เอตฺตาวตา จ อาจริยพุทฺธโฆสตฺเถรสฺส คนฺถภาเวน ปากฏาหิ สพฺพฏฺฐกถาหิ สห วิสุทฺธิมคฺคสฺส กรณปฺปกาโร วิตฺถาเรน วิภาวิโต โหติฯ

สกลโลกปตฺถารการณํ

กิสฺเสส วิสุทฺธิมคฺโค สกลโลเก ปตฺถโฏติ? ปริสุทฺธปิฏกปาฬินิสฺสยภาวโต, สิกฺขตฺตยสงฺคหภาวโต, โปราณฏฺฐกถานํ ภาสาปริวตฺตนภาวโต, ปรสมยวิวชฺชนโต, สกสมยวิสุทฺธิโต, สีลธุตงฺคสมถอภิญฺญาปญฺญาปเภทาทีนํ ปริปุณฺณวิภาคโต, ยาว อรหตฺตา ปฏิปตฺตินยปริทีปนโต, อุตฺตานานากุลปทพฺยญฺชนสงฺขตภาวโต, สุวิญฺเญยฺยตฺถภาวโต, ปสาทนียานํ ทิฏฺฐานุคตาปาทนสมตฺถานํ วตฺถูนญฺจ ทีปนโตติ เอวมาทีหิ อเนกสเตหิ คุเณหิ เอส สกลโลเก ปตฺถโฏ ชาโตฯ

อยญฺหิ วิสุทฺธิมคฺโค สงฺคีติตฺตยารูฬฺหปริสุทฺธปาฬิปิฏกเมว นิสฺสาย ปวตฺโต, น มหาสงฺฆิกาทีนํ สตฺตรสนฺนํ นิกายานํ ปิฏกํ, นปิ มหายานิกานํ ปิฏกํฯ สปริวารํ สิกฺขตฺตยญฺจ เอตฺถ ปริปุณฺณเมว สงฺคเหตฺวา ทสฺสิตํฯ วุตฺตญฺเหตํ อาจริเยน อาคมฏฺฐกถาสุ คนฺถารมฺเภ –

‘‘สีลกตา ธุตธมฺมา, กมฺมฏฺฐานานิ เจว สพฺพานิ;

จริยาวิธานสหิโต, ฌานสมาปตฺติวิตฺถาโรฯ

สพฺพา จ อภิญฺญาโย, ปญฺญาสงฺกลนนิจฺฉโย เจว;

ขนฺธาธาตายตนิ,นฺทฺริยานิ อริยานิ เจว จตฺตาริฯ

สจฺจานิ ปจฺจยาการ,เทสนา สุปริสุทฺธนิปุณนยา;

อวิมุตฺตตนฺติมคฺคา, วิปสฺสนาภาวนา เจวฯ

อิติ ปน สพฺพํ ยสฺมา, วิสุทฺธิมคฺเค มยา สุปริสุทฺธํ;

วุตฺตํ ตสฺมา ภิยฺโย, น ตํ อิธ วิจารยิสฺสามี’’ติฯ

ยสฺมา ปน วิสุทฺธิมคฺโค จตุนฺนํ อาคมฏฺฐกถานํ อวยวภาเวน กโต, ตสฺมา ตา วิย โปราณสีหฬฏฺฐกถานํ ภาสาปริวตฺตนวเสน เจว ปุนปฺปุนาคตมตฺถานํ สํขิปนวเสน จ ปรสมยวิวชฺชนวเสน จ มหาวิหารวาสีนํ ปริสุทฺธวินิจฺฉยสงฺขาตสฺส สกสมยสฺส ทีปนวเสน จ กโตฯ วุตฺตญฺเหตํ อาจริเยน –