ปูรณกสฺสปวาท

นิสฺสิริโก วต อาวุโส ปูรณสฺส กสฺสปสฺส วาโท อนตฺถสํหิโต ชิคุจฺฉนีโย อติวิย ภยานโก, เย ตสฺส วจนํ โสตพฺพํ สทฺธาตพฺพํ มญฺเญยฺยุํ, เตสํ ตํ อสฺส ทีฆรตฺตํ อหิตาย ทุกฺขาย, เอตฺตเกเนว อชฺช มยํ ปุจฺฉาวิสฺสชฺชนํ ถเปสฺสามฯ

มกฺขลิโคสาล อยูวาท

ปุจฺฉา – ปุริมทิวเส อาวุโส มยา สามญฺญผลสุตฺตสฺส นิทานปริยาปนฺนานิ ปุจฺฉิตพฺพฏฺฐานานิ กานิจิ กานิจิ ปุจฺฉิตานิ, ตยา จ สุฏฺฐุ วิสฺสชฺชิตานิ, อชฺช ปน ยถานุปฺปตฺตมกฺขลิโคสาย วาทโต ปฏฺฐาย ปุจฺฉิสฺสามิ, มกฺขลิ ปน อาวุโส

โคสาโล รญฺญา มาคเธน อชาตสตฺตุนา เวเทหิปุตฺเตน สนฺทิฏฺฐิกํ สามญฺญผลํ ปุฏฺโฐ กถํ พฺยากาสิฯ

วิสฺสชฺชนา – เอกมิทํ ภนฺเต สมยํ ราชา มาคโธ อชาตสตฺตุ เวเทหิปุตฺโต เยน มกฺขลิโคสาโล เตนุปสํกมิ, อุปสํกมิตฺวา มกฺขลิํ โคสาลํ สนฺทิฏฺฐิกํ สามญฺญผลํ ปุจฺฉิ, อถ โข ภนฺเต มกฺขลิโคสาโล ราชานํ มาคธํ อชาตสตฺตุํ เวเทหิปุตฺตํ เอตทโวจ ‘‘นตฺถิ มหาราช เหตุ นตฺถิ ปจฺจโย สตฺตานํ สํกิเลสาย, อเหตู อปจฺจยา สตฺตา สํกิลิสฺสนฺติฯ นตฺถิ มหาราช เหตุ นตฺถิ ปจฺจโย สตฺตานํ วิสุทฺธิยา, อเหตู อปจฺจยา สตฺตา วิสุชฺฌนฺติ, (เปยฺยาล) จุลฺลาสีติ มหากปฺปิโน สตสหสฺสานิ, ยานิ พาเล จ ปณฺฑิเต จ สนฺธาวิตฺวา สํสริตฺวา ทุกฺขสฺสนฺตํ กริสฺสนฺติ, ตตฺถ นตฺถิ ‘อิมินาหํ สีเลน วา วเตน วา ตเปน วา พฺรหฺมจริเยน วา อปริปกฺกํ วา กมฺมํ ปริปาเจสฺสามิ, ปริปกฺกํ วา กมฺมํ ผุสฺส ผุสฺส พฺยนฺติํ กริสฺสามี’ติ เหวํ นตฺถิฯ โทณมิเต สุขทุกฺเข, ปริยนฺตกเต สํสาเร นตฺถิ หายนวฑฺฒเน, นตฺถิ อุกฺกํสาวกํเสฯ เสยฺยถาปิ นาม สุตฺตปุฏฺเฐ ขิตฺเต นิพฺเพฐิยมานเมว ปเลติ, เอวเมว พาเล จ ปณฺฑิเต จ สนฺธาวิตฺวา สํสริตฺวา ทุกฺขสฺสนฺตํ กริสฺสนฺตี’’ติ, อิตฺถํ โข ภนฺเต รญฺโญ มาคธสฺส อชาตสตฺตุสฺส เวเทหิปุตฺตสฺส มกฺขลิโคสาโล สนฺทิฏฺฐิกํ สามญฺญผลํ ปุฏฺโฐ สมาโน สํสารสุทฺธิํ พฺยากาสิฯ

มกฺขลิโคสาลวาท

อยมฺปิ อาวุโส วาโท นิสฺสิริโกเยว อนตฺถสํหิโต ชิคุจฺฉนีโย อติ วิย ภยานโก, เย ตสฺส วจนํ โสตพฺพํ สทฺธาตพฺพํ มญฺเญยฺยุํ, เตสํ ตํ อสฺส ทีฆรตฺตํ อหิตาย ทุกฺขายฯ