เมนู

ตถาปิ เตหิ ตํ คาหาเปตุํ อสกฺโกนฺโต ราชานํ อุปสงฺกมิตฺวา นานาการเณหิ สญฺญาเปตฺวา ‘‘โย โกจิ เอกสฺสปิ ภิกฺขุสฺส มหาวิหารวาสิโน อาหารํ ทเทยฺย, ตสฺส สตํ ทณฺโฑ’’ติ รญฺโญ อาณาย นคเร เภริํ จราเปสิฯ ตทา มหาวิหารวาสิโน นคเร ปิณฺฑาย จรนฺตา ตโย ทิวเส ภิกฺขมลทฺธา มหาปาสาเท สนฺนิปติตฺวา ‘‘สเจ มยํ ขุทาเหตุ อธมฺมํ ธมฺโมติ คณฺเหยฺยาม, พหู ชนา ตํ คเหตฺวา อปายคามิโน ภวิสฺสนฺติ, มยญฺจ สพฺเพ สาวชฺชา ภวิสฺสาม, ตสฺมา น มยํ ชีวิตเหตุปิ เวตุลฺลวาทํ ปฏิคฺคณฺหิสฺสามา’’ติ สมฺมนฺตยิตฺวา มหาวิหาราทิเก สพฺพวิหาเร ฉฑฺเฑตฺวา โรหณชนปทญฺจ มลยปเทสญฺจ อคมิํสุ [มหาวํเส 37, 2-6-คาถาสุฯ นิกายสงฺคเห 14-ปิฏฺเฐ]

เวตุลฺลวาโท

กีทิโส เวตุลฺลวาโท นาม, ยโต มหาวิหารวาสิโน อติวิย ชิคุจฺฉิํสูติ? อิทานิ เวตุลฺลวาทสฺส สรูปํ สพฺพากาเรน ปกาเสตุํ น สกฺกา, เวตุลฺลนาเมน โปตฺถกานํ วา นิกายสฺส วา เอตรหิ อปากฏภาวโตฯ อภิธมฺมปิฏเก ปน กถาวตฺถุอฏฺฐกถายํ [กถา. อฏฺฐ. 793-794 อาทโย] กติปยา เวตุลฺลวาทา อาคตาฯ กถํ? –

‘‘ปรมตฺถโต มคฺคผลาเนว สงฺโฆ, มคฺคผเลหิ อญฺโญ สงฺโฆ นาม นตฺถิ, มคฺคผลานิ จ น กิญฺจิ ปฏิคฺคณฺหนฺติ, ตสฺมา น วตฺตพฺพํ สงฺโฆ ทกฺขิณํ ปฏิคฺคณฺหาตี’’ติ จ (1)ฯ

‘‘มคฺคผลาเนว สงฺโฆ นาม, น จ ตานิ ทกฺขิณํ วิโสเธตุํ สกฺโกนฺติ, ตสฺมา น วตฺตพฺพํ สงฺโฆ ทกฺขิณํ วิโสเธตี’’ติ จ (2)ฯ

‘‘มคฺคผลาเนว สงฺโฆ นาม, น จ ตานิ กิญฺจิ ภุญฺชนฺติ, ตสฺมา น วตฺตพฺพํ สงฺโฆ ภุญฺชติ ปิวติ ขาทติ สายตี’’ติ จ (3)ฯ

มคฺคผลาเนว สงฺโฆ นาม, น จ สกฺกา เตสํ กิญฺจิ ทาตุํ, น จ เตหิ ปฏิคฺคณฺหิตุํ, นาปิ เตสํ ทาเนน โกจิ อุปกาโร อิชฺฌติ, ตสฺมา น วตฺตพฺพํ สงฺฆสฺส ทินฺนํ มหปฺผล’’นฺติ จ (4)ฯ

‘‘พุทฺโธ ภควา น กิญฺจิ ปริภุญฺชติ, โลกานุวตฺตนตฺถํ ปน ปริภุญฺชมานํ วิย อตฺตานํ ทสฺเสติ, ตสฺมา นิรุปการตฺตา น วตฺตพฺพํ ตสฺมิํ ทินฺนํ มหปฺผล’’นฺติ จ (5)ฯ