เมนู

วกฺกลิสุตฺต

ปุจฺฉา – เตนาวุโส ภควตา…เป.… สมฺมาสมฺพุทฺเธน ขนฺธวคฺคสํยุตฺเต เถรวคฺเค ปญฺจมํ วกฺกลิสุตฺตํ กตฺถ กํ อารพฺภ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมิํ กถญฺจ ภาสิตํฯ

วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต อายสฺมนฺตํ วกฺกลิํ เถรํ อารพฺภ ภาสิตํฯ อายสฺมา ภนฺเต วกฺกลิเถโร อาพาธิโก ทุกฺขิโต พาฬฺหคิลาโน ภควนฺตํ เอตทโวจ ‘‘จิรปฏิกาหํ ภนฺเต ภควนฺตํ ทสฺสนาย อุปสงฺกมิตุกาโม, นตฺถิ จ เม กายสฺมิํ ตาวติกา พลมตฺตา, ยาวตาหํ ภควนฺตํ ทสฺสนาย อุปสงฺกเมยฺย’’นฺติฯ ตสฺมิํ ภนฺเต วตฺถุสฺมิํ ‘‘อลํ วกฺกลิ, กิํ เต อิมินา ปูติกาเยน ทิฏฺเฐน, โย โข วกฺกลิ ธมฺมํ ปสฺสติ, โส มํ ปสฺสติ, โย มํ ปสฺสติ, โส ธมฺมํ ปสฺสติฯ ธมฺมญฺหิ วกฺกลิ ปสฺสนฺโต มํ ปสฺสติ, มํ ปสฺสนฺโต ธมฺมํ ปสฺสติฯ

ตํ กิํ มญฺญสิ วกฺกลิ , รูปํ นิจฺจํ วา อนิจฺจํ วา’’ติ เอวมาทินา ภนฺเต ภควตา ภาสิตํฯ

‘‘อหํ วกฺกลิ, กิํ เต อิมินา ปูติกาเยน ทิฏฺเฐน’’ –

‘‘ตํ กิํ มญฺญสิ วกฺกลิ, รูปํ นิจฺจํ วา อนิจฺจํ วา’’ –

อนิจฺจํ ภนฺเตฯ

‘‘ยํ ปนานิจฺจํ, ทุกฺขํ วา ตํ สุขํ วา’’–

ทุกฺขํ ภนฺเตฯ

ยํ ปนานิจฺจํ ทุกฺขํ วิปริณามธมฺมํ, กลฺลํ นุ ตํ สมนุปสฺสิตุํ ‘‘เอตํ มม, เอโสหมสฺมิ, เอโส เม อตฺตา’’–

ปุจฺฉา – กถญฺจาวุโส ปุนปิ ภควา ภิกฺขู เปเสตฺวา อายสฺมโต วกฺกลิตฺเถรสฺส ปคฺคหวจนํ อาโรจาเปสิฯ โสปิ กถํ อตฺตโน ปวตฺติํ ภควโต ปจฺจาโรจาเปสิฯ กถญฺจสฺส อภิสมฺปราโย อโหสิฯ

วิสฺสชฺชนา – สุณาวุโส ตฺวํ วกฺกลิ ภควโต วจนํ ทฺวินฺนญฺจ เทวตานํ, อิมํ อาวุโส รตฺติํ ทฺเว เทวตาโย อภิกฺกนฺตาย รตฺติยา อภิกฺกนฺตวณฺณา เกวลกปฺปํ คิชฺฌกูฏํ โอภาเสตฺวา เยน

ภควา เตนุปสงฺกมิํสุ, อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ อฏฺฐํสุ, เอกมนฺตํ ฐิตา โข อาวุโส เอกา เทวตา ภควนฺตํ เอตทโวจ ‘วกฺกลิ ภนฺเต ภิกฺขุ วิโมกฺขาย เจเตตี’ติฯ อปรา เทวตา ภควนฺตํ เอตทโวจ ‘โส หิ นูน ภนฺเต สุวิมุตฺโต วิมุจฺจิสฺสตี’ติฯ ภควา จ ตํ อาวุโส วกฺกลิ เอวมาห ‘มา ภายิ วกฺกลิ, มา ภายิ วกฺกลิ, อปาปกํ เต มรณํ ภวิสฺสติ, อปาปิกา กาลกิริยา’ติฯ เอวํ โข ภนฺเต ภควา ปุนปิ ภิกฺขู เปเสตฺวา อายสฺมโต วกฺกลิตฺเถรสฺส ปคฺคหวจนํ อาโรจาเปสิฯ โสปิ ภนฺเต อายสฺมา เตนหาวุโส มม วจเนน ภควโต ปาเท สิรสา วนฺทถ ‘‘วกฺกลิ ภนฺเต ภิกฺขุ อาพาธิโก ทุกฺขิโต พาฬฺหคิลาโน, โส ภควโต ปาเท สิรสา วนฺทตี’’ติ, เอวญฺจ วเทถ ‘‘รูปํ อนิจฺจํ, ตาหํ ภนฺเต น กงฺขามิ, ยทนิจฺจํ ตํ ทุกฺขนฺติ นวิจิกิจฺฉามิ, ยทนิจฺจํ ทุกฺขํ วิปริณามธมฺมํ, นตฺถิ เม ตตฺถ ฉนฺโท วา ราโค วา เปมํวาติ น วิจิกิจฺฉามี’’ติ เอวมาทินา ภควโต อตฺตโน ปวตฺติํ ปจฺจาโรจาเปสิฯ โส หิ ภนฺเต อายสฺมา อจิรปกฺกนฺเตสุ เตสุ ภิกฺขูสุ สตฺถํ อาหริตฺวา เวทนํ วิกฺขมฺเภตฺวา มูลกมฺมฏฺฐานํ อาทาย สมฺปชาโน อรหตฺตํ สจฺฉิกตฺวา กาลมกาสิฯ เอวํ โข ภนฺเต ตสฺส อายสฺมโต อภิสมฺปราโย อโหสิฯ

อสฺสชิสุตฺต

ปุจฺฉา – อสฺสชิสุตฺตํ ปนาวุโส ภควตา กตฺถ กํ อารพฺภ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมิํ กถญฺจ ภาสิตํฯ

วิสฺสชฺชนา – ราชคเห ภนฺเต อายสฺมนฺตํ อสฺสชิํ อารพฺภ ภาสิตํฯ อายสฺมา ภนฺเต อสฺสชิ อาพาธิโก ทุกฺขิโต พาฬฺหคิลาโน ภควนฺตํ เอตทโวจ ‘‘ปุพฺเพ ขฺวาหํ ภนฺเต เคลญฺเญ ปสฺสมฺเภตฺวา ปสฺสมฺเภตฺวา กายสงฺขาเร วิหรามิ, โสหํ สมาธิํ นปฺปฏิลภามิฯ ตสฺส มยฺหํ ภนฺเต ตํ สมาธิํ อปฺปฏิลภโต เอวํ โหติ โน จสฺสาหํ ปริหายามี’’ติฯ ตสฺมิํ ภนฺเต วตฺถุสฺมิํ ‘‘เย เต อสฺสชิ สมณพฺราหฺมณา สมาธิสารกา สมาธิสามญฺญา, เตสํ ตํ สมาธิํ อปฺปฏิลภตํ เอวํ โหติ ‘โน จสฺสุ มยํ ปริหายามา’ติฯ ตํ กิํ มญฺญสิ อสฺสชิ, รูปํ นิจฺจํ วา อนิจฺจํ วา’’ติ เอวมาทินา ภนฺเต ภควตา ภาสิตํฯ