ตโย วิหาเร กาเรตฺวา, ภิกฺขูนํ อภยุตฺตเรฯ
[213]
วิหารํ การยิตฺวาน, ธูมรกฺขมฺหิ ปพฺพเต;
มเหสิยา’นเยนา’ทา, ภิกฺขูนํ เถรวาทิน’’นฺติฯ
ตสฺส ปน รญฺโญ กาเล สา นิฏฺฐาปิตาติ น สกฺกา คเหตุํฯ ตสฺส หิ รญฺโญ เอกวีสติมวสฺเส สมนฺตปาสาทิกํ นิฏฺฐาเปสิฯ โส จ ราชา ทฺวาวีสติมวสฺเส ทิวงฺคโตฯ เอตฺถนฺตเร สาธิกเอกวสฺเสน ‘‘จตสฺโส จ อาคมฏฺฐกถาโย ติสฺโส จ อภิธมฺมฏฺฐกถาโย อยญฺจ ธมฺมปทฏฺฐกถา’’ติ สพฺพา เอตา น สกฺกา นิฏฺฐาเปตุนฺติฯ
ปรมตฺถโชติกาฏฺฐกถากรณํ
ปรมตฺถโชติกํ นาม ขุทฺทกปาฐสฺส เจว สุตฺตนิปาตสฺส จ อฏฺฐกถํ เกนจิปิ อนายาจิโต อตฺตโน อิจฺฉาวเสเนว อกาสิฯ วุตฺตญฺเหตํ ขุทฺทกปาฐฏฺฐกถาย คนฺถารมฺเภ –
‘‘อุตฺตมํ วนฺทเนยฺยานํ, วนฺทิตฺวา รตนตฺตยํ;
ขุทฺทกานํ กริสฺสามิ, เกสญฺจิ อตฺถวณฺณนํฯ
ขุทฺทกานํ คมฺภีรตฺตา, กิญฺจาปิ อติทุกฺกรา;
วณฺณนา มาทิเสเนสา, อโพธนฺเตน สาสนํฯ
อชฺชาปิ ตุ อพฺโภจฺฉินฺโน, ปุพฺพาจริยนิจฺฉโย;
ตเถว จ ฐิตํ ยสฺมา, นวงฺคํ สตฺถุสาสนํฯ
ตสฺมาหํ กาตุมิจฺฉามิ, อตฺถสํวณฺณนํ อิมํ;
สาสนญฺเจว นิสฺสาย, โปราณญฺจ วินิจฺฉยํฯ
สทฺธมฺมพหุมาเนน, นาตฺตุกฺกํสนกมฺยตา;
นาญฺเญสํ วมฺภนตฺถาย, ตํ สุณาถ สมาหิตา’’ติฯ
พหู ปน วิจกฺขณา อิมา อารมฺภคาถาโย วิจินิตฺวา ‘‘เนตํ อาจริยพุทฺธโฆสตฺเถรสฺส วิย วจนํ โหตี’’ติ วทนฺติฯ