เขมาสุตฺต

ปุจฺฉา – อพฺยากตสํยุตฺเต ปนาวุโส โปราณเกหิ ธมฺมสํคาหก มหาเถเรหิ ปฐมํ สํคีตํ เขมาสุตฺตํ กตฺถ กํ อารพฺภ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมิํ เกน กถญฺจ ภาสิตํฯ กถญฺจ ตํ ภควตาปิ ปุน ภาสิตํฯ

วิสฺสชฺชนา – อนฺตรา จ ภนฺเต สาวตฺถิํ อนฺตรา จ สาเกตํ โตรณวตฺถุสฺมิํ ปเทเส ราชานํ ปเสนทิํ โกสลํ อารพฺภ เขมาย ภิกฺขุนิยา ภาสิตํฯ ราชา ภนฺเต ปเสนทิ โกสโล เยน เขมา ภิกฺขุนี เตนุปสงฺกมิ, อุปสงฺกมิตฺวา อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ, เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข ภนฺเต ราชา ปเสนทิโกสโล เขมํ ภิกฺขุนิํ เอตทโวจ ‘‘กิํ นุโข อยฺเย โหติ ตถาคโต ปรํมรณา’’ติฯ ตสฺมิํ ภนฺเต วตฺถุสฺมิํ ‘‘อพฺยากตํ โข เอตํ มหาราช ภควตา โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’’ติ เอวมาทินา เขมาย ภิกฺขุนิยา ภาสิตํฯ ภควตา จ ภนฺเต อปเรน สมเยน รญฺญา ปเสนทิโกสเลน ปุฏฺเฐน เอวเมว ปุน ภาสิตํฯ

กิํ ปนยฺเย นโหติ ตถาคโต ปรํ มรณาฯ

กุตูหลสาลาสุตฺต

ปุจฺฉา – ตตฺเถว อาวุโส โปราณเกหิ ธมฺมสํคาหกมหาเถเรหิ นวมํ สํคีตํ กุตูหลสาลาสุตฺตํ ภควตา กตฺถ กํ อารพฺภ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมิํ กถญฺจ ภาสิตํฯ

วิสฺสชฺชนา – เวสาลิยํ ภนฺเต วจฺฉโคตฺตํ ปริพฺพาชกํ อารพฺภ ภาสิตํฯ วจฺฉโคตฺโต ภนฺเต ปริพฺพาชโก ภควนฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา ‘‘ปุริมานิ โภ โคตม ทิวสานิ ปุริมตรานิ สมฺพหุลานํ นานาติตฺถิยานํ สมณพฺราหฺมณานํ ปริพฺพาชกานํ กุตูหลสาลายํ สนฺนิสินฺนานํ สนฺนิปติตานํ อยมนฺตรกถา อุทปาที’’ติ เอวมาทิกํ วจนํ อโวจฯ ตสฺมิํ ภนฺเต วตฺถุสฺมิํ ‘‘อลญฺหิ เต วจฺฉ กงฺขิตุํ, อลํ วิจิกิจฺฉิตุํฯ กงฺขนีเย จ ปน เต ฐาเน วิจิกิจฺฉา อุปฺปนฺนา’’ติ เอวมาทินา ภควตา ภาสิตํฯ

มหาวคฺคสํยุตฺตปาฬิ

อวิชฺชาวคฺค