นกุลปิตุสุตฺต

ปุจฺฉา – เตนาวุโส ภควตา ชานตา…เป.… สมฺมาสมฺพุทฺเธน ขนฺธวคฺคสํยุตฺเต ปฐมํ นกุลปิตุสุตฺตํ กตฺถ กํ อารพฺภ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมิํ กถญฺจ ภาสิตํฯ

วิสฺสชฺชนา – ภคฺเคสุ ภนฺเต สุสุมารคิเร เภสกฬาวเน มิคทาเย นกุลปิตรํ คหปติํ อารพฺภ ภาสิตํฯ นกุลปิตา ภนฺเต คหปติ ภควนฺตํ ‘‘อหมสฺมิ ภนฺเต ชิณฺโณ วุฑฺโฒ มหลฺลโก อทฺธคโต วโยอนุปฺปตฺโต อาตุรกาโย อภิกฺขณาตงฺโก, อนิจฺจทสฺสาวี โข ปนาหํ ภนฺเต ภควโต มโนภาวนียานญฺจ ภิกฺขูนํ, โอวทตุ มํ ภนฺเต ภควา, อนุสาสตุ มํ ภนฺเต ภควา, ยํ มมสฺส ทีฆรตฺตํ หิตาย สุขายา’’ติฯ ตสฺมิํ ภนฺเต วตฺถุสฺมิํ ‘‘เอวเมตํ คหปติ, เอวเมตํ คหปติ, อาตุโร หายํ คหปติ กาโย อณฺฑภูโต ปริโยนทฺโธ, โย หิ คหปติ อิมํ กายํ ปริหรนฺโต มุหุตฺตมฺปิ อาโรคฺยํ ปฏิชาเนยฺย, กิมญฺญตฺร พาลฺยาฯ ตสฺมาติห เต คหปติ เอวํ สิกฺขิตพฺพํ ‘อาตุรกายสฺส เม สโต จิตฺตํ อนาตุรํ ภวิสฺสตี’ติฯ เอวญฺหิ เต คหปติ สิกฺขิตพฺพ’’นฺติฯ เอวํ โข ภนฺเต ภควตา ภาสิตํฯ

ตสฺมาติห เต คหปติ เอวํ สิกฺขิตพฺพํฯ

ปุจฺฉา – ตญฺจาวุโส ภควตา สํขิตฺเตน ภาสิตํ วิตฺถาเรน เกน กถญฺจ วิภตฺตํฯ

วิสฺสชฺชนา – ตํ โข ภนฺเต ภควตา สํขิตฺเตน เทสิตํ ‘‘กถญฺจ คหปติ อาตุรกาโย เจว โหติ อาตุรจิตฺโต จฯ อิธ คหปติ อสฺสุตวา ปุถุชฺชโน อริยานํ อทสฺสาวี อริยธมฺมสฺส อโกวิโท อริยธมฺเม อวินีโต, สปฺปุริสานํ อทสฺสาวี สปฺปุริสธมฺมสฺส อโกวิโท สปฺปุริสธมฺเม อวินีโต รูปํ อตฺตโต สมนุปสฺสติ รูปวนฺตํ วา อตฺตานํ, อตฺตนิ วา รูปํ, รูปสฺมิํ วา อตฺตานํ, ‘‘อหํ รูปํ มม รูป’’นฺติ ปริยุฏฺฐฏฺฐายี โหติฯ ตสฺส ‘‘อหํ รูปํ มม รูป’’นฺติ ปริยุฏฺฐฏฺฐายิโน ตํ รูปํ วิปริณมติ อญฺญถา โหติฯ ตสฺส รูปวิปริณามญฺญถาภาวา อุปฺปชฺชนฺติ โสกปริเทวทุกฺขโทมนสฺสุปายาสา’’ติ เอวมาทินา ภนฺเต อายสฺมตา สาริปุตฺเตน ธมฺมเสนาปตินา วิตฺถาเรน วิภตฺตํฯ

อนิจฺจสุตฺต

ปุจฺฉา – ตตฺเถว อาวุโส ทุติยวคฺเค โปราณเกหิ ธมฺมสํคาหก มหาเถเรหิ ปฐมํ สํคีตํ อนิจฺจสุตฺตํ ภควตา กตฺถ กํ อารพฺภ กถญฺจ ภาสิตํฯ

วิสฺสชฺชนา – สาวตฺถิยํ ภนฺเต สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ ‘‘รูปํ ภิกฺขเวอนิจฺจํ, เวทนา อนิจฺจา, สญฺญา อนิจฺจา, สงฺขารา อนิจฺจา, วิญฺญาณํ อนิจฺจํฯ เอวํ ปสฺสํ ภิกฺขเว สุตวา อริยสาวโก รูปสฺมิมฺปิ นิพฺพินฺทติ, เวทนายปิ นิพฺพินฺทติ, สญฺญายปิ นิพฺพินฺทติ, สงฺขาเรสุปิ นิพฺพินฺทติ, วิญฺญาณสฺมิมฺปิ นิพฺพินฺทติ, นิพฺพินฺทํ วิรชฺชติ, วิราคา วิมุจฺจติ, วิมุตฺตสฺมิํ ‘วิมุตฺต’มิติ ญาณํ โหตี’’ติฯ เอวํ โข ภนฺเต ภควตา ภาสิตํฯ