยํ ปชานนฺติ, ปญฺญินฺทฺริยสมุทยํ ปชานนฺติ, ปญฺญินฺทฺริยนิโรธํ ปชานนฺติ, ปญฺญินฺทฺริยนิโรธคามินิํ ปฏิปทํ ปชานนฺติ , เต โข เม, ภิกฺขเว, สมณา วา พฺราหฺมณา วา สมเณสุ เจว สมณสมฺมตา พฺราหฺมเณสุ จ พฺราหฺมณสมฺมตา, เต จ ปนายสฺมนฺโต สามญฺญตฺถญฺจ พฺรหฺมญฺญตฺถญฺจ ทิฏฺเฐว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหรนฺตี’’ติฯ สตฺตมํฯ

8. ทฏฺฐพฺพสุตฺตํ

[478] ‘‘ปญฺจิมานิ, ภิกฺขเว, อินฺทฺริยานิฯ กตมานิ ปญฺจ? สทฺธินฺทฺริยํ…เป.… ปญฺญินฺทฺริยํฯ กตฺถ จ, ภิกฺขเว, สทฺธินฺทฺริยํ ทฏฺฐพฺพํ? จตูสุ โสตาปตฺติยงฺเคสุ – เอตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ ทฏฺฐพฺพํฯ กตฺถ จ, ภิกฺขเว, วีริยินฺทฺริยํ ทฏฺฐพฺพํ? จตูสุ สมฺมปฺปธาเนสุ – เอตฺถ วีริยินฺทฺริยํ ทฏฺฐพฺพํฯ กตฺถ จ, ภิกฺขเว, สตินฺทฺริยํ ทฏฺฐพฺพํ? จตูสุ สติปฏฺฐาเนสุ – เอตฺถ สตินฺทฺริยํ ทฏฺฐพฺพํฯ กตฺถ จ, ภิกฺขเว, สมาธินฺทฺริยํ ทฏฺฐพฺพํ? จตูสุ ฌาเนสุ – เอตฺถ สมาธินฺทฺริยํ ทฏฺฐพฺพํฯ กตฺถ จ, ภิกฺขเว, ปญฺญินฺทฺริยํ ทฏฺฐพฺพํ? จตูสุ อริยสจฺเจสุ – เอตฺถ ปญฺญินฺทฺริยํ ทฏฺฐพฺพํฯ อิมานิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจินฺทฺริยานี’’ติฯ อฏฺฐมํฯ

9. ปฐมวิภงฺคสุตฺตํ

[479] ‘‘ปญฺจิมานิ, ภิกฺขเว, อินฺทฺริยานิฯ กตมานิ ปญฺจ? สทฺธินฺทฺริยํ…เป.… ปญฺญินฺทฺริยํฯ กตมญฺจ, ภิกฺขเว, สทฺธินฺทฺริยํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก สทฺโธ โหติ, สทฺทหติ ตถาคตสฺส โพธิํ – ‘อิติปิ โส ภควา อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน สุคโต โลกวิทู อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถิ สตฺถา เทวมนุสฺสานํ พุทฺโธ ภควา’ติ – อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สทฺธินฺทฺริยํฯ

‘‘กตมญฺจ, ภิกฺขเว, วีริยินฺทฺริยํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก อารทฺธวีริโย วิหรติ อกุสลานํ ธมฺมานํ ปหานาย, กุสลานํ ธมฺมานํ อุปสมฺปทาย, ถามวา ทฬฺหปรกฺกโม อนิกฺขิตฺตธุโร กุสเลสุ ธมฺเมสุ – อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, วีริยินฺทฺริยํฯ

‘‘กตมญฺจ, ภิกฺขเว, สตินฺทฺริยํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก สติมา โหติ ปรเมน สติเนปกฺเกน สมนฺนาคโต จิรกตมฺปิ จิรภาสิตมฺปิ สริตา อนุสฺสริตา – อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สตินฺทฺริยํฯ

‘‘กตมญฺจ, ภิกฺขเว, สมาธินฺทฺริยํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก โวสฺสคฺคารมฺมณํ กริตฺวา ลภติ สมาธิํ, ลภติ จิตฺตสฺส เอกคฺคตํ – อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สมาธินฺทฺริยํฯ

‘‘กตมญฺจ, ภิกฺขเว, ปญฺญินฺทฺริยํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก ปญฺญวา โหติ อุทยตฺถคามินิยา ปญฺญาย สมนฺนาคโต อริยาย นิพฺเพธิกาย, สมฺมา ทุกฺขกฺขยคามินิยา – อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ปญฺญินฺทฺริยํฯ อิมานิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจินฺทฺริยานี’’ติฯ นวมํฯ

10. ทุติยวิภงฺคสุตฺตํ

[480] ‘‘ปญฺจิมานิ, ภิกฺขเว, อินฺทฺริยานิฯ กตมานิ ปญฺจ? สทฺธินฺทฺริยํ…เป.… ปญฺญินฺทฺริยํฯ กตมญฺจ, ภิกฺขเว, สทฺธินฺทฺริยํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก สทฺโธ โหติ, สทฺทหติ ตถาคตสฺส โพธิํ – ‘อิติปิ โส ภควา อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน สุคโต โลกวิทู อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถิ สตฺถา เทวมนุสฺสานํ พุทฺโธ ภควา’ติ – อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, สทฺธินฺทฺริยํฯ

‘‘กตมญฺจ , ภิกฺขเว, วีริยินฺทฺริยํ? อิธ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก อารทฺธวีริโย วิหรติ อกุสลานํ ธมฺมานํ ปหานาย, กุสลานํ ธมฺมานํ อุปสมฺปทาย, ถามวา ทฬฺหปรกฺกโม อนิกฺขิตฺตธุโร กุสเลสุ ธมฺเมสุฯ