เมนู

อภยคิรินิกายุปฺปตฺติ

วฏฺฏคามณิราชา หิ (425-พุทฺธวสฺเส) รชฺชํ ปตฺวา ปญฺจมาสมตฺตกาเล พฺราหฺมณติสฺสทามริเกน สตฺตหิ จ ทมิฬโยเธหิ อุปทฺทุโต สงฺคาเม จ ปราชิโต ปลายิตฺวา สาธิกานิ จุทฺทสวสฺสานิ นิลียิตฺวา อญฺญตรเวเสน วสติ [มหาวํเส 33-ปริจฺเฉเท 37-คาถาโต ปฏฺฐาย]ฯ ตทา ลงฺกาทีเป มนุสฺสา โจรภเยน ทุพฺภิกฺขภเยน จ อุปทฺทุตา ภิกฺขูนํ จตูหิ ปจฺจเยหิ อุปฏฺฐาตุํ น สกฺโกนฺติ, เตน ภิกฺขู เยภุยฺเยน ตโต ชมฺพุทีปํ คนฺตฺวา ธมฺมวินยํ ธาเรนฺตา วิหรนฺติฯ ลงฺกาทีเปเยว โอหีนาปิ เถรา ยถาลทฺเธหิ กนฺทมูลปณฺเณหิ ยาเปนฺตา กาเย วหนฺเต นิสีทิตฺวา ปริยตฺติธมฺมํ สชฺฌายํ กโรนฺติ, อวหนฺเต วาลุกํ อุสฺสาเปตฺวา ตํ ปริวาเรตฺวา สีสานิ เอกฏฺฐาเน กตฺวา ปริยตฺติํ สมฺมสนฺติฯ เอวํ ทฺวาทส สํวจฺฉรานิ สาฏฺฐกถํ เตปิฏกํ อหาเปตฺวา ธารยิํสุฯ ยทา ปน วฏฺฏคามณิราชา ทมิฬราชานํ หนฺตฺวา (455-466 พุทฺธวสฺสพฺภนฺตเร) ปุนปิ รชฺชํ กาเรสิ [มหาวํเส 33, 78-คาถา]ฯ ตทา เต เถรา ชมฺพุทีปโต ปจฺจาคตตฺเถเรหิ สทฺธิํ เตปิฏกํ โสเธนฺตา เอกกฺขรมฺปิ อสเมนฺตํ นาม น ปสฺสิํสุ [อ. นิ. อฏฺฐ. 1.1.130; วิภ. อฏฺฐ. 810]ฯ โยปิ จ มหานิทฺเทโส ตสฺมิํ กาเล เอกสฺเสว ทุสฺสีลภิกฺขุโน ปคุโณ อโหสิ, โสปิ มหาติปิฏกตฺเถเรน มหารกฺขิตตฺเถรํ ตสฺส สนฺติกา อุคฺคณฺหาเปตฺวา รกฺขิโต อโหสิ [ปารา. อฏฺฐ. 2.585]ฯ เอวํ ทุพฺภิกฺขรฏฺฐกฺโขภุปทฺทเวหิ ปีฬิตตฺตา ทุทฺธรสมเยปิ ธมฺมวินยํ สกฺกจฺจํ ธารยิํสุฯ

ราชา อภยคิริํ นาม วิหารํ กาเรตฺวา อตฺตโน กตูปการปุพฺพสฺส มหาติสฺสตฺเถรสฺส อทาสิฯ โส ปน เถโร กุลสํสคฺคพหุลตฺตา มหาวิหารวาสีหิ ภิกฺขูหิ ปพฺพาชนียกมฺมํ กตฺวา นีหโฏฯ ตทาสฺส สิสฺโส พหลมสฺสุติสฺสนามโก เถโร ตํ กมฺมํ ปฏิพาหิ, เตนสฺส สงฺโฆ อุกฺเขปนียกมฺมํ อกาสิฯ โส มหาวิหารวาสีนํ กุชฺฌิตฺวา อภยคิริวิหารเมว คนฺตฺวา เตน มหาติสฺสตฺเถเรน เอกโต หุตฺวา วิสุํ คณํ วหนฺโต วสิฯ เต จ ทฺเว เถรา น มหาวิหารํ ปุนาคมิํสุ [มหาวํเส 33, 79-คาถาทีสุฯ นิกายสงฺคเห]ฯ ตโต ปฏฺฐาย สีหฬทีเป มหาวิหารวาสี, อภยคิริวาสีติ ทฺเว นิกายาชาตาฯ อิทํ ตาว สีหฬทีเป สาสนปริหานิยา ปฐมํ การณํฯ